ህዝቢ ኤርትራን ተቓለስቲ ሓይልታቱን ነቲ ብመሪሕነት ጅግና ስዉእ ሓምድ ኢድሪስ ዓዋተ፡ ብተጋድሎ ሓርነት ኤርተራ ኣብ ጐቦ ኣዳል፡ ብሓደ መስከረም 1961ዝተጀመረ ብረታዊ ተጋድሎ ብምዝካር ከብዕል ይርከብ። ስዉእ ዓዋተን ብጸቱን፡ ጽንኩር ኵነታት በዲሆምን ዕንቅፋታት ጠሓሒሶም ነታ ንህዝቢ ኤርትራ ዝጸውዐት ናይ መጀመርታ ጥይት ተኰሱ። እቲ ብከም’ዚ ዝጀመረ ሰውራ ኢዩ ድማ፡ ዝነወሐ ሓርነታዊ ቃልሲ ኣብ ኣፍሪቃ ዝዀነ።

ዕጡቓት ሰራዊት ሰውራና ብህዝብና ኣብ ኩሉ ሸነኻት ምሉእ ዘይጉዱል ሓገዝ እንዳረኸቡ ኣብ ዘካየድዎ ነዊሕን መሪርን ጅግንነታዊ ቃልሲ ድማ ክቡር ህይወቶም ከፊሎምን፣ ንጹህ ደሞም ኣፍሲሶምን እዮም። እዚ ሓቅታት’ዚ እምበኣር፡ ኣብ መዛግብ ታሪኽና ንዘልዓለም ነባሪ ክኸውንን፣ ኤርትራውያን ድማ ካብ ወለዶ ናብ ወለዶ ከመሓላልፍዎ ክነብሩን ምዃኖም ዘየጠራጥር ኢዩ።

ዝኽሪ ምጅማር ብረታዊ ተጋድሎና፡ ኣብ እነብዕለሉ እዋን፡ ብዛዕባ’ቲ ሰውራና ዘማዕድዎ ዝነበረ ልዑል ዕላማታት ተመሊስና ክንሪኦን፡ ካብኡ ትምህርቲ ብምቕሳም፡ ክሳብ’ቲ ዝተረፈ ዕላማታት ሰውራና ንምምላእ እነካይዶ ዘሎና ቃልሲ፡ ዓቅሚ ኣብ ምድላብ ደራኺ ክዀነና ይግባእ። ልክዕ’ዩ፡ እቲ ቀዳማይ ዕላማ ቃልስና፡ መሬትና ካብ ኢትዮጵያዊ ጐበጣ ነጻ ብምውጻእ ተረጋጊጹ ኢዩ። እንተዀነ ግና ካብኡ ካብ ዘይንእስ ዕላማ፡ ማለት ኤርትራዊ ዜጋ ሓርነቱ ክጐናጸፍ ዝግብኦ፡ ጌና ከይተረጋገጸ ተሪፉ ኣሎ። ዜጋታታ ዛጊት መበእታዊ ኣድማሳዊ መሰላቶም ተሓሪሞም ዝነብሩላ ሃገር ድማ ዋጋ ዘይብላ ሃገር ኢያ ትኸውን።

ድሕሪ’ቲ ብሳላ ነዊሕን ዘይሕለልን ቃልሲ ብምክያድን ክቡር መስዋእቲ ብምኽፋልን፡ ብ24 ግንቦት 1991 ዝተረጋገጸ ናጽነት ሃገርና፡ ህዝብናን ፖለቲካዊ ሓይልታቱን፡ ንያታውን ንዋታውን ዓቕምታቶም ብሓባር ብምጽማድ፡ ኣሰራት ተኸታታሊ መግዛእቲ ኣብ ልዕሊ ሃገርና ብምምሓው፡ ሃገርና ኣብ ምህናጽ ክዋፈሩ ይግባእ ነይሩ።

ስለ’ዚ ከኣ፡ ኩሎም ሃገራውያን ሓይልታት፡ ስልጣን ጨቢጡ ንዝነበረ መሪሕነት ህዝባዊ ግንባር፡ ልቦንኡ ከዕብይን፡ ኣብ መዋእል ብረታዊ ተጋድሎና ኣብ መንጐ ዝተፈለለዩ ውድባት ዝተራእየ ግርጭታት ኣሊኻ፡ ሓድሽ ምዕራፍ ንክኸፍት ተደጋጋሚ ጻውዒት ከቕርቡ ባህርያዊ ኢዩ ነይሩ። እቲ ዝነበረ ትጽቢት ድማ፡ ሃገራዊ ዋዕላ ብምክያድ፡ ሃገራዊ ዕርቅን ስኒትን ብምግባር፡ መንግስቲ ሃገራዊ ሓድነት ኣቝምካ፡ ህዝብና ፍትሕን ማዕርነትን ስላምን ርግኣትን ዝረኽበሉ ዲሞክራስያዊ ስርዓት ንምትካል ተደላዪ ሰረታት ኣብ ምንጻፍ፡ ተኽእሎታት ከም ዝነበረ ዘጠራጥር ኣይኰነን። እንተዀነ ግን መሪሕነት ህዝባዊ ግንባር ነዚ ኩሉ ጻውዒታት ጸማም እዝኒ ብምሃብ፡ ኣብ ባሓቲ መርሆኡ ቀጸለን፡ ንባህግታት ህዝብናን ፍትሓዊ ድልየታቱን ረጊጹ ኣዕኑድ ጨቋኒ ምልካዊ ስርዓት ኣብ ምትካልን ምሕያልን ተጓየየ።

ብዛዕባ ጨቋኒ ተግባራት ስርዓት ህ.ግ.ዲ.ፍ. ካብ ዕለተ-ናጽነት ጀሚሩ ክሳብ ሕጂ ምትንታን ኣየድልዮን ኢዩ። ምኽንያቱ ከኣ፡እዚ ስርዓት’ዚ ንህዝብና፡ መሰላቱን ሰብኣዊ ክብሩን ቀንጢጡን ንሃገርና ርግኣትን ሰላምን ከሊኡን፡ ዝፍጽሞ ዘሎ ግህሰታት ንኣብ ቀረባን ርሑቕን ዘሎ ሰብ ከም ጸሓይ ቀትሪ ብሩህ ኢዩ።

እዚ ኣስካሕካሒ ኩነታት’ዚ ንኽስገር ሕልና ዘልዎን፡ ንህልውን መጻእን ህይወት ሃገሩ ዝሓስብን ንዕላማታት ሰውራናን ንለበዋ ስዉኣትናን ዘኽብርን ኤርትራዊ ዜጋን፡ ካብ’ዚ ጨቋኒ ምልካዊ ስርዓት ንሓዋሩ ንምግልጋልን ዲሞክራስያዊ መተካእታ ንምምጻእ፡ ከይተሓለለ ክቃለስ ይግባእ። በዚ ኣጋጣሚ፡ ኣንጻር ስርዓት ኢሳያስ ጉጅልኡን ዝካየድ ዘሎ ቃልሲ ናብ ዝለዓለ ብርኪ ንምስግጋር፡ ሃገራውያን ውድባት ግዜኦምን ዓቕመምምን ብጽቡቕ ከግልገልሉን፡ ኣብ ነንሕድሕዶም ካብ ዘካይድዎ ከንቶ ውድድራት ክርሕቁን፡ ዝለዓለ ሓላፍነት ከም ዝስከሙ ምዝኽኻር ዘድልዮ ኣይመስለናን። ምኽንያቱ ድማ፡ እዚ ውድድራት’ዚ ሓደ ካብ’ቲ ቀንዲ ነቲ ኣብ ኣጋ ምውዳቕ ዘሎ ስርዓት ህግደፍ ናይ መናውሒ ዕድመ ኮይንዎ ሰለ ዘሎ ኢዩ።

ብወገንና ንምቛም ኤርትራዊ ሃገራዊ ባይቶ ንዲሞክራስያዊ ለውጢ እና ኣመጐስና፡ ኣብ ምሕያሉን ዕብየቱን ካባና ዝጥለብ ተራ ክንጻወት ቅሩባት ምዃንና ደጊምና ብምርግጋጽ፡ ነፍሲ ወከፍ ደላይ ዲሞክራስያዊ ለውጢ፡ ነቲ ኣብ ትሕቲ ጽላል ሃገራዊ ባይቶ ዝካየድ ሓባራዊ ስራሓት ቀዳምነት ክህብን፡ ኩሉ ዓቕምታቱ፡ ኣብ ምትግባር ናይ’ቲ ተሓንጺጹ ዘሎ መደባት ባይቶ ከውዕልን ንጽውዕ። ኣብ’ዚ ከይጠቕስናዮ ክንሓልፍ ዘይንደሊ፡ መሪሕነት ሃገራዊ ባይቶ ምስ ኩሉ ትካላቱ፡ ኣብ ምምስራት ባይቶ ዝተሓንጸጸ መደባት ንምትግባር ዝተዋህቦ ሓላፍነት ብትግሃት ክሰራሓሉ ነዘኻኽር። ከምኡ’ውን ኣብ ጕዕዞኡ፡ ክትግበር ዝኽእል መደባት ክሕንጽጽን፡ ኣብ ኣሰራርሕኡ ድማ ግሉጽነትን ምቍጽጻርን ከተኣታቱ ናይ ግድን ኢዩ። ከምኡ ምስ ዝገብር’ዩ ከኣ፡ ሃገራዊ ባይቶ ኣብ ምዕቋብን፡ ሃገራዊ ዕማሙ ብብሩህ ብምስልሳል፡ ህዝብና ካብ’ቲ ብሰንኪ ተግባራት ጨቋኒን ገባትን ስርዓት ህ.ግ.ዲ.ፍ. ወሪድዎ ዘሎ መዓታት ከነገላግሎ እንበቅዕ።

ኣብ’ዚ መዳይ’ዚ፡ ብመሪሕነት ሃገራዊ ባይቶ ንኣቦ መንበር ፈጻሚ ቤት ጽሕፈት ካብ መዝነቱ ደው ንምባል ዝወሰዶ ውሳኔ ፈጺሙ ቅቡል ዘይምዃኑ ዝገልጽ መርገጽና፡ እቲ ዝተወስደ ውሳኔ ኣብ ህንጻ ሕጊ ሃገራዊ ባይቶ ሕጋዊ ሰረት ዘይብሉ ኣብ ርእሲ ምዃኑ፡ ምእንቲ ዲሞክራስያዊ ለውጢ ንምርግጋጽ ኣብ እነካየዶ ዘሎና ቃልሲ ኣሎታዊ ሳዕቤናት ዘኸትል ስለ ዝዀነ ኢዩ። ነዚ ብምርዳእ ብዝተፈላለዩ ፖለቲካውያንን በርጌሳውያንን ሓይልታት ኤርትራ፡ ከምኡ’ውን ኣብ ኩሉ ኩርናዓት ዓለም ተዘርጊሖም ብዝርከቡ ኣባላት ሃገራዊ ባይቶ ነዚ ዝተወስደ ዘይሕጋዊ ውሳኔ ዝጻረርን ነቲ ዘጋጠመ ኩነታት ንምእላይ ህጹጽ ኣኼባ ባይቶ  ዝጸወዐ መርገጻት፡ ልዑል ኣድናቖትና ነቕርብ። መሪሕነት ባይቶ ነቲ ዝወሰዶ ውሳኔ ግጉይ ምዃኑ ኣሚኑ ናይ ምስሓብ ወስታ ምግባሩ ኣውንታዊ ስጉምቲ እኳ እንተዀነ፣ ግን ምሉእነት ዘይብሉ ምዃኑ በዚ ኣጋጣሚ’ዚ ከነረጋግጽ ንፈቱ። 

ኣብ መደምደምታ፡ ኣብ ውሽጢ ሃገርን ኣብ ወጻእን ዝርከብ ህዝብናን ተቓለስቲ ሓይልታቱን፡ ዕላማታት ሰውራ ባሕቲ መስከረም ብምሉኡ ንምርግጋጽ ቃልስታቶም ንከኻዕብቱ ንጽውዕ። ስውርኡ መስሪቱ ነጽነቱ ክምንዝዕ ተኣምራታዊ ዕማም ዝፈጸመ ህዝብና፡ ሎሚ’ውን ንገባቲ ዲክታቶርያዊ ስርዓት ኣሊዩ ዲሞክራስያዊ ለውጢ ኣብ ሃገርና ንከረጋግጽ ከም ዘይሕርብቶ እምነትና ጽኑዕ ኢዩ።

ዕድመ ንዝኽሪ ሰውራ ባሕቲ መስከረም !

ዕድመ ንቃልስታት ህዝብና ምእንቲ ዲሞክራሲን ፍትሕን !

ክብርን ዘልኣለማዊ ዝኽርን ንጀጋኑ ስውኣትና !

“ድሕነት ህዝብን ሃገርን ልዕሊ ኩሉ” !

ፈጻሚ ኣካል ግንባር ሃገራዊ ድሕነት ኤርትራ

1 መስከረም 2013