ኢሰብኣዊ ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ፣ ኣብ ከረን፣ ቃጼታይ ኣብ ዝተባህለ ቦታ ተደኵኑ ኣብ ዝርከብ ተዋህዶ ቤተክርስትያን እንዳማርያም ንዓሰርተታት ዓመታት ተቐቢሩ ንዝጸንሐ ሬሳታት ከይተረፈ ፍሒሮም ብምውጻእ ኣብ ካልእ ቦታ ክቐብሩዎ ንቤተሰብ መወቲ ኣብ ዝሓለፈ ሰሙን ብመንገዲ ምምሕዳር ከተማ ትእዛዝ ድሕሪ ምትሕልላፉ፣ ህዝቢ ከተማ ከረን በቲ ኣጸያፊ ኢሰብኣዊ ስጉምቲ ናይቲ ስርዓት ተቖጥዑ፣ ‘ሎምስ ከኣ ምስ ሬሳታት ዝብኣስ ስርዓት ረኺብና’ እናበለ ይራገም ምህላዉ ምንጭታት ኣሰና ሓቢሮም።

እቲ ስርዓት፣ “እቲ ቦታ የድልየና ኣሎ” ካብ ምባል ሓሊፉ ዝኾነ መግለጺ ከይሃበ፣ ነቲ ትእዛዝ ኣብ ልዕሊ ቤተሰብ መወትን መእመናን ነቲ ስጉምቲ ምስግዳዱ ዘሰንበዶን ዘሕዘኖን ህዝቢ “እንታይ መዓቱ ወረደና፣!” ኢሉ ክምህልል ከምዝቐነየ ‘ውን እቶም ምንጭታት ኣገንዚቦም።

ብመሰረት’ቲ ሓበሬታ፣ ገሊኦም ቤተሰብ ገጾም ናይ ዘይፈልጡዎም ኣባሓጎታቶም መቓብር ከውጽኡ ብምግዳዶም፣ ገሊኦም ከኣ ሬሳ ዝፈትዉዎም ወለዶምን ኣሕዋቶምን ሕልናኦም ኣብ ዘቕስን ስፍራ ክዕቆቡሎም ኣብ ጥሙይ ከብዶም ኣሽሓት ወጻኢታት ብምግባር ብቸሜንቶን ማርሞን ዝሰርሑዎ መቓብር፣ እንደገና ክሳብ 10 ሽሕ ናቕፋ ከፊሎም ክፍሕሩዎ ብምእዛዞም፣ ኣብ ካልኣይ ሓዘን ወዲቖም ይነብዑ ከምዘለዉ ተፈሊጡ። ገለ ካብቶም ኣውያቶም ዝሰምዓሎም ዝሰኣኑ ኣብ ወጻኢ ቤተሰብ ዘለዉዎም ስድራቤታት መወቲ መፍሓሪ ሬሳ ገንዘብ ክልምኑ ሸበድበድ ክብሉ ከለዉ፣ እቶም ሓጋዚ ዘይብሎም በተኻት ስድራቤታት ዓቕሎም ጸቢቡዎም ተረቢጾም ከምዘለዉ ኣለዉ።

እቲ ኣብ ሃይማኖታዊ እምነት ኮነ ሰብኣዊ መንነት ኣኽብሮት ዘይብሉ ሕሉፍ ንዕቀት ህዝቢ ኤርትራ ዘለዎ ኣረሜናዊ ስርዓት፣ ኣብ ወጻኢ ንዝዓረፉ ዜጋታት ነቶም ኣብ ጉዕዞ ስደት ኣብ ላምፐዱዛ ዝተቐዝፉ ኣማኢት መንእሰያት ከይተረፈ ኣብ መሬት ዓደቦኦም ከይቅበሩ ምኽልካሉ ከይኣክል፣ ኣብ ውሽጢ ኤርትራ ንዓመታት ኣብ መቓብር ብሰላም ዓሪፉ ምስ ዝጸንሐ ኣስከሬናት ምዉታን ክብኣስ ምጅማሩ፣ ብዝኾነ መለክዒ ተቐባልነት ዘይብሉ ጽዩፍ ኢሰብኣዊ ተግባር ብምዃኑ ንህዝቢ ከረን ደንጽዩዎን ኣጨኒቑዎን ምህላዉ ዘገርም ኣይኮነን።