ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ ዝሓሰመን ዝጨከነን ኣባይ ህዝቢ ኤርትራ ምዃኑ እቲ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤርትራ ብዘይንሕስያ ዘውርዶ ዘሎ ጥፍኣት ይምስክረሉ። ስምብራት ዝሓለፉ ገዛእቲ ኤርትራ ኣብ ኣካላቱ ዝርአ እንተነይሩ፣ ስምብራት መግዛእቲ ህግደፍ ግን ካብ ኣካላቱ ሓሊፉ ኣብ ኣእምሮኡ በሰላ ይገድፈሉ ‘ሎ። ኣብ ምዕራብ ኣፍሪቃ ሕማም ኢቦላ ህዝቢ ይዘምት እንተልዩ፣ ኣብ ምብራቕ ኣፍሪቃ ህግደፍ ህዝቢ ይነድፍ ኣሎ። ምዕራብ ኣፍሪቃውያን ብሰንኪ ሕማም ኢቦላ ነቲ ምትንኻፍ ምትሕቝቛፍን ዝመለለዪኡ ኮማዊ ማሕበራዊ ህይወት ብምስኣኖም ማዕረ’ቲ ሞት መቕጻዕቲ ክስምዖም ከሎ፣ ንሕና ኤርትራውያን ከኣ ብሰንኪ ውዲት ህግደፍ ነቲ ሕላገትና ዝነበረ ሕድሕድ ምትእምማን ኣጥፊእና ከም ጸላእቲ ንጣማመት ምህላውና ኣጊሙና’ሎ። ኣብ መንጎ እዞም ክልተ ናይ ምብራቕን ምዕራብን ኣፍሪቃ ሕማማት እንኮ ፍልልይ እንተልዩ፣ ንሳቶም ነቲ ኣብዚ ቀረባ ኣዋርሕ ዝጀመረ ቀዛፊ ሕማም ኢቦላ ክቃለሱዎ ከለዉ፣ ንሕና ነቲ ንሓያለ ዓመታት ክቐዝፈና ዝጸንሐ ሕማም ህግደፍ ተጻዊርናዮ ምጽናሕና እዩ። ኣብዚ እዋን ‘ዚ ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ ብቓልስና ዘይኮነ እቲ በብእዋኑ እናተዋህለለ ኣብ ዝባኑ ተጨሪሑ ዘሎ ገበን ከቢዱዎ ኣብ ዝርዅመሸሉ ዘሎ እዋን ‘ከ ኤርትራውያን እቲ ስርዓት ናብ ዝጥዕሞ ገጹ ክወድቕ ስቕ ኢልና ዲና ክንዕዘቦ ዋላ ሓዱሽ ብምሓት ኣለና?

ኣብዚ መድረኽ ‘ዚ ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ፣ ነቲ ምስ ምርግጋጽ ናጽነት ኤርትራ ተጸጊዑ ካብ ተወፍይነት ተጋደልትን ህዝብን ኤርትራ ሰሪቑ ክሳብ ዝሓለፈ ሒደት ዓመታት ክጥቀመሉ ዝጸንሐ ሞራላዊ ስልጣን (Moral Authority) ስኢኑዎ፣ ብህዝቢ ኤርትራ ተኻዒቡ፣ ህዝቢ ነቲ ዋላ ኣብ ልቡ ጽኪ በቝሉ እናረኣዮ ምቕባጽ ስኢኑዎ፣ “ልቢ ደኾን የዕቢ ይኸውን” እናበለ በብዓመቱ ክገብረሉ ዝጸንሐ ሕድገታት ኣቋሪጹ፣ “ኣንታ መዓስ እዩ ዝኸደልና” ክብል ጀሚሩ ከምዘሎ ርኡይ ኮይኑ ‘ሎ። ካብ ጸሎትን ምህለላን ሓሊፉ  ኣብ ኣድባርን ጎደናታትን ህዝቢ እምቢታኡ ከስምዕ ጀሚሩ ምህላዉ ኸኣ ተስፋ ዘስንቕ ምዕባለ እዩ።

እዚ ብድሆን እንቢታን ‘ዚ ጥልመት ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ ብርኡይ ክኽሰተሉ ኣብ ዝጀመረሉ ግዜ ብኣግኡ እንተዝቐልቀል፣ ሃገር ካብ ምስ ተረዅመሸት ገና ከይለመሰት እንተዝኸውን፣ ካብ’ዚ ብቐጻሊ ዝወርዳ ዘሎ ህልቂትን ዕንወትን፣ ቅብጸትን ሞራላዊ ውድቀትን፣ ምብኻን ግዜን ጸጋታትን ምደሓነት ነይራ። ይኹንምበር፣ ሃገርና፣ ብሰንኪ ሕሉፍ ድኻምን ብቂ ተወፋይነትን ነቲ “ክምብል በለ እምበር ኣይተኻዕወን” ዝብሉዎ መዐቀኒ ስሕታን ዝኾነ ኣበሃህላ ኣብ ዘየደዓዕሶ ኣሻቓሊ ኩነታት ወሪዳ ኣብ ዘለወትሉ እዋን ኣብ መወዳእትኡ ህዝቢ “ይኣክል” ክብል ጀሚሩ ምህላዉ ‘ውን ጩራ ተስፋ ዝህብ ኣውንታዊ ተርእዮ እዩ።

ኣብዚ ቀረባ ኣዋርሕ፣ ካብ ውሽጢ ኤርትራ፣ መራሕቲ ካቶሊካዊት ቤተክርስትያን “ሓውኻ ኣበይ ኣሎ” ዝብል ኣርእስቲ ኣምሪሖም ህዝቢ ኤርትራ ኣሻቓሊ ሃለዋቱ ክፈልጥ ብጋህዲ ዘቕረቡዎ መዘኻኸሪ፣ ብዙሓት ተማሃሮን ስድራቤትን መበል 27 ዙርያ በብውልቆም ናብ ሳዋ ንኸይምለሱ ዘርኣዩዎ ኣብያ፣ ኣብ መንደፈራ ዓዲ ቐይሕ፣ ደቀምሓረን ኣስመራን ዝርከቡ፣ ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ ብኣስገዳድ ዘዕጠቖም፣ እንተተመሰለሉ ‘ህዝባዊ ሰራዊት’ ኢሉ ዝሸሞም ሲቭል ናብ ታዕሊም ክኸዱ ዘቕረበሎም ጻውዒት ምንጻጎም፣ ሎሚ ቕነ 6 ኣድባራት ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተክርስትያን፣ ብምልካዊ ስርዓት ኢሳያስ ተሓርዮም ናብ መሳርዕ ሃማኖታዊ ምሕደራ ብምስላዅ መሳርሒ ውልቀምልኪ ኮይኖም መራሕቲ ሃይማኖት ከናኽሱን ኣመንቲ ክፈላልዩን ቤተክርስትያን ከዳኽሙን ንዝጸንሑ መጋበርያ ብወግዒ ምውጋዞም፣ ተኸታቲሎም እዋናውያን ተባዓት ስጉምታት ክረኣዩ ምቕናዮም ጭቡጥ ኣብነት ናይዚ ሓዱሽ ምዕራፍ እዩ።

ሓደ ኣብ ኤርትራውያን ሓዲሩ ዝጸንሐ ጸረ ለውጢ ዝኾነ ኣሉታዊ ዝንባለ፣ ከም ውልቀሰብ ይኹን ከም ህዝቢ ዓቕምኻ ኣነኣኢስካ ንሓይሊ ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ ካብ ዓቕሙ ንላዕሊ ኣጋኒንካ ምርኣይ ዝወለዶ ፍርሕን ራዕድን እዩ። ይኹን’ምበር፣ ዝኾነ ስርዓት፣ ብዝሒ ሰራዊቱን ዕጥቁን ታንክታቱን ነፈርቱን ብዘየገድስ፣ ካብ እምነትን ደገፍን ምርቓን ህዝቢ ወጻኢ ባዕሉ ዝውንኖ፣ ናተይ ዝብሎ ሓይሊ የብሉን። እንተሰሚሩን ድምጹ እንተውሃሂዱን፣ ካብ ህዝቢ ዝበዝሕ ሰራዊት፣ ካብ ህዝቢ ዝሕይል ስርዓት የልቦን።

እቲ ኢሳይያስን ጉጅሊኡን፣ ኣብ መዓልቲ ናጽነትን መዓልቲ ስውኣትን ኣሳእሎም ኣብ ልዕሊ ቅያታት ጀጋኑ ኤርትራውያን እናለጠፉ ታሪኽ ክሰርቁ ጠንቀምቀም ብምባል፣ ከይሓነኹ፣ ዋላ ነቲ ሰራሒ ታሪኽ ተዓዛባይ ናይቲ ባዕሉ ዝሰርሖ ታሪኽ ክሳብ ዝኾነሉ ደረጃ ከሀምሉዎ ዝከራኸሩ ‘ኳ እንተኾኑ፣ ህዝቢ ኤርትራ፣ ሃረርታ ናጽንቱ ንምርዋይ ብደቁን ጉልበቱን ገንዘቡን ዘመዝገቦ ሃገራዊ ታሪኽ ምዃኑ ዝቕይሮ ፕሮፖጋንዳዊ ጥበብ የልቦን። ንሳቶም በንጻሩ፣ ኣብ ድነ ቅኑዕ ድሌት ናጽነትን ተወፋይነትን ህዝቢ ኤርትራ ተሓቢኦም ዓወቱ ብምጭዋይ ስልጣን ክብሕቱ ብዝገበሩዎ ጥልመትን ዘውረዱዎ ጥፍኣትን እዮም ክፍረዱ ዘለዎም።

ኣብዚ እዋን ‘ዚ ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ ኣንጻር ‘ዞም ከምዚ ዝኣመሰሉ እምቢታን ተቓውሞን ህዝቢ ስጉምቲ ካብ ምውሳድ ኢዱ ተታሒዙ ዘሎ ምኽንያት ጭካኒኡ ስለዝለስለሰን ስለዝለበመን ዘይኮነስ ስለዝደኸመ እዩ። ምስጢር ናይቲ ድኻም ከኣ፣ ህዝቢ ኣብቲ ዝርዓት ዝነበሮ እምነት ኣጥፊኡ ሓይሉ ስለዝሰሓበ ዝተኸስተ፣ ማዕረ ማዕሪኡ እቲ ዝኾነ ገበነኛ ዝጸዓን ድኹም ሕልና ኣብ ኣንጕኦም ስለዘሎ እዩ።

ኩላትና ኤርትራውያን ሓደ ክንክሕዶ ዘይግብኣና ብሩህ ሓቂ፣ ምንዋሕ ዕድመ ስልጣን ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ ምሕጻር ዕድመ ኤርትራ ምዃኑ፣ ድሕነት ኤርትራ ምስ ምሕጻር ዕምሪ ናይዚ ምልካዊ ስርዓት ከምዝረጋገጽ እዩ። እዚ ብተደጋጋሚ ክስማዕ ዝጸንሐ ‘ከምዚ እንተኾንና ኸ፣ ከምቲ እንተተደገምና ኸ’ ዝዓይነቱ ምጥርጣራት ግሩሃት ንመጻኢ ካብ ምፍራሕ ዘዘውትሩዎ፣ ጎራሓት ከኣ ብሓልዮት ተኸዊሎም ግዝያዊ ረብሓኦም ክሕልዉ ዝጥቀሙሉ ኣበሃህላ እዩ። እቶም ናይ ህዝብን ሃገርን ሓቀኛ ሓልዮት ዘለዎም ዜጋታት ኣብዚ እዋን’ዚ ዘይኮናዮ ነገር ወይ ዘይወረደና መዓት እንታይ ኣሎ ኢሎም ኩነታት ሃገርን ህዝብን ክፍትሹ እንተፈቲኖም፣ ብመጻኢ ምብህራር ክሓድጎም እዩ። ኣብ ገዛእ ነብስና ከም ውልቀ ዜጋታት ዘለና ርእሰ ምትእምማን እንተተሓዲሱ፣ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤርትራ ከም ህዝቢ፣ ኣብ ልዕሊ ኤርትራ ከም ሃገር ዘለና እምነት እንተተመሊሱ፣ ካብዚ ስርዓት ‘ዚ ንላዕሊ ክንፈርሖ ዝግባእ ጸላኢ የልቦን።

እዚ ጠንቂ ምብትታን ህልቂትን ህዝቢ ኤርትራ ዝኾነ፣ ምእንቲ ስልጣኑ ሃገርን ህዝብን ንውድቀት ኣሕሊፉ ዝሃበ ስሱዕ ምልካዊ ስርዓት እምብኣር፣ ሰለይ ክብል ኣብ ክንዲ ነመርኵሶ ብህጹጽ ክንርዅምሾ፣ በጃ ኤርትራ ብህጹጽ ራዕ ኢሉ ክወድቕ ኣለዎ።  ህዝቢ ኤርትራ ከምቲ ንናጽነት ባዕሉ ዘምጽኣ፣ ሕጂ ‘ውን ድሕነት ሃገሩ ኣውሒሱ ዲሞክራስያዊ ለውጢ ከዐውት፣ ቀጻለቱ ከረጋግጽ ምሉእ ሓይሊ ኣለዎ።

እዚ ሕጂ ተረኺቡ ዘሎ ኣንፈት ለውጢ ናህሪ ወሲኹ ሃገርን ህዝብን ኣብ ምድሓን ክውዕል ከኣ፣ እቶም ኣብ ውሽጢ ሃገር እትርከቡ ዕንወት ሃገርን ጥፍኣት ህዝብን ዘሻቕለኩም ሃገራውያን፣ ብፍላይ ከኣ ኣባላት ሓይልታት ምክልኻል ኤርትራ፣ ነዚ ተስፋ ዝህብ ተባዕ ተበግሶታት ዕርዲ ካብ ምዃን ሓሊፍኩም ክትስዕቡዎን ብዝተፈላለየ ሜላታት ብምብርታዕ ናብ መኸተ ከተሰጋግሩዎን ረዚን ሓላፍነት ከምዘለኩም ክትዝክሩ ይግባእ።

እቶም ኣብ ወጻኢ እንርከብ ኤርትራውያን ከኣ፣ መህለኽቲ ዜናን ወረን ካብ ምዃን ሓሊፍና፣ ነዚ ንለውጢ ዝበጋገስ ዘሎ ህዝቢ ብኹሉ እንኽእሎ ሞያን ዓቕምን ሞራላዊ ደገፍን ፍናንን ክንህቦ ሃገራዊ ግዴታ ኣለና።

እቲ ኣብ መጋርያ ሓዊ ዘሎ ህዝብና ሓቦ ክብል ከሎ፣ ንሕና ‘ውን ብግዴና ግዜን ኣቓልቦን ገንዘብን መቒልና፣ ሰላማዊ ሰልፍታት ብምክያድ ሞራላዊ ደገፍ ክንህቦ፣ ተበግሶኡ ኣህጉራዊ ተሰማዕነት ክረክብ ዲፕሎማስያዊ ጻዕርታት ክንውስኸሉ፣ ልዕሊ ኹሉ ፈላላዪ ኣጀንዳታት እናመሃዝና ሰጋእ ካብ ምባሉ ተቖጢብና፣ ብስምረት ድምጽና ንብሩህ መጻኢ ኤርትራ ዘለና ድሌትን ቅሩብነትን ብግብሪ ኣረጋጊጽና ሞራል ከነዕጥቖ ግቡእናን ሓላፍነትናን እዩ።

ምልኪ ይፍረስ ሕጊ ይንገስ!

ኣማኑኤል ኢያሱ

16 ጥቅምቲ 2014