ኣብ ዓለም ዝነበሩ መለኽቲ መራሕቲ (ዲክታተራት)፡ ዳረጋ መብዛሕትኦም ብሓይሊ ብረት ኢዮም ስልጣኖም ዝለቐቑ። መንግሰቱ ሃይለማርያም ኣብ ኢትዮጵያ ብሓይሊታት ሰውራ ኤርትራን ኢትዮጵያን ስልጣኑ ለቒቑ። ሳዳም ሑሰን ናይ ዒራቕ ብሓይሊ ሰራዊት ኣሜሪካ ተደምሲሱ። መዓመር ጋዳፊ ናይ ሊብያ ብሓይሊ ወተሃድራዊ ሓይሊታት ምዕራባውያን መንግስታት ተቐቲሉ፡ ናብ  ህዝቢ ሊብያ ስልጣን ተረኪቡ። ሑስኒ ሙባረክ ናይ ግብጺ’ውን እቲ ወተሃደራዊ ሓይልታት ምስ ህዝቢ ምስ ምስወገነ  ኢዩ ሞርሲ ብምርጫ ኣቢሉ ስልጣን ክጭብጥ ዝኸኣለ። ሮበርት ሞጋበ’ውን እቲ ወተሃደራዊ ሓይልታት ኢዩ ካብ ስልጣን ኣውሪድዎ።

ሞጋበ ናይ ዝምባበን ኢሳያስ ናይ ኤርትራን ኣዝየን ውሑዳት ናይ ሓባር ረቛሒታት ኣለዋኦም; ክልቲኦም መለኽቲ (ዲክታተራት) መራሕቲ ኢዮም።ዘይካሓድ ክልቲኦም ንናጽነት ሃገሮም ታቓሊሶም ኢዮም። ከሕሳኦም ድኣ ከቢድ ኮየኑ’ምበር። ክልቲኦም’ውን ዘየድሊ ኣንጻር ምዕራባውያን ሃገራት፡ ብፍላይ ከኣ ሞጋበ ኣንጻር ዓዲ እንገሊዝ፤ ኢሳያስ ድማ ኣንጻር ኣሜሪካ ጠጠው ብምባል ዳርጋ ክለቲኤን ሃገራት ካብ ቁጠባዊ ምዕባሌ ተነጺለን ይነበራ ኣለዋ ክበሃል ይከኣል።

ንኽልቲኤን ሃገራት ዘፈላልዩ ረቛሒታት ግን ብዙሓት ኢዮም። ዝምባብወ ብቕዋም እትመሓደር ሃገር ኢያ። ኣብ ኤርትራ ግን ቅዋም ዝበሃል ነገር የለን። ሮበርት ሞጋበ ተቓወምቲ ፓርቲታት ይፍቅድ ኢዩ ነይሩ። ኢሳያስ ግን ግደፍ ከፍቅድ ተቓወምቲ እትብል ቃል እንተ-ሰሚዑ ርእሱ ኢዩ ዝሓምም። ካሊእ ይተረፍ ካብ ብጾቱ ዝምንጩ ካብ ናቱ ፍልይ ዝበለ ሓድሽ ሓሳባት’ውን ዘይጻወር መራሒ ኢዩ። ኣብ ዝምባብወ ብቑዕ-ይኹን ኣይኹን ህዝባዊ ምርጫ ክካየድ ጸኒሑ ኢዩ። ኣብ ኤርትራ ግን ን26 ዓመት ዝኣክል ኣቶ ኢሳያስ ብዘይ ገለ ህዝባዊ ምርጫ ገዚኡን ይገዝእ ኣሎን። ናይ ምዝራብ፤ ምጽሓፍ፤ ምእካብ፤ ናይ እምነት ነጻነት ዝበሃል መሰላት ኣይፍቀድን።ሰለዚ ብሓጺሩ ኣብ ዝምባብወ ናይ መንግሳታዊ ቀርጺ ዘለዎ፡ ካበቲ ድፉን ውልቀ-መራሒ ዘሕምቖ ኤርትራዊ ስርዓት ኣዝዩ ዝሓሸ ኢዩ ክበሃል ይከኣል;

ጭቆና ህዝቢ ኤርትራ ኣብ ትሕቲ ስርዓት ህግደፍ ካብዚ ዝኸፍኤ ኢዩ። ኤርትራ ኣብዚ ግዜ’ዚ ሓንቲ ንእሽተይ ዓዲ ከንሳ፡ ብብዝሒ ስደተኛታት ኣብ ዓለም  ካልኣይቲ ኢያ። በዚ ግዜ’ዚ ኣብ ምዕራባውያን ሃገራት ኤርትራዊ ስደታኛ ዘይብላ ቁሸት ኣይትርከብን። ኣብ ምድረ በዳን ባሕርን ወዲቖም ዝተርፉ ብዙሓት ኢዮም ።ኤርትራ ኣብዚ እዋን’ዚ ዝመሃርን ዝሰርሕን መንእሰይ የብላን ክበሃል ይከኣል። ንሓዋሩ’ውን ከም ሃገር መጠን እንታይ ከም እትኸውን ዘተሓሳስብ ኢዩ። እዚ ጥራይ ኣይኮነን፡ እቲ ስርዓት ጨካን ስርዓት ኢዩ። ሕጊ ወይ ኣበያተ-ፍርዲ ዝበሃል የለን። ሰባት ከም ጠለ-በጊዕ እናወጠጥካ ምእታው ኢዩ። አባ ኣብያተ-ማእሰርቲ ዝሳቐ ዘሎ ህዝቢ ብዙሕ ኢዩ። ካሊእስ ንግደፎ እቶም ምስ ኣቶ ኢሳያስ ን30 ኣመት ተቓሊሶም ዝኣተው ላዕለወት ሓለፍቲ ሰበስልጣን ብ2001 ብዘይገበ  ዝተኣስሩ ስጋብ ሕጂ ኣበይ ከምዘለው ኣይፍለጥን;  ኮታ ናይዚ ስርዓት’ዚ ህዝባዊ ገበናት ጺሒፍካን ተዛሪበካን ዝውዳእ ኣይኮነን።

እሞ! መጻኢ ዕድል ኤርትራን ህዝቢ ኤርትራን ድኣ እንታየ ኮን ይኸውን? ከም እሙንተይ እቲ ውድዓዊ ኩነታት ኣዝዩ በሲሉ ሰለ ዘሎ፡ ውጹዕ ህዝቢ ወዲብካ ተቓሊሰካ ስልጣን ካብ መላኺ ስርዓት መንዚዕኻ፡ ናብ ህዝቢ ምርካብ ዝብል ኢዩ ነይሩኒ። እዚ እምነት’ዚ ግን ክትግበር ኣይተኻእለን። ስርዓት ህግደፍ ስለ ዘሓየለ  ኣይኮነን። እንታይ ድኣ  እተን ዘለዋ ተቓወምቲ ውድባት ሰለ ዝሓመቓ ጥራይ ኢዩ። ብዙሓት ተቓወምቲ ብጾት “ስርዓት ህግደፍ ዝወድቕ ካብ ውሽጡ ኢዩ።” ይበሉ። ከመዚ ናይ ዝምባብወ ዝዓይነቱ ማለት  ኢዩ። ኣነ’ውን ሓድ-ሓደ ግዜስ ተስፋ እገብር ነይረ።ግን እዚውን ተስፋ የብሉን። ወተሃደራዊ ትሕዝቶ ስርዓት ህግደፍ፡ እቶም ብዕድመ ዝደፍኡ ዓበይቲ ኣብ ርእሲ እቲ ምእራጎም፡ ብኢሳያስ ኣእምሮኦም ዝተኣሰሩን ዝተመወሉን ኢዮም። እቶም መንእሰያት ድማ ሳዋ ዝወለዶም፡ በዘይካ ስርዓት ህግደፍ፡ ካሊእ ዘይረኣዩን ዘይተማሀሩን ዘየንበቡን ኢዮም። እዚኣቶም አውን  ነቲ ስርዓት ክሕልውዎ’ምበር ከውድቕዎ ኣይኽእሉን። ብተወሳኺ ወተሃደር ስርዓት ህግደፍ ብወተሃደራዊ ሳይንስ ተመልሚሉ ዝቖመ ኣይኮነን። ወተሃደራዊ ኣካዳሚ ዘይፈልጥ መሃይም ኢዩ። ህዝባዊ ጠባያት’ውን የብሉን። “ህዝበይ ተጨቚኑ” ኢሉ  ዝትስእ አይኮነን። እታ ቃል ደስ ኣይትብልን’ምበር ናይ ኢሳያስ ዕሱብ ሰራዊተ ኢዩ ክበሃል ይከኣል።ስለዚ ከምቲ ኣብ ካልኦት ሃግራት ዝግበር ምስ ውጹዕ ዝቦም ጠጠው ዝብሉ ሰራዊት የብልናን። ስብኣይ ንስልጣኑ ነፉዕ ኢዩ። ሃገር ካምዘላታ ኣሳሲሩዋ ኢዩ።

ክቡራት ኣንበብቲ! እቲ ፍታሕ ድኣ እንታይ ኢዩ? ሞት ኣቶ ኢሳያስ ዲና ኮፍ ኢልና ክንጽበ? ከምቲ ኣቐድም ኣቢለ ዝጠቐስኩዎ፡ እቲ ዝሓሸ ፍታሕ በተን ሃገራውያን ውድባት ኣቢልካ ፡ ህዝቢ ወዲብካ፡ ዝሓሽ ስርዓት ምፍጣር ኢዩ ነይሩ። እዚ ግን  ኣይሰለጠን። ብዙሓት ውድባት ተፈጢረን።” ብዘይ ጥርናፈ፡ ዓወት የለን” ብዝብል መሪሕ-ሓሳብ ተመርኵስካ፡ ካብ ምዝነት ናብ ኪዳን፡ ካብ ኪዳን ናብ ባይቶ  ምስግጋር፡ ብዙሕ ጻዕርታት ተገይሩ። ብመንጽር ቃልሲ ክምዘን ከሎ ዋላ ሓንቲ ፍረ ኣይተረኽበን።ኣነ ከምዝመሰለኒ፡ ኣብዚ ዝካየድ ዘሎ ቃልሲ ናይ መሪሕነት ቅልውላው ስለ ዘሎ ኢዩ። ሓደ ህዝባዊ ተቐባልነት ዘለዎ መራሒ ነዚ ኣብ ዓለም ፋሕ ኢሉ  ዘሎ ምንቀስቓሳት ጠርኒፉ ከቃልስ ዝኽእል ሰለ ዝተሳእነ ኢዩ። እብል ኣነ። ከመቲ ኣቐድም ኣቢለ ዝጠቐስኩዎ፡ እዚ ዘሎ ስርዓት ብሰላማዊ ምንገዲ ስልጣን ናብ ህዝቢ ዘረክብ ኣይኮነን። ከምዚ ዝሓስብ ተቓዋሚ እንልዩ’ውን ለዋህነት ኢዩ። ባህሪያቱ’ውን ኣይፍቐደሉን።  ካብ ወጻኢ ይኹን ካብ ወሽጢ ብውታሃደራዊ ሓይሊ ጥራይ ኢዩ ዝወድቕ።

ኣብ መጨረሽታ ነዛ ሓጻር ጽሑፈይ  በዘን ዝስዕባ ሓቶታት ናብ ኣንብቲ ንኽትዕ ብምቕራብ ክድምድም እፍቱ፤

• ስርዓት ህግደፍ ካብ ውሽጡ ብወታሃደራቱ ጥራይ ኢዩ ዝወድቕ?
• ሓደ ሓዱሽ ፖለቲካውን ወተሃደራውን ውድብ ፈጢርካ ምቅላስ?
• ተስፋ ከይተቖርጸ ሕጂ’ውን ነዘን ዘለዋ ፖሊቲካዊ ውድባ ጠርኒፈካ ምቅላስ?
• “ኩሉ ድኻም ኢዩ” ኣቶ ኢሳያስ ስጋብ ብዝጊሄሩ ዝመውት ምጽባይ?

ኣድሓኖም  ፍትዊ

01-12-2017

Comment: a.fitiwi1993@kpnmail.nl

Subscribe ASSENNA YouTube to get Radio Assenna shows on time: