ውድብ ሕቡራት ሃገራት ፡ ንተልእኾ ናይቲ ኣብ ልዕሊ ኤርትራን ሶማልያን ኣጽኒዑዎ ዝጸንሐ ወተሃደራዊ እገዳ ዝከታተል ሞኒተሪን ግሩፕ ብምሉእ ደምጺ ንሓደ ዓመት ኣናዊሑዎ።

ጸብጻብ ውድብ ሕቡራት ሃገራት፡ ኤርትራ፡ ኣብ ወርሒ ጥሪ ናይዚ ዓመት’ዚ (2011) ኣብቲ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ዝተኻየደ ዋዕላ መራሕቲ ሕብረት ኣፍሪቃ ናይ ቡምባ መጥቃዕቲ ንምክያድ፡ በቲ ምስ ኣልቓዒዳ ርከብ ከምዘለዎ ዝጥርጠር ኣሸባብ ኣብ ዝተወጠነ ውዲት ኢድ ከምዘለዋ ከምዘፍለጠ ሮይተርስ ሓቢሩ።

UNICEF ዘይውህስነት መግቢ ብዘስዓቦ ድኽነት ንዝተጠቕዑ 1.5 ሚልዮን ኤርትራውያን ብፍላይ ድማ ዓጸቦ ብዘስዓቦ ጉድለት መኣዛታት ተጎዲኦም ንዘለዉ ህጻናትን ኣዴታትን ንምሕጋዝ ምስ መንግስቲ ኤርትራን ካልኦት ናይ ውድብ ሕቡራት ሃገራት መሻርኽቱን ተሓጋጊዙ ይሰርሕ ከምዘሎ ካብ መርበብ ሓበሬታኡ ዝረኸብናዮ ሓበሬታ ኣረዲኡ።

ውድብ ሕቡራት ሃገራት፡ እቲ ኣብ ዝተፈላለየ ኩርናዓት ሶማልያ ኣጋጢሙ ዘሎ ቅልውላው መግቢ ደርቂ ምዃኑን በቲ ሓደጋ ጥምየት ሚልዮናት ህዝቢ ተጠቒዑ ከምዘሎን ሎሚ 20 ሓምለ ብወግዒ ገሊጹ።

ዕለት ምእዋጅ ነጻነቱ ብሃንቀውታ ክጽበ ዝጸንሐ ህዝቢ ደቡብ ሱዳን ሎሚ ፍርቂ ለይቲ ኣብ ዋና ከተማኡ ጁባን ካልእ ቦታታትን ‘ታ ሓዳስ ሃገር ብዓቢ ሓጎስን ፈንጠዝያን የምዕሎ ምህላዉ ዝተፈላለዩ ማዕከናት ዜና ካብ ደቡብ ሱዳን ሓቢሮም።

እቲ ግብረሽበራዊ ጉጅለ ኣሸባብ ከይለኸፈና ኸሎ፡ ኣብ ልዕሊኡ ጸቕጢ እናተገብረ ምዕረ-ማዕሪኡ፡ እተን ዝደጋገፋኦ ሃገራት ‘ውን ክግጠማ ኣለወን፡ ድሕሪ ምባል ከኣ፡ ‘ብዛዕባ’ቲ  ኤርትራ ኣብቲ ዞባ ትጻወቶ ዘላ መዕነዊ ተራ ጭቡጥ መረዳእታ ኣለና’ ኢሉ። ኤርትራ ከም ሓብሓቢት ግብረሽበራ ክትርቋሕ ከምዘለዋ ‘ውን ኣገንዚቡ።

ትማሊ ዕለት 6 እቲ ንእገዳ ኤርትራ ዝግምግም ኣኼባ ባይቶ ጸጥታ ክካየድ ምዃኑ ብዝነበረና ሓበሬታ መሰረት፡ ብዛዕባ ህልው ምዕባሌታቱ እዋናዊ ሓበሬታ  ከነቕርበልኩም ምክትታል ክንቅጽል ጸኒሕና፡

ካብ ሰዋኪን፡ ሱዳን ተበጊሳ ቀይሕ ባሕሪ ብምቕራጽ ስደተኛታት ናብ ስዑዲ ዓረብ ኣብ ምስግጋር ንኣርባዕተ ሰዓታትድሕሪ ምጕዓዛ ቃጸሎ ዘጋጠማ ጃልባ ተሳፊሮማ ዝነበሩ 200 ስደተኛታት ብዘይካ ሰለስተ፡ ኩሎም ኣብ ባሕሪ ጥሒሎም ከምዝሃለቑ ‘ዘ ጋርድያን’ ዝተባህለ ጋዜጣ ዓዲ እንግሊዝ ሓቢሩ።

ስርዓት ህግደፍ ኣብ ሶማል ንዝነጥፉ ከም ኣሸባብ ዝኣመሰሉ ብግብረሽበራ ዝጥርጠሩ ጉጅለታት ብዝህቦ ደገፍ ተወሳኺ እገዳ የንጸላለውሉ ኣብ ዘሎ ግዜ፡ ኬንያ እትርከበን ጎረባብቲ ሃገራት ካብ ሽበራዊ መጥቃዕቲ ንምክልኻል ኣብ ተጠንቀቕ ምህላወን Daily Nation ዝተባህለ ጋዜጣ ኬንያ ገሊጹ።

ሓላፊ ሰብኣዊ ጉዳያት ሕቡራት ሃገራት ቫለሪ ኣሞስ፡ ዞባ ቀርኒ ኣፍሪቃ፡ ብፍላይ ድማ ጅቡቲ፡ ሶማልያ፡ ኢትዮጵያ፡  ከንያ፡ ኡጋንዳ ዝርከባኤን ሃገራት ዘይልሙድ ከቢድ ደርቂ ኣንጻላልዩዎ ከምዘሎ ብምግንዛብ ኣህጉራዊ ማሕበረሰብ ብኣግኡ ነቲ ዞባ ንምርዳኣ ግብራዊ ስጉምታት ክወስድ ጸዊዑ።

ውድብ ሕቡራት ሃገራት ሃለዋት ናይቶም ኣብቲ ወጥሪ ዘለዎ ንሰሜንን ደቡብን ሱዳን ዘዋስን ከባቢ ኣብ ቀጽሪ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ተዓቝቦም ዝነበሩ ‘ሞ ብሰበስልጣን ደቡብ ሱዳን ተገዲዶም ካብቲ ቦታ ዝለቐቑ 7 ሽሕ ሲቭል ሱዳናውያን ከምዘሻቀሎ ምግላጹ ኣሾሼይትድ ፕረስ ሓቢሩ።

ፕረዚደንት ሱዳን ዑመር ሓሰን ኣልበሽርን ምኽትል ፕረዚደንት ሱዳንን መራሒ ደቡብ ሱዳንን ሻልቫ ኬርን ነቲ ኣብ መንጎ ሰሜንን ደቡብን ሱዳን ሰፊኑ ዘሎ ምትፍናን ንምጕዳል ኣብ ኣዲስ ኣበባ ክራኸቡ ምዃኖም ደይሊ ቪዥን ዝተባህለት ጋዜጣ ሱዳን ገሊጻ።

መንግስቲ ኢትዮጵያ ካብ ይኵረይን ልዕሊ 200 T-72  ዝዓይነተን ታንክታት ክትገዝእ  ከምዝተወዓዓለት ሓደ ናይ ይኵረይን ብዓል ስልጣን ከምዝገለጸ ሮይተርስ ሓቢሩ።

ኤርትራውያን ዝርከቡዎም 35 ስደተኛታት ምብራቕ ኣፍሪቃ ካብ ማልታ ናብ ኣብ ኣመሪካ ብምኻድ ኣብ ዝተፈላለዩ ክፍሊ ሃገራት ከምዝተጣየሱ ማልታ ታይምስ ኣብ ዝዘርግሖ ዜና ሓቢሩ።