ብሰንኪ ጸጥታውን ፖለቲካውን ውዲት ኤርትሮ ሱዳን፣

577 ኤርትራውያን ስደተኛታት ብሓይሊንኤርትራ ተመሊሶም።

ኣብ ሞንጎ ኤርትራን ሱዳንን ኣብ በበይኑ እዋን ክልተኣዊ ርክባትን ናይ ምትሕግጋዝ ውዕላትን ክግበሩ ከምዝጸንሑ ብማዕከናት ዜና ክግለጽ ጸኒሑ’ዩ። ግና ሓደ ካብ ተደጉሉ ዝጸንሔ ዘይተገልጸ ሚስጥር፣ ጸጥታውን ፖለቲካውን ውዲትን ውዕልን እዩ። በዚ ሚስጥራዊ ውዲት ድማ ኣማኢት ኤርትራውያን ስደተኛታት ግዳያት ኮይኖም ከምዘለዉ ምንጭታት ኤርትራያን ሄልፕ ነትዎርክ Eritrean Help Network ኣረጋጊጾም ኣለዉ።

ምንጭታትና ክገልጹ ኮለዉ፣ ብወክልቲ ሱዳንን ኤርትራን ኣብ ካርቱም እንድሩማን ዝተገብረ ርክባት፣ ጸጥታውን ፖለቲካውን ውዲቱን ኣገባቡን ከመይ ከምዝነበረ ብመርትዖ ኣሰንዮም ብዝርዝር ይገልጹዎ። ንሳቶም ይብሉ፦

“ ንሱዳን ወኪሎም”  ዝተሳተፉ ሰበ ስልጣናት፦

1. ሚኒስተር ውሽጣዊ ጉዳያት፣ ኣቶ ኢብራሂም ማሕሙድ ሓማድ።
2. ሓላፊ ፖሊስ ካርቱም፣ ጀነራል ሞሓመድ ዓሊ ኣሕመድ።
3. ምክትል ኣዛዚ ፖሊስ፣ ዑመር መሓመድ ዓሊ።
4. መጀር ጀነራል ኣሕመድ ዓጣ ማናን፣ ጠቕላላ ዳይረክተር ኢሚግራሽንን ፓስፖርትን ተረኺቦም።

“ ንስርዓትኤርትራ”  ዝወከሉ ሰበ ስልጣናት፦

1. ሓላፊ ፖለቲካዊ ጉዳያት ህ.ግደፍ፣ ኣቶ የማነ ገብረኣብ( ማንኪ)
2. ኣዛዚ ሓይሊ ኣየር፣ መጀር ጀነራል ተኽላይ ሃብተስላሴ።
3. ካብ ቤት ጽሕፈት ፕረሲደንት፣ ኮለኔል ተስፋልደት ሃብተስላሴ።
4. ኣምባሳደር ሓመድ ስዒድ ማንታይ( ወዲ ማንታይ)
5. ንኢሚግራሽ ወኪሉ ዝተሳተፈ፣ ብሪጋዴር ጀነራል ጸሃየ ካሕሳይ( ወዲ-ካሕሳይ) እዮም።

እዚ ዝተኻየደ ሚስጥራዊ ርክብ፣ ጸጥታውን ፖለቲካውን ውዲት ዘለዎ ውዕል ምንባሩ ተቓሊዑ ኣሎ። ከም ሳዕቤኑ ድማ፦

1. ብጸጥታ ሱዳን  ተገፊፎም ተኣሲሮም ዝጸንሑ ሓሙሽተ ሚእትን ሰብዓን ሸውዓተን( 577) ስደተኛታት ዜጋታትና ኣብዚ ሒዝናዮ ዘለና ወርሒ ግንቦት/ 2014 ሰለስተ በበይኑ መዓልታት፣ ማለት ብዕለት 03, 05, 12  ብዘይድሌቶም ብሓይሊ ናብ ኤርትራ ተመሊሶም ኣለዉ። እዚ ዘይሕጋዊ ተግባር ድማ ምስ ኣህጉራዊ መሰል ስደተኛታት ዝጻረር  ዘይሰብኣዊ ስጉምቲ’ዩ።
2. ካብ 577 ስደተኛታት ዜጋታትና እሱራት ድማ፣ 68 ደቒ ኣንስትዮ፣ 19 ህጻናት ትሕቲ ዕድመ ይርከቡዎም።
3. ኩሎም ስደተኛታት ዜጋታትና፣ መሰላቶም ተጋሂሱ ኣብ ኣብ ከባቢ ባረንቱ ዝርከብ ፕሪማ ካንትሪን፣ ኣብ ከባቢ ሓጋዝ ዝርከብ መዓስከር ግላስ ዝበሃል ክልተ ቦታታ ተኣሲሮም ከምዘለዉ ተረጋጊጹ ኣሎ።
4. ብተወሳኺ ጸጥታ ሱዳን ንካልኦት ሚእትን ሓሙሳን ክልተን (152) ዜጋታትና ስደተኛታት ካብ ዝተፈላለየ ቦታ ከተማ ካርቱም ገፊፎም፣ ኣብ ኮበር ዝበሃል ቦታ ሱዳን ተኣሲሮም ከምዘለዉ ተረጋጊጹ ኣሎ። እዞም መሰል ስደተኛ ዝተነፍጎም ዜጋታትና፣ ከም ናይ ቐዳሞት ዕጫ ንኤርትራ ክምለሱ’ዮም ዝብል ስግኣት ዘሕድር ሓበሬታ ኣሎ።

ኤርትራያን ሄልፕ ነትዎርክ Eritrean Help Network (EHN) ኣብዚ ጉዳይ’ዚ ዘለዎ ርእይቶን ዘቕርቦ መጸዋዕታን፦

1. ስርዓት ኤርትራ ዶብ ጥሒሱ ብምትሕብባር ጸጥታ ሱዳን ብሚስጥር ንዘድልዩዎ ሰባት ጨውዩ ኣብ ማእሰርቲ ምድጓን ዘይሕጋዊ ተግባሩ ሓዲሽ ፍጻሜ ኣይኮነን። ናይ ሕጂ ፍጻሜ ፍሉይ ዝገብሮ ድማ ህጂ ዝተገብረ ግፋን ተገፊፎም ኤርትራ ተመሊሶም ተኣሲሮም ዘለዉ ንጹሃት ስደተኛታት ዜጋታትና ብሃደ ግዜ ጃምላዊ ስለዝኾነ’ዩ።

ስለዚ ኣብ ልዕሊ ዜጋታትና ዝተፈጸመ ምግሃስ ሰብኣዊ መሰል ስደተኛ ድማ ብዘይሕጋዊ ተግባሩ ኣጥቢቕና ንኹኑኖ።

1. መንግስቲ ሱዳን ኣብ ሃገሩ ዝኣተዉ ስደተኛታት ኣብ ክንዲ መሰላቶም ዘኽብር፣ ብኣንጻሩ ብጸጥታውን ፖለቲካውን ውዲት ኤርትራ ተሓባቢሩ፣ ንሕጉራዊ ሕጊ መሰል ስደተኛ ጥሒሱ፣ ንጹሃት ዜጋታትና ንምልካዊ ስርዓት ኤርትራ ኣሕሊፉ ምሃቡ ንዘይሓላፍነታውን ዘይሕጋዊ ተግባርን መንግስቲ ሱዳን ኣጥቢቕና ንኹንን። ኣብ ልዕሊ ዜጋታትና ዝወርድ ማእሰርትን ካልእ ዘይሰብኣዊ ተግባርን ኣብ ሞራልን ስነ*ኣእምሮውን ኩነታት ህዝብና ዘሕድሮ ስምብራት ድማ ሕጋውን ታሪኻዊ ተሓታትነት ስለዘስዕብ፣ መሰል ስደተኛታት ከኽብር ንጽውዕ።
2. ኣህጉራዊ ማሕበረ ሰብ ዓለም ብሓፈሻ፣ ናይ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ላዕለዋይ ኮሚሽነር ስደተኛታት UNHCR ኣህጉራዊ ቐይሕ መስቐልን ቐይሕ ወርሕን፣ ኩሎም ምእንቲ ክብሪን  ሰብኣዊ መሰላት ዝጣበቑ ሲቪላውን ኣህጉራዊ ትካላት ዓለምና፣ክልተ ሃገራት ብጸጥታዊ ውዲት ንዝወሰዱዎ ዘይሕጋዊ ምግሃስ መሰል ስደተኛታት ዘይሕጋዊ ተግባር ከጻርዩ፣ ንክልቲአን ሃገራት ጸቕጢ ክገብሩ ኣህጉራዊ ግዴትኦም ክፍጽሙ ንጽውዕ።
3. ኩሉ ኤርትራዊ ደላይ ፍትሒ፣ ፖለቲካውን ሲቪላውን ማሕበራት ውልቐሰባትን፣ ነዚ ኣብ ልዕሊ ዜጋታትን ዝፍጸም ዘሎ ዘይሕጋዊ ተግባር ኮኒኑ፣ ምንእቲ መሰል ስደተና ዜጋታትን ክንጣበቕ፣ ኩልና ድምጽና ከነስምዕ፣ ኣውያትና መረረና ዝገልጽ ጥርዓን ንዓለምና ክገልጽ ብኣኽብሮት ንጽውዕ ንምሕጸን።

Eritrea Help Network Switzerland

eritreahelpnetwork@hotmail.com

May 20 – 2014