ክቡራት ኣንበብቲ ገለ ዓሰርተ ዓመት ኣቢሉ ይኸውን በዚ ኣርእስቲ፣ዚ ሓደ ጽሑፍ ኣብ ኢንተርነት ኣውጺኤ ነይረ። ሕጂ’ውን እቲ ኩነታት ስለ ዘይተቐየረ እንተ ደገምኩዎ ሕማቕ ኣይመስለንን።

ሓደ ሕብረተ-ሰብ ናይ ሓደ ሃገር ሓደ ሰውራ ከካይድ’ከሎ፡ ዓላማኡ ኣብቲ ሕብረተ-ሰብ ሓደ መሰረታዊ ለውጢ ንምምጻእ ኢዩ። እዚ መሰረታዊ ለውጢ’ዚ ድማ  ከይዱ ከይዱ ናይቲ ሕብረተ-ሰብ መነባብሮ ንምምሕያሽ ኢዩ። ድኽነትን ድንቁርናን ኣጥፊእኻ ብሓፈሽኡ ህይወት ናይቲ ሕብረተሰብ ሓፍ ንምባል ኢዩ። ካብዚ ሓሊፉ ንባዶ ታሪኽን ቅያን ኣይኰነን ።

ህዝቢ ኤርትራው’ን ን30 ዓመታት መሪር ቃልሲ ኣካይዱ። ቀያሕትን ጸለምትን ዝፈትዎም ደቁ ኣሰዊኡ። ሓፍ ዘይብል መስዋእቲ ከፊሉ። ዓላማኡ ድማ ንሽሙ ናጽነት ጥራይ ዘይኮነስ ንምሉእ ሓርነቱን መሰሉን ኢዩ ነይሩ። እንተዀነ ግን ሰውራ ኤርትራ ን30 ዓመት ዝኣክል ተጋዲሉ ሓደ ህልም ዝበለ ዲክታተር ኢዩ ኣፍርዩ። ሓደ ዲክታተራዊ ሰልፊ ኢልካ ጥራይ ዝሕለፍው’ን ኣይኮነን።እቲ ስርዓት ዓለም ዝመስከረሉ ሓደ ውልቀ መራሒ ዘሕምቖ ስርዓት ኢዩ።ናይ ምዝራብ፤ምጽሓፍ፤ምእካብ፤ ሰላማዊ ሰልፊ ናይ ምግባር፤ ናይ ሃይማኖት መሰላት ዘይፈቅድ፡ ን 24 ዓመት ብዘይ ሕግን ፍትሕን ብግፍዒ ዝገዝእ ዘሎ ስርዓት ኢዩ።ንሽሙ ከማን ቅዋም የብሉን።

ኣቱም ሰባት! ሎሚ’ኮ ኤርትራ ክበሃል እንከሎ ናይ ስደትን መከራን ሃገር ምዃና ኢያ እትፍለጥ። ሎሚ ራኢ ናይ ሓደ መንእሰይ ኤርትራዊ ስደት ኰይኑ።ዝተወልደ መንእሰይ ኣብ ክንዲ ንትምህርትን ምዕባሌን ናብ ሰደት ገጹ ኢዩ ዝጥምት።ኣብ ኣብያተ-ማእሰርቲ ዝሳቐዩን ዝቕተሉን ገዲፍና፡ ኣብ ፈቖዶ ምድረበዳን ባሕርን ዝወድቁ ዘለው ኤርትራውያን ክንደይ ኢዮም?ምኽንያት ናይዚ ኩሉ ስቓይ ከ እንታይ ኢዩ።

ምስ’ዚ ኣተሓሒዘ ዝሐለፈ ወርሒ ብዛዕባ እቲ ኣብ ማእከላይ ባሕሪ (መዲተራንያን ሲ) ዝጣሓሉ ስደተኛታት ክጠቅስ እፈቱ። ኣብዚ ባሕሪ’ዚ ዝቕዘፉ ዘለው መንእሰያት መብዛሕትኦም ኤርትራውያን ኢዮም።ሰበስልጣን ኤውሮጳ ሕብረት በቲ ዘጋጥም ዘሎ ቅዝፈት ሰንቢዶም ናይ ስደታኛታት ምስጋር  ምክልኻልን ናይ ጨወይቲ ስደተኛታት ምህዳንን ስጉምቲታት ክወስዱ ከም ዝኾኑ ዝፍለጥ ኢዩ። ኣነ ግን ከምዝመስለኒ መሰረታዊ ፍታሕ ክርከብ እንተ-ኾይኑ ነቲ ዲክታተር ምልጋስ ይሓይሽ ይመስለኒ። ዲክታተርነት እንተዘየሎ ዲሞክራሲ ኣሎ። ዲሞክራሲ እንተሎ ምዕባሌ (ልምዓት) ኣሎ። ምዕባሌ እንተሎ ስደት የለን። መቕዘፍቲ’ውን የለን። ኤውሮጳ ሕበረትውን ብሰደተኛታት ኣይምተሸገሩን።ዘገርም ኢዩ። ኤውሮጳ ሕበረት ግን በንጻሩ ነቲ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ዲክታተር ንኸይደክም 300 ሚልዮን ዩሮ  ክህብዎ ከም ዝኾኑ ይውረ።ብዓይኒ ሰብኣውነት ክረአ ከሎ ኣብ ኣፍጋኒሰታን ወይ ድማ ኣብ ዒራቕ እትጠፍእ ሂወት ካብ ኣብ ኤርትራ እትጠፍእ ዘላ ሂወት ኣይትፍለን። ሂወት ሂወት ኢያ ።ህዝቢ ኤርትራ ዓለም ዘይፈልጠሉ ግፍዒ ኢዩ ዘሕልፈ ዘሎ።

ትማሊ ዕለተ 24 ግንቦት ኣብ ኤርትራ መበል 24 ናጽነት ኤርትራ ከኽበር ዊዒሉ። ኣብ ኢትዮጵያ ድማ መበል 5ይ ሃገራዊ ምርጫ ህዝቢ ክመርጽ ዊዒሉ። ኣብዚኣ ኣንባባይ/ኣንባቢት ክርዳኣኒ/ክትርዳኣኒ ዝደልዮ ኣብ ኢትዮጵያን ኤርትራን ብጭራሽ ክነጻጸሩ ዘይኽእሉ ብዓይነት ዝተፈላለዩ ስርዓታት ምህላወም ኢዩ። ኰይኑ ግን ኣብ ኢትዮጵያ ዝካየድ ዘሎ ምዕባሌታት ብፍላይ ከኣ ናይ ትማሊ ምርጫ ምጥቃሱ ኣድላይ ኮይኑ ይስማዓኒ። ኢትዮጵያ ኣብ 24 ዓመታት 5 ሃገራዊ ምርጫታት ኣካይዳ። እቶም ዳሕረዎት ክልተ ብቐረባ ዝተዓዘብኩዎም ኢዮም። ከም ዝፍለጥ መስርሕ ዲሞክራሲ ዘገምታዊ ኢዩ። ኣብ ዓለምና’ውን ብሓንቲ ለይቲ ደሞክራስያዊት ዝኾነት ሃገር የላን። ካብ ግዜ ናብ ግዜ ኢዩ እናተመሓየሸ ዝኸይድ። እዚ ናይ ትማሊ ምርጫ ስጋብ እዚ ዘለዎ መድረኽ  ካብቲ ዝሓለፈ ናይ 2010 ዝሓሸ ኮይኑ ረኺበዮ። ቅድም-ቅድም እቲ ናይ ቅድመ-ምርጫ ዝነበረ ባይታ ብሪእይቶይ  ኣዝዩ ደሞክራስያውን ፍትሓወን ኢዩ ነይሩ። ካብ 25 ዘይውሕዳ ሰልፍታት ኣብዚ ምርጫ’ዚ ክሳተፋ ከለዋ፡ እቲ  መንግሰቲ ዳርጋ ኣብ ካልኦት ሃገራት ዘይግበር ንምርጫ ዝዳለዋሉን ዝንቀሳቐሳሉን ባጀት ሰለዐ። ቀጺሉ ኣብቲ ሃገር ዘሎ ናይ ዜና ማዕከናት ከም ተለቪዠን፤ ራዲዮ፤ጋዜጣ ወ.ዘ.ተ. ዘለወን ሓሳባትን ፕሮገራማትን ብነጻ ክዝርግሓ ተገብረ።ቀጺሉ እቲ ዘሔጉስ ካብቲ ኣብ ምዕራባዊ ዓለም ዝግበር ዘይንእስ ኣብ ቅድሚ ህዝቢ ክትዓት ተኻየደ። ሓቂ ክዛረብ እቲ ዝተኻታተልክዎ ክትዓት ካብቲ ንገለ 36 ዓመታት ኣብ ኤውሮጳ ዝተሞኮርኩዎ ዝንእስ ኣይነበረን። ኣብ መጨረሻ ድማ ኩለን ሰልፍታት ተወዳደርቲ ኣባላተን ኣመዝጊበን፡ ንምርጫ ቀሪበን። ትማሊ 24 ግንቦተ ድማ ናይ ወጻእን ውሽጥን ተዓዘብቲ ኣብ ዘለውዎ ኣስታት 30 ምልዮን ህዝቢ፡ ኩሎም ተቓወምቲ ሰልፍታት ዝዓገብሉ ምርጫ ተኻይዱ።ተሪፉ ዘሎ ነቲ ናይ ምርጫታት ካርድ ኣብ ቅድሚ ተዓዘብቲ እናቖጸርካ ንህዝቢ ምሕባር ኢዩ። እሞ ኣነ ብወገነይ ከምዚስ ንዓና ይፍጠረልና ኢየ ዝብል።እንተ ነዚ ዓወት’ዚ ዘይወሓጠሎም ደገፍቲ ስርዓት ህግደፍን ገለ ምስ መንግሰቶም ዝኾረዩ ተቓወምቲ ኢትዮጵያውያን ነዚ ዕውት ምርጫዚ ገለ ጉድለት ክረኽብሉ ሃሰስ ክብሉ ኢዮም። ኣነ ኳ ሎምስ ዝረኽቡ’ውን ኣይመስለንን።

ክቡራት ኣንበብቲ፡ ነዛ ሓጻር ጽሕፍቲ ከወፊ ዘገደደኒ ምኽንያት፡ ትማሊ 24 ግንቦት ክልተ ተረኽቦታት ብምዕዛበይ ኢዩ። በቲ ሓደ ወገን ነታ ንናጽነትን ሓርነትን ህዝቢ ኤርትራ ዝተቓለስኩላ ዕለተ-ናጽነት ብርሑቚ ኣማዕደየ ክሪኣ ከሎኹ፡ እሞ እቶም ጀጋኑ ንመሰልን ራህዋን ህዝቦም ዝወደቑ እና ዘከርኩ፡እቲ ዝተኸፍለ ከቢድ መስዋእቲ ነዚ ጠራይ ድዩ ነይሩ? እብል። ብፍላይ ከኣ ደቂ ስዋኣት ኣብ ፈቖዶ ምድረ-በዳን ባሕርን ይወድቁ ምህላወም ክዝክር ኣዝዩ ሓዘን ይስማዓኒ።እወ! እቲ ዝተረኽበ ናጽነት መበገሲኡ ንቕኑዕ ዓላማ ስለ ዝነበረ፡ ኣነውን ከም ህዝበይ የኽብሮ ኢየ።ክዝከር’ውን ግቡእ ኢዩ። እንተ ዀነ ግን ነቲ ዘሎ  ጨፍጫፊ ስርዓት ንምቕያሩ ምዝታይ ግን ናይ ግድን ይኸውን።

በቲ ካሊእ ወገን 24 ግንቦት ኣብ ኣዲስ ኣበባ ኰይነ ነቲ ዝተኻየደ ሃገራዊ ምርጫ  ብቐረባ ክዕዘቦ ከሎኹ ኣዝዩ ሓጎስ ይስማዓኒ። ኣብ ኢትዮጵያ ናይ ደሞክራሲ ባይታ ክፍጠር እንከሎ ንህዝቢ ኤርትራ ዓቢ ትምህርትን ጽልዋን ኢዩ። ኣብ መደምደምታኡ ዕውት 5ይ ሃገራዊ ምርጫ ንኽኸውን ልባዊ ትምኒተይ ኢዩ።

ኣድሓኖም  ፍትዊ

26-05-2015 (ኣዲሰ ኣበባ)

Comment: a.fitiwi1993@kpnmail.nl