Visit the new AsenaTv Website

https://asenatv.com

ብሪጋደር ጀነራል ተኸስተ ሃይለ 3ይ ክፋል

ኣቐዲመ ንኩሉ ደላይ ፍትሒ ኤርትራዊ ናይ ኣኽብሮት ሰላምታይ የቐድም። ብዙሓት ሰብ ሕልና ደለይቲ ፍትሒ፡ መሰል ውልቓዊ ናጽነተይ ብምግሃሱ፡ ንመሰለይ ምክልኻል ዓገብ ምባል ቕሬታይ ምግላጽጽ፡ ከም ቕኑዕ ሕጋዊ ሕቶ`ዩ ኣሚንኩም ኣብ ጎንካ ኣለና ኢልኩም ብኢመይል ሕልናዊ ደገፍ ሞራላዊ ምትብባዕ ዝገበርኩሙለይ፡ የቐንየለይ ክብረት ይሃበለይ ክብለኩም ኩርዓት ሓበን ይስማዓኒ።

ቶጎርባ.ኮም ይቕሬታ ዝሓተትካሉ ትደግሞ ኣለኻ ሕጋዊ ዲዩ?

 ብሪጋደር ጀነራል ተኸስተ ሃይለ 2ይ ክፋል

ከም ወትሩ ንኩሉ ደላይ ሰላም ደላይ ፍትሒ ዕዙዝ ሰላምታይ የቐድም።

ኣቐዲመ ንኩሉ ደላይ ሰላምን ፍትሕን ዕዙዝ ሰላምታይ የቕርብ። ቐጺለ <ውልቓዊ ናጽነት መሰል ሰብ ምኽባር> ባህርያዊ ትዕድልቲ ደቒ ሰባት ስለዝኾነ ኩሉ ደላይ ፍትሒ ከኽብሮ ዝግባእ`ዩ። መሰረታዊ መትከል ሰብኣዊ መሰላት ኣብ ሕጊ ዝሰፈረ ክብርን መሰልን ደቒ ሰባት ኢዩ።

Tyusከም ኤርትራዊ፡ ኣብ ሃገረይ ዝተነፍገኒ መሰል ምርጫ፡ ኣብ ሃገረ- ሽወደን ብዕለት 15 መስከረም ኣረጋጊጸዮ ዝብል መንቐሊ ኣርስተይ ኮይኑ፡ ስለምንታይ ኣብ ሃገርና እቲ መሰል ንኩላትና ተነፊጉና፡ ልዕልና ሕጊ ፈሪሱ፡ ምልካዊ ስርዓት ነጊሱ፡ ኩሉ ሰብ7ኣውን ደሞክራሲያውን መሰልና ከምዝተጋህሰ፡ መብዛሕትና ንሰማማዓሉ ኣርእስቲ ስለዝኾነ፡ ኣቕዲመ ብድሕሪ ባይታይ ክጅምር ኣገዳሲ ይመስለኒ።

18- መስከረም 2001 ኣብ ታሪኽ ህዝቢ ኤርትራ፡ ልዕሊ 1000 ንጹሃት ዜጋታት ብጃምላ ዝተኣሰሩላ፡ ንደላይ ፍትሒ ህዝቢ ኤርትራ፡ ንዓለም፡ እቲ በደል ጎሊሑ ዝተመስከረላ ጸላም ዕለት ኢያ። እንሆ ድማ ዝኽሪ መበል 9ይ ዓመት ንምኽባር፡ ሕልናና ደሪኹና ንዝክራ ኣለና።

18- መስከረም 2001 ኣብ ታሪኽ ህዝቢ ኤርትራ፡ ልዕሊ 1000 ንጹሃት ዜጋታት ብጃምላ ዝተኣሰሩላ፡ ንደላይ ፍትሒ ህዝቢ ኤርትራ፡ ንዓለም፡ እቲ በደል ጎሊሑ ዝተመስከረላ ጸላም ዕለት ኢያ። እንሆ ድማ ዝኽሪ መበል 9ይ ዓመት ንምኽባር፡ ሕልናና ደሪኹና ንዝክራ ኣለና።

ምዕራፍ ኣርባዕተ

 ከም’ቲ ኣብ 2ይ ክፋል ዝገለጽክዎ ናብ’ቲ ስኑድ መዛግብቲ ባዕሉ ንኽዛረብ ኣቐዲመ ገለ ክብል ምኽንያቱ ኢትዮጵያ ነዚ ሕጂ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ንኽካየድ ዘአንገደቶ ዋዕላ ቅድሚ ምወላ ምክያዳ ካብ 1991 ዝሓለፈቶ ናይ በይና ናይ ውድባትን ውልቀ ሰባትን ምቁጽጻር ሹኩ-ሹኳ መድርኽ ነይሩ ኢዩ

ብስሙራት ዜጋታት ንሰብኣዊ መሰል ኣብ ኤርትራ፣ (Citizens United For Human Rights in Eritrea) ዝልለ ሲቪካዊ ማሕበርና ተመስሪቱ ምንቅስቓሱ ካብ ዝጅምር እንሆ ድሮ ካልአይ ዓመቱ አሕሊፉ።

ስርዓት ግህደፍ ኣብቲ ንኣህጉራዊ ኩባንያታት ዕደና ጽባሕ ጽባሕ ዝዕድሎ ዘሎ መሰል ዳህሳስን ዕደናን ወርቂ ዘጠቓለለ ጸጋታት፡ ናይ ኤርትራ ብጽሒት 10 ሚእታዊት ጥራይ ምዃኑ ካብ ኣገልግሎት ዜና ሮይተርስ ብዝረኸብናዮ ሓበሬታ ክፍለጥ ተኻኢሉ።

ብዕለት 7ተ ግንቦት ብሓልዮት ተቛም ሰላምን ፍትሕን ኣካል ዩኒቨርሲቲ ሳንድያጎ (Institute of Peace and Justice in University of San Diego) ዝተዳለወ ሰሚናር ናይ መሰል ደቒ ሰባት ተጣበቕቲ (Human Rights Watch) ሰለስተ ተቓለስቲ ግዱሳት ኤርትራውያን ተሳቲፎም። እቶም ዝተሳተፉ ኤርትራውያን ክፍለ ዓንደ (ኣባል ኤርትራዊ ህዝባዊ ምንቕስቓስ)፤ ገብረሂወት (ጎነይ) (ኣባል ኤርትራውያን ተጣበቕቲ መሰል ደቂ ሰብ ኣብ ሳንድያጎ)ን ረዘነ ገ.ሚካኤል (ኣቦ ወንበር ኤርትራዊ ዲሞክራሲያዊ ኪዳን ሰሜን ኣመሪካን) እዮም።

ሃገራዊ ተለቪዥን ሃገር ሽወደን ሓንቲ ኣደ ኤሪትራዊት ምስ ክልተ ደቃ፡ ሓደ ወድን ጓልን፡ ሃገራዊ በዓል ስልጣን ጕዳይ ወጻእተኛታት ሽወደን፡ ኣብ ሽወደን ዐêቝባ ረኺቦም ክቕመጡ ወሲኑ ክብል ብዕለት 24/10/2008 ኣቃሊሑ። እዛ ዝተጠቕሰት ኤርትራዊት ስድራቤት እምበኣር ብምኽንያት እዛ ህጻን ጓል ሓደ ዓመት፡ ንኤርትራ እንተተመሊሳ ምኽንሻብ ወይ ምጽፋይ ብልዕታ ከጋጥማ ይኽእል’ዩ ካብ ዝብል ስግኣት ኢዩ በዓል ስልጣን ጕዳይ ወጻእተኛታት ሽወደን፡ ንሰለስቲኦም ኣብ ሽወደን መሰል ዐêቝባ ክረኽቡ ወሲኑ ዘሎ።

ዝከበርካ ኣንባቢ መሰል ድምጹን ሓሳባቱን ከቅርብ ዘይክእል፣ ሽግራቱ ኣብ ጊዜኡ ክፈትሕ ኣይክእልን እዩ ዝብል ኣርእስቲ ተሞርኪሰ ክጽሕፍ እንከለኹ፣ ብዙሕ ትዕዝብትታት ስለዘሎኒ እዩ።

kunamaግዳያት ግጭት ኤርትራ ኢትዮጵያን (1998-2000) ዝኾኑ፡ 700 ኣብ ኢትዮጵያ ተዓቝቦም ዝጸንሑ ኤርትራውያን ስደተኛታት ተወለድቲ ብሄረ ኩናማ፡ መሰል ዑቕባ ተዋሂቡዎም  ኣብ ኣመሪካ ሓድሽ ህይወት ክጣየሱ ናብ ኣመሪካ ይኸዱ ከምዘለዉ ላዕዋይ ኮምሽነር ስደተኛታት ውድብ ሕቡራት ሃገራት ኣፍሊጡ።

Beshirፕረዚደንት ሱዳን ዑመር ሓሰን ኣልበሺር ተጣባቒ መሰል ናጽነት ጋዜጠኛታት ዝኾነ ኣህጉራዊ ማሕበር፡ ‘ርፖርተርስ ዊዝ ኣውት ቦርደርስ’፡ ንናጽነት ሃገራውን ኣህጉራውን ጋዜጠኛታት ኣብ ሱዳን ብዝምልከት ንዘቕረበሉ ሰለስተ ሕቶታት፡ “ እንሓብኦ ነገር የልቦን” ብምባል፡ ከምዝመለሰ እቲ ማሕበር ኣፍሊጡ።