ፈስቲቫል ቦለኛ፣ ንኢሳይያስ ንግደት፣ ንኤርትራውያን ንድየት

ከተማ ቦለኛ፣ ኣብ ግዜ ሓርነታዊ ቓልሲ፣ ኤርትራውያን ስደተኛታት፣ ተኣኻኺቦም ከም ሃገራውያን ሓድነቶም ዘሐይሉሉ፣ ብዓቢኡ ድማ ነቲ ኣብ ውሽጢ ሃገር ብተባዓት ተጋደልቲ ዝካየድ ዝነበረ ናይ ቃልሲ ጥምጥም ንናጽነት፣ ሞራላውን ፋይናንሳውን ደገፍ ዝገብሩሉ ባይታ ከፊታ ብዝገበርቶ ታሪኻዊ እንግዶት ውዕለታ ብኣውንታ ክዝከር ዘለዎ እዩ። እቲ ድሕሪ ናጽነት ንቦለኛ ን23 ዓመታት ረሲዑዋ ዝጸንሐ ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ፣ ኣብ መጀመርያ ወርሒ ሓምለ ከካይዶ ዝሽባሸበሉ ዘሎ ዳንኬራ ግን ካብዚ ቅዱስ መንፈስ’ዚ ዝተፈልየ ዕላማ ዘለዎ ፕሮፖጋንዳዊ ውዲት እዩ።

ቀዳማይ ዕላማ ናይቲ፣ ብህዝቢ ኤርትራ ተፈንፊኑ፣ “ኣንታ መዓስ እዩ ዝኸደልና” እናተባህለ ብወለድን መራሕቲ ሃይማኖትን ክርገም ዝውዕልን ዝሓደርን ዘሎ፣ ኣእላፍ መንእሰያት ብእግሮም እናድመጹ ዝርሕርሑዎ ዘለዉ ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ፣ ኣብ ቦለኛ መድረኽ ድራማ ከፊቱ፣ ነቶም ኣብ ወጻኢ ዝርከቡ ሕሰምን ጸበባን  ህዝቢ ኤርትራ “ኣይንታይናን” ዝበሉዎ፣ ዒብ ኣልቦ ተበለጽቲ መጋበርያታቱን መሓዮታትን ካብ መላእ ዓለም ለቒሙ ዕዱማት ተዋሳእቲ ብምግባር፣ ናይ ካሜራ ሽጣራ ወሲኹ “ርኤኹም ኣብ ወጻኢ ምሉእ ደገፍ ኣለኒ” ብምባል ነቲ ኣብ ውሽጢ ሃገር ምረት ኣብ ዓጽሙ በጺሑዎ ለውጢ ሃረር ዝብል ዘሎ ውጹዕ ህዝብና ንሳልስቲ ተስፋ ንምቝራጽ ዝፍትኖ ዘሎ ፕሮፖጋንዳዊ ዘመተ እዩ።

እቲ ካልኣይ ፕሮፖጋንዳዊ ዕላማ፣ ነቶም ኣብ ወጻኢ ዝርከቡ፣ ገሊኦም እንተስ ንኢሳይያስ ካብ ሃገረ ኤርትራ ምፍላይ ኣጸጊሙዎም ስምዒታዊ ደገፍ ክገብሩሉ ዝጸንሑ፣ ገሊኦም ከኣ በብውልቃዊ ግዝያዊ ምኽንያታት ምስ ሕልናኦም እናተማትኡ፣ ሓደ መዓልቲ ቅዋም ክትግብር እዩ እናበሉ ነብሶም ከደዓዕሱን ሕድገት ክገብሩሉን ዝጸንሑ ‘ሞ፣ ሕልናዊ ሓቕያኦም ምጽዋር ስለዝሰኣኑዎ፣ ካብ መቝረንቲ ናይቲ ስርዓት ብብዝሒ መሊቖም ሞራላውን ገንዘባውን ደገፍ ዝነፍጉዎ ዘለዉ፣ ኣብ ከምዚ ዝኣመሰለ ድራማ፣ ነቲ ኣብ ወርሒ ለካቲት ኣብ ቴለቭዥን ቀሪቡ ጸረ ሕግን ቅዋማዊ ስርዓትን ምዃኑ ናይ ልቡ ኣንቲጉ ዝበሎ ወልደፍደፍ ንምሕካም ኣብ መበል 23 ዓመት ናጽነት ኣብ ኣስመራ ዝጀመሮ ጽውጽዋይ “ንድፊ ቅዋም” ኣብ ቦለኛ ደጊሙ፣ ነግፈረግ ኣቢሉ ከማትኦምን፣ ገንዝቦም ጨቐም ከብልን እንተኾነሉ ዝኣለሞ ፈተነ እዩ።

እቲ ሳልሳይ ዒላማ ፣ ነቲ ጥረ ግህሰት ሰብኣዊ መሰላት ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ ጸብጺቡ ነጺሉዎ ዘሎ ማሕበረሰብ ዓለም፣ ብፍላይ ከኣ ድሕሪ’ቲ ዓሚ ኣብ ላምፐዱዛ ዘጋጠመ ጃምላዊ ቕዝፈት፣ መዝገባት ሓተቲ ዑቕባ ሃገራቶም ቁጽሪ ኤርትራውያን ዝምለኣሉ ምኽንያት መልሲ ኣብ ርእሲ ምርካቦም፣ ጭካኔን ክሕደትን ናይቲ ስርዓት ኣጸቢቖም ኣስተብሂሎም መሊሶም ክዒቦሞ ንዘለዉ መንግስታት “መሲሉኩም ደኣምበር ህዝቢ ኣብ ጎነይ ኣሎ” ኢሉ ብምስማስ ካብ ገሊኦም ዲፕሎማስያዊ ተነጽሎኡ እንተተቓለለሉ ከንቀላውጥ፣ ነቶም ዝቐበጾም ከኣ ቁሩብ ሕርቃን እንተረኸበሎም ህልኹ ከርዊ ዝገብሮ ዘሎ እዩ።

ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ፣ ነዚ ኤንፍዩዥን ስልጣን ክኾነኒ እዩ ኢሉ ምሂዙዎ ዘሎ ፈንጠዝያ ቦለኛ፣ ከም ናይ መወዳእታ ኣጋጣሚ ቆጺሩ፣ ዝተፈላለየ ሜላታት ምድንጋር ተበላሒቱ ሰድያታቱ ክመልእ ሸበድበድ ምባሉ፣ ክሳብ ክንደይ ተዳሂሉ ሕልናኡ ዓሪቡ ውድቀቱ ኣብ ቀልቀል ተራእዩዎ ከምዘሎ ዝምስክር እዩ። እንተኾነ፣ እዚ ፖለቲካዊ ርእሰማሉ ጸንቂቑ፣ ኣብ ቁልቁለት ጥፍኣት ሸለውለው ዝብል ዘሎ ስርዓት፣ ፈንጠዝያኡ ኣብ ቦለኛ ይግበር ኣብ ኣስመራ ካብ ውድቀት ከድሕኖ ኣይኮነን።

እቲ ጠንቂ ስደትን ምብትታንን ኤርትራውያን ምዃኑ ንምሕባእ፣ ቅድሚ ሒደት ኣዋርሕ ኣብ ሓደ ዕለት ንዝሃለቑ ልዕሊ 350 ኤርትራውያን ግዳያት ላምፐዱዛ ከም ኣፍሪቃውያን ዝኸሓዶም፣ ሬሳኦም ዓዲ ከይኣቱ ከልኪሉ ወለዶም ሓዘኖም ከይዓጽዉ ዝኾነነ ኣረሚናዊ ስርዓት ኢሳይያስ፣ የዋጽኣኒ ‘ዩ ኢሉ ከምዚ ዝኣመሰለ ድራማን ተዋስኦን ምግባሩ ናቱ ጉዳይ እዩ፣ ይውዓሎ። እቲ ኪኖ ፍቕሪ ስልጣን ክቱር ጽልኢ ህዝቢ ኤርትራ ከምዘለዎ ደጋጊሙ ዘመስከረ፣ ህልቂት ኤርትራውያን ከምዘይዓጦ ብተግባሩ ኣርእዩ ብቓሉ ዝደገመልና ስርዓት፣ ሕጂ ‘ውን በዚ ትማሊ 28 ሰነ ኣብ ምእከል ኣስመራ፣ ሽምዓ ወሊዑ ህልቂት መበል 20 ዓመት ቱትሲ ሩዋንዳ ዘኪሩ፣ በንጻሩ ጽባሕ ሓምለ ኣዒንቲ ናይቶም ኣብ ላምፐዱዛ ዝሃለቑ ኣማኢት ኣሕዋትናን ኣሓትናን ከይነትዐ ኣብ ቦለኛ ኣብ ልዕሊ ሬሳታቶም ክስዕስዕ ምህቃኑ፣ ነቲ ድሮ ተገንዚብናዮ ዘለና ንህዝቢ ኤርትራ ናይ ምንብርካኽን ምጽናትን ውጥኑ ዳግም ዘግህድ እዩ። ነዚ ‘ውን፣ ጉዳዩ እዩ ይውዓሎ። እቲ ከገድሰና ዘለዎ ናትና ውጥን፣ ናትና ጉዳይ እዩ። ሃገርናን ህዝብናን ንምድሓን እንታይ ንሓስብ ኣለና፣ ውዕሎና እንታይ ክኸውን ኣለዎ ዝብል እዩ።

እዚ ሕቶ’ዚ ንደለይቲ ፍትሕን ደገፍትን ፈላሊኻ ዝምልከት ‘ውን ኣይኮነን፣ ሕቶ ሃገራውያን ኤርትራውያን እዩ። ሃገርና ክትዓኑ ከላ፣ ህዝብና ክጸንት ከሎ፣ ኣበየናይ መስመር ከምዘለና ህዝብን ታሪኽን ይዕዘበና ምህላዉ ተገንዚብና፣ ፈለማ ነብስና ደሓር ከኣ ህዝብና ንምድሓን መትከል ክንሓሪ፣ ኣብ ጎድኒ ሓቅን ህዝብን ደው ክንብል ይግብኣና።

እዚ ሎሚ ቅነ ኣቦታትና መራሕቲ ካቶሊካዊት ቤተክርስትያን ዘቕረብሉልና፣ “ሓውኻ ኣበይ ኣሎ” ዝብል እዋናውን ቅኑዕን ሕቶ ንኹላትና ዝምልከት እዩ። ነዚ ረዚን ሕቶ ብቐሊሉ ክንምልሶ ግን፣ ፈለማ፣ “ሕልናና ኣበይ ኣሎ” ዝብል ሕቶ ንነብስና ከነቐድመላ ኣለና።

ነዚ ታሪኽን መክልዕን ኤርትራ ደዊኑ፣ ብጋህዲ “ድሕረይ ሳዕሪ ኣይትብቆላ” እናበለ፣ ንህዝቢ ኤርትራ ከም ህዝቢ ከንበርክኽን ከጽንትን ጸደፍደፍ ዝብል ዘሎ ምልካዊ ስርዓት ናይ ምጽዳፉ ዘየላቡ ሞያ ኣብ ውሽጢ ኤርትራ ክዕመም ዘለዎ ዝዓበየ ዕማም እዩ። እንተኾነ፣ ነዞም ኣብ ወጻኢ እንርከብ፣ ድሕነት ሃገርናን ህዝብናን እንብህግ ኤርትራውያን ባዕሉ ንእሽቶ እጃም ሒዙልና ናብ ቦለኛ ቀሪቡልና ‘ሎ። እቶም ብኣካል ናብ ቦለኛ ተጓዒዝና እምቢታናን ኩነኔናን ኣስሚዕና ንህዝብና ሞራላዊ ደገፍ ክንህብ እንኽእል ደለይቲ ፍትሒ፣ ኣብ ባይታ ተረኺብና፣ ንውዕለት ቦለኛ በቲ ሓቀኛ መልክዑ ክንገልጾ፣ ንቅለት ኢሳይያስ ከነቃልዖ ግቡእን ሓላፍነትን ኣለና። እቶም ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ ኣብ ነፍሲ ወከፍ ሳንዱቕ ሬሳ ግዳያት ላምፐዱዛ ሓንቲ ወንበር ኣቐሚጡ ከሕጥኣኩም ዝፍትን ዘሎ ኤርትራውያን ከኣ፣ ኣብ ክንዲ ናይ ሓጥያት ግዳያት፣ እንተሓመቕኩም “ኣይፋል” ኢልኩም ኣብ ገዛኹም ብምውዓል፣ ንድምጺ ናይቶም ሰብ ሕልና ሰሚዕኩም ብንጽህናኹም ክትቀስኑ ይግባእ።

ከም ቀደም ልብኹም ኣብ ፍሪጅ ኣቐሚጥኩም፣ ሳምቡእኩም ጥራይ ሒዝኩም፣ ቦለኛ እንተወሪድኩም ግን፣ ኣባና ኣብ ደለይቲ ፍትሒ ‘ኳ ኣይክትበጽሑን ኢኹም። እቶም ሰብኣዊ ትራጀዲ ግዳያት ላምፐዱዛ ምስ ጭካኔ ኢሳይያስ ኣዛሚዶም፣ ብውጥን ሸብዳዕዳዕን ዳንኬራን ቦለኛ ድሮ ባስተንትኖ ክጽሕፉን ክዛረቡን ጀሚሮም ዘለዉ ጋዜጠኛታት ኢጣልያ ጥራይ ብዕሽነትኩም ተገሪሞም ብብርዖም ክሳሃሉኩም ኢዮም። ንግዚኡ ሳንቡእኩም ኣይፍለጣን ይኸውን፣ ንጽብሒቱ ልብኹም ኣብ ሰፈራ ምስ ተመልሰት ግን ዘይወጽእ ጣዕሳ ክሓድረኩም እዩ። ስለዚ፣ ካባኻትኩም እንጽበዮ ህዝቢ ምድሓን ኣይኮነን። ሕልናኹም ኣቕሲንኩም ፈለማ ነብስኹም ከተድሕኑ፣ ቅኑዕ መስመር ክትሓርዩ እዩ።

እወ ንኣረሜናዊ ስርዓት ኢሳይያስ፣ ፈንጠዝያ ቦለኛ ንግደት፣ ነቲ ህልቂት ላምፐዱዛን ውርደት ሲናይን በሰላ ልቢ ኮይኑዎ ዘሎ ህዝቢ ኤርትራ ግን ንድየት እዩ ‘ሞ፣ ካብ ኣብ ንግደት ሓጢኣን፣ ንድየት ውጹዕ ህዝብኹም ኣብ ምፍዋስ፣ ህዝብን ሃገርን ኣብ ምድሓን ውዓሉ። ኣምላኽ ይሓግዝኩም።

ምልኪ ይፍረስ ሕጊ ይንገስ

ኣማኑኤል ኢያሱ

30 ሰነ 2014