ታሪኽ ብቓልዕ ክድገም ንዕዘብ ኣሎና፡፡ ካብቲ ውሕጡና ዘሎ ትኻስ ተበራቢርና ዓገብ ከይንብል እንታይ ዓዘመና፡፡ እነሆ እቲ ብውሽጢ ውሽጢ ንዓመታት ዝተራሃጸሉ እኵይ ሃቐና መዓልቱ ኣኺሉስ ኣብ ምዝዛሙ ይርከብ፡፡ እቲ ስራሕ ብረቒቕ ተንኮል ንዓመታት ተሰሪሕሉ ኢዩ፡፡

ጽኪ ‘ደ ዝጥዕመካ ጋባ
ንብዓት ኣደ ዝጥዕመካ ጸባ
ኣበይ ‘ዩ ፍጥረትካ ምድባ
መዓት ወሪድካያ ነደ ከም ናጤባ!

ኣቶ ክሻ ግን መደርኡ ብምቕጻል: እስኽን ተውድቐኦ ዘለኽን ዓቐን እንቃቕሖ ስለዝደቐቐ ምስ ናይ ዓለም ክወዳደር ስለዘይከኣለ ዓቐኑ ንኸተዕብየኦ ተወሲኑ ኣሎ……

ስዒደ ካብ ገጹ ፍሽኸታ ዘይፍለዮ ተባዕን ህርኩትን ጋዜጠኛ እዩ ነይሩ።ኩሉ ግዝየ ድማ አብ ጋዚጣ ሓዳስ አድማስ ዘውጹ ጽሑፋተ ብጥንቃቄ አብ ምድላው ለይተን ቀትርን ምስ ጸዓረ እዩ ነይሩ።ኣብ ዝተፈላለይ ኣጋጣሚታተ ስዒደ ከም ነጻን በሕታወያንን ጋዚጠኛታተ መጠነ ሓድነተ ህዝበን ሃገርን ዘትርር እንበር ዘዕኑ ጸሑፋት አብ ጋዜጣ ሓዳስ ኣድማስ ነከይነወጽእ ብትኹረት ክንሰርሕን ሓላፍነት ክንስከምን የሕብረና ነይሩ።

ብዕለት 16/08/2007 መንግስት ኣመሪካ ንሃገረ ኤርትራ ኣብ ደንቤ ናይ ግብረ-ሽበራዊ ስርሓት መወልትን ደገፍትን መዝገብ ዝርዝር ከስፍራ ምኻኑ ዘተንብህ ወረ ኣብ መራኸቢ-ብዙሓን ካብ ኣፍ ኣመሪካዊ ምምሕዳር ብዓልቲ መዚ ዝኾና ወይዘሮ ጃንዳይ ፍረዘር ሰሚዔ።…….

ወይዘሮ ለምለም በታ ደርሆኣ ዘዝወለደተን እንቃቕሖ እናሸጠት ዘይትን ጨወን ትግዝእ ነበረት። ይኹን እምበር ወይዘሮ ለምለም ናይ ደርሆኣ እንቃቕሖ ካብ ዘይትርኢ ዳርጋ ወርሒ ኾይኑ።

ደርሆ ቁ 2፡ ናይ ቀደም ዘረባ  ‘ሞ ግደፍዮ ናይ ሕጂ ጥራይ ግበሪ፡ ዘበን ተቐይሩ እዩ ሳንዳይ። እንኪ ጥራይ እዚ ክዳን ‘ዚ ቀይሪ ተመሸጢ ኸኣ።

ስርዓት ህግደፍ ተሓቢኡሉ ዘሎ መጋረጃ ማለት ጸጋማዊ ስነሓሳብ፡ ኣውራጃነት፡ ናይ ከበባ መንፈስን ሓሶትን ጃህራን ትምክሕትን ምካኑ ብምስትብሃል፤ ከም’ቲ ጲላጦስ ኢዱ ሓጺቡ ካብ’ዚ ደም’ዚ ሰብኣይ’ዚ ነጻ እየ ዝበለ ካብ’ዚ ብጃንዳ ህግደፍ ዝፈስስ ዘሎ ደም’ዚ ህዝብ’ዚ ነጻ እየ ንምባል ክብቃዕን፡..ዕድመ ስርዓት ህግደፍ ንምሕጻር ሳቦያ ኢልኩም ነዚ መጻዪን ሽበራው’ን ስርዓት ሓንሳብን ንሓዋሩን ናብ ናይ ታሪክ ጎሓፍ ንምድርባይ ስጉምቲ ሕጂ ውሰዱ እንዳበልና ንጽውዕ።. 

እምባእ፡ እዛ ደርሆስ ክንደይ ትጽብቕ ወደይ፡ ነዚኣስ ከሺንካ ብልዕዕዕዕዕ እንተተብላ!”

ሓንቲ ደርሆ ካብ ኣሰመራ ዶብ ሰጊራ ሱዳን ትኸይድ ‘ሞ፡ ኣብኡ ዝነበሩ ሰባት ፍጹም ተገሪሞም፡ “ እምባእ! እንታይ መዓቱ ወረደና፡ ኣንቲ ንስኺ ኸ ደኣ እንታይ ኮትገብሪ መጻእኪ?” ይብሉዋ።

ኣብዚ እዋን’’ዚ መውጽኢ ኣፍ ‘መንግስቲ ኤርትራ’ “ ኣመሪካ፡ ኣመሪካ “ ኮይኑ ‘ሎ። ሎምስ እቲ መረረ ፕረዚደንት ዝጥርዙ መደረ፡ ኣብ ሃገራዊ ጽምብላት ውሒዱስ፡ ከም “ዋዕላ ዕርቂ ሶማላውያን” ዝኣመሰለ ንኣመሪካ መጻረፍን መተንፈስ ቅብጸትን ዝኸውን መድረኻት ምፍጣር ‘ውን ተጀሚሩ ኣሎ።

ውጽኢት ብደዐ
ጠጢዓ ኣምዐ

እንታይ’ዩ ወሪዱና ክንድዚ ኣስቂጥና
ንጌጋ ብጌጋ ንሓልፎ ሸፊንና
ሓደጋ ከይመጸና ንኸዶ ባዕልና
ተመሊስና ንብል ጌዜ በዲሉና ::

ምስ ገለ ኣሕዋት ደቂ ሃገር ብዛዕባ ኩነታት ሃገርና ኣልዒልና  ኣብ ንዝትየሉ ዝንበርና እዋን፡ንናይ ሃገርና ኩነታት ኩልና ሓደ ፍሹል መንግስቲ ሒዝና ንጉዓዝ  ከም ዘለና ኣስሚርናሉ፡ኣብ ፖለቲካዊ፡ማሕበራዊ፡ኢኮኖምያዊ ኩነታት፡፡እንተኾነ መን’ዩ ናይ ዚ ዘለናዮ ኩነታት ተሓታቲ ወይ ኣየናይ ኣካል’ዩ ተሓታቲ? ኣብ ዝብል ዝተፋላለየ ርእይቶት ኔሩ፡ንገለ ካብ’ኡ ብሕጽር ዝበለ ንተዓዘብ፡፡

ሓላፊ ጨንፈር ህግደፍ ንኡስ ዞባ ኣቑርደት ዝነበረ ኣቶ ነጂብ ኣሕመድ ዝሓለፍ ሰሙን ናብ ሱዳን ብምምላጥ ፖለቲካዊ ዑቕብ ከምዝሓተተ ዖማል ዝተባህለት መርበብ ሓበሬታ ሓቢራ።

ርግኣት፡- ስማዕ ስከ ኣንታ ኣለም ንዓይ ኳ ጉዳይ በዓል ኤፍሬም ጽውጽዋይ ኢዩ ኮይኑኒ ብሓቂ ከዲዖም ማለት ዲዩ?

ብኮምሽን ዶብ ኤርትራን ኢትዮጵያን ተዓዲሙ፡ ካብ 6 ክሳብ 7 መስከረም ኣብ መንጎ ወከልቲ ኤርትራን ኢትዮጵያን ኣብ ዘ ሄግ ኔዘርላንድስ ዝተኻየደ ኣኼባ ብዘይፍረ ከምዝተዛዘመ መንግስቲ ኤርትራ ኣብ ዘውጽኦ መግለጺ ሓቢሩ።

ትርጉም ናይዚ ቃልዚ ብዙሕ`ዩ፡ ዝመሳሰል ዘይኮንካዮ ሙኻን ዝብል ናይ ገርሂ ቃል ከመስል እኽእልዩ፡፡ ኣብ ፖለቲካ ግን ሰፊሕን ዓሙቕን ትርጉም ኣለዎ፡። ካብቲ ብገርህኻ እትህቦ ትርጉም ገዲፍካ ክትማራመረረሉ እንተሃቂንካ ካልኦት ዝገብርዎ ኩሉ ጌጋ ኣነ ዝገብሮ ድማ ኩሉ ዝወጾ ዘይብሉ ቅኑዕ ኣብ ዝብል መደምደምታ ዘብጽሕ ናይ ዕቡያት ኣተሓሳስባ`ዩ፡፡ እዞም መደበር ትዕቢት ዝቤቶም ሰባት ሶንኩፍ ኢዮም።

ህዝባውያን ከይንብል ሓፊርና
ዝናኹም ተበቲኑ ከምደበና
ባህግና ሃፊፉ ተስፋ ቆሪጽና
ዊንታኹም ከነማልእ ደኺምና::

ዘበነ ዓገብ ዶ በጺሕካ
ትማሊ ዓገብ ዝበሉኻ ዊሒጥካ
ብትዕቢት ትምክሕቲ ከምዘይተዛረብካ
ዝናዓቕካዮ ህዝቢ ሓገዙ ኣድልዩካ
ኣበይ እሞ ሕጂ ከድሕነካ
ጭራ ነብሪ እንዲኻ ዓትዒትካ
ጫማ ኣግፊሕካ ጠፊኡካ ዕቅንካ
ኣተርክሶ ጭሕምኻ ተማሃር ካብ ብጾትካ::

ብርግጽ መራሕትና ኸዲዖሙና፡ እወ ህዝቢ ኤርትራ እቲ ንዘመናት ዝሓልሞ  ናጽነት ጋህዲ ምስኾነ ከም ህዝብታት ኤርትራውያን ክንብሃል ምስ በቓዕና። ነቲ ሕልሚ ጋህዲ ዝገበሩ ተቓለስትን፡ ቓልሲ መሪሖም ብዓወት ናጽነት ህያው ዝገበሩ ኣብ ጉድጓድ ሰፊሮም ሕማቕ ረኺብና “ዘመን ኣካሒዳ”።