ሃይማኖታዊ  ፖለቲካ፡ -ፍትሒ-                                  03-11-13

ክቡር ህዝቢ ኤርትራ፡

እንዃዕ ብኣጋጣሚ ናይ ላምፐዱዛ ፍጻመ፡ ናብዚ ናይ ሎሚ ናይ ሰምበት 03/11/13 ጋህዲ ዶግዓን ጾሎተ-ፍትሓትን ናይ ኩሎምን ናይ ኩሉጊዜን ኩሉ ዓይነት መስዋእትናን ኣውያት ረመጽ ድጉል ሰፊሕ መደብ ጥፍኣትናን ንድርጓሓሉ እዋን ኣ ብጸሓና!!

ትንግርቲ መጋርያ ህዝባዊ ናዕብና ልዕሌና ዓለም ስለእትፈልጦ እንታይ ዓዚምና ኣዚምና ንብርሰት ከምዝተጋለጽና ከይዓ ጀባ ኣይተረፈን። ባህልና ግን ባዕልና ንፈልጦ። ጃህራ መዓስ ኮይኑ። ዘይኩሉ ኣህዛብ ነናቱ ባህርያት ዘለዎ። ንሕና ድማ ና ህና ኴይንናስ እናጠፋእና መስሓቕ ሸራፋት ከይንኸውን ክንብል ክሳብ ነቲ ጥርዚ ንጅምሮ እንዳኣሉ እቲ ዝጸንሐ ስቕታ።

መወዳእታ ዕርዲ ህግደፍ፡ መጀመርታ ዕርድና ከምዝኾነዶ ኣግሂድልና ነይሩ ኣማኑኤል ሓቀይ? በሉ መራሕቲ ሃይማኖትና ካብ ነቐሉ ኣኸለ!! ንሳቶም‘ኮ መራሕቲ ህዝባዊ ናዕቢ፡ ባረኽቲ ፍትሓዊ ቃልሲ ኢዮም።

ብታሪኽ ከምዝሰማዕናዮን ብግብሪ ከምዝራኣናዮን ፖለቲከኛታት ንሃይማኖት ከምቀንዲ መሳርሒኦም ክገብርዎ ጸኒሖም ኢዮም። ንጉስ ተፈሪ መዀንን‘ዃ ነታ ዝተጠመቑላ ስም ጓንዮም “ሞኣ ዘኣምበሳ ዘእምነገደ ይሁዳ ግርማዊ ቀዳማዊ ሃይለ ስላሴ‘‘ ክብሉ ዘውዶም ደፍኡ። ድሕሪኡ‘ውን ክሳብ ኣብ ውሽጢ ቅዱስ መጽሓፍ ከይተረፈ ብዝገበርዎ ጥበብ ንኣማኒ ክ ርስትና ዝምስጥ ብምንባሩ፡ ንሕና ደቂ-ኤርትራ ኣብ ግዜ ‘‘የቁመለይ ባንዴራችን ዎሃይለ ዋስላሴ‘‘፡ ንእዋኑስ ከምእኒ ነፍስ ሄር ዮፍታ ቀሺ ዲጴጥሮስ ብድርብ መዝነት ማለት ሃይማኖትን ዓለማዊ ካድርነትን ንእዋኑስ ቀልብና ደፊኖም ክሳብ ንት ርጉም ‘ተዋህዶ‘ ጠማዚዞም ‘ኣንድነት- ኣንድነት‘ ኣቢሎሙና ኢዮም።

“I have a dream“ ድማ ኢሉ ነብሱ ይምሓር ኣመሪካዊ ቀሺ ማርቲን ሉተር ኪንግ ቅድሚ ምቕንጻሉ። ንሱ መንግስቲ ኣ መሪካ ኣብ ልዕሊኩሉ ውጹዕ ህዝቢ ብፍላይ ድማ ኣብ ልዕሊ ጸለምትን ደቀ-ባት ኣመሪካ ቀያሕቲ ህንድን ዝገበረቶ ግፍ ዒ ብሰላማዊ መገዲ ሕሉፍ ብድሆ ዝገጠመ ዶክተርን መራሕ ሃይማኖትን ጸሊም ኣመሪካዊ ነበረ። ከምኡ‘ውን ደቡብ ኣ ፍሪቓዊ ብጻይ ፕረሲደንት ማንዴላ ቀሺ ደዝሞን ቱቱ ካብ ግዜ ቃልሲ ደቡብ ኣፍሪቃውያን ክሳብ ሕጂ ምስፍትሒ ደው ኢሎም ከምዘለዉ ንሪኦም ኣለና። ኮታ ብዙሕ ብዙሕ……..

እንሆ ድማ ዋላ‘ዃ ማርቲን ሉተር እንተተቐንጸለ ሕልሙ ጋህዲ ኮይናስ ኣመሪካ ብጸሊም ፕረሲደንት ትመሓደር ኣላ። ከ ምኡ‘ውን ቀሺ ደዝሞን ቱቱ ክሳብ ሕጂ ንግናይ ፖለቲካ እናኾነኑ ዳግማይ ይጋደሉ እነዉለ።

ኣቕሽሽቲ ሃገርናኸ?

ሓቂ ኢዩ ኣብቲ ሰውራስ ምእንቲ ሓንቲ መኣዲ፡ ከምኡ ድማ ኣብቲ ጉዕዞ ከይዕንቅፈና ካብ ዝብል ሜላ ቃልሲ ተቐቢልና ገለገለ ካብ ውልቀ-እምነታትና ከነወንዝፎ መሪጽና ኢና። ብፍላይ ንትሕተ-ሃገራዊ ሃይማኖታዊ ፖለቲካ‘ሞ ኣትሪርና ንቃ ወሞ ነበርና።

ድሕሪ ናጽነት ድማ ኣርከብና። ሰበ-ስልጣናት ንሃይማኖት መሳርሒ ስልጣኖም ይገብርዎ ከምዝነበሩ ዘስተምሃረ መራሕ ሃገርና ፕረሲደንት ኢሳይያስ ኣፈወርቂ ዙፋን መሳፍንቲ ምስጨበጣ ብዝወሰዶ ሰለሙናዊ ጥበብ ተጠቃምነት ‘ፕረፖጋን ዳ‘ ሃይማኖቱ፡ ምድራውስ ይትረፍ ብመንፈሳዊ መዳያቱ ንርእሱ ብሕሹኽታ ቅዱስ ገብርኤል ከም መዳርግቲ ክርስቶስ ካ ብ ወርቃዊ ማህጸን ድንግል ማርያም ከምዝተፈጥረ ብዝውክል ምስሊ ክኹላዕ ከምዝተጋደለ ፈላጢኡ ይፈልጦ። መቸም ንዝና ክበሃል ክንደይ እንዳ ጠንቋሎ ከይተረፈ ዘይተበጽሐ! ንግዚኡ ድማ ኩሉ ፈተነታቱ ዘልኣለማዊ ዓወት መሰለሉ‘ሞ፡ ብዝገበሮ ስዉር ጥበብ ንሓዋሩ‘ውን ንሃይማኖት ከም ቀንዲ መሳርሒ ስልጣን ክጥቀመላ ቆረጸ። የግዳስ ኣይኮነሉን።

ንምዃኑ ምስጢር ሃይማኖታዊ ፖለቲካ እንታይ ዲዩ?

“ሃይማኖታዊ ፖለቲካ ድኣ ፍትሒ እንዳኣሉ“ ኢልኩሙኒ እንተኾንኩም ጸበቐ። ዝኾነ ኮይኑ “ፖለቲካዊ ስልጣን ምድራዊ ጥራይ ኢዩ። ሃይማኖታዊ ስልጣን ግን ሰማያዊ ኢዩ“ ይብሉና መራሕቲ ሃይማኖታትና። ሰማያዊ ምሕረት ንምርካብ ከኣ ኣብ መሬት ሰናይ ፍትሓዊ ኣስተዋጽኦ ይሓትት።ትእዛእ ኣምላኽ ኩሉሳዕ ፍትሒ ስለዝኾነ። ምእንቲ ከየበላሽዎ ድማ ቀቀ ንዱስ ንዝምልከቶም መራሕቲ ሃይማኖት እገድፎ። ንፍትሒ ኣብዝዓጠቕናሉ እዋን እምበኣር ብዘይካ‘ቶም ዝወገኑ ካልኦት ኩሎም መራሕቲ ሃይማኖት ኣብ ጐድንና ተሰለፉ። ንሱ ብምግባሮም‘ውን ምንም ዘወግዝ ሓጢያት ኣይፈጸሙን።

ፕረሲደንት ኢሳይያስ ኣብ ዝብጻሕ በጺሑ መሲልዎ ዝተዓሸዎ ዕሽነት ብዕሽነት ጥራይ ዝግለጽ ኣይኮነን። ከምትፈልጥዎ ንሱ ይትረፍ ኣብ መንግስተ-ምድርስ፡ ኣብ መንግስተ-ሰማያት ከይተረፈ ንዝጽበዮ ንጹፍ ዓራት ጽድቂ ከምዝወርስ ከእም ን ብዝመስል ምርኢት ፈጋዕጋዑ መዳርግቲ ኣይተረኽቦን። ክሳብ ከኣ ብስልጣኑ ንስልጣን እምነታት ደፊሩ፡ ስልጣን ሊቃ ነ-ጳጳሳትን መሰልቶምን ኣራኺሱ ነቶም ዘጋልጽዎ፡ ዝበለልዎን ዝተዳፈርዎን ከውርድን ክዳጉንን፡ ነቶም ንሓዋሩ ከወንቱ ኮይኖም ዝተሰምዕዎ ድማ ክሸይምን ተራእየ።

ኦይ! ወዝቢ‘ካ ዘረባ ናይዚ ሰባብ ዓርከይ ውክፍ በለትኒ! ንሱ ነገር ሃይማኖትን ሃይማኖተኛታትን ተናዊጽሉ ኣብ ዝነበረ ግዜ፡ “ይኽደነና ኣብ ኣፍደገ ቀጽሪ መንግስተ-ሰማይ ዱላ ዝዓተረ ዘብዐኛ ኣባሎም መሕለፊ ህግደፋዊት ካርድ ከይሓተ ና“…… ክብል ተዋዝይኒ ነበረ።

ሽዑ ነበረ ባሌህታ መራሕቲ ሃይማኖታትና‘ውን ዝተቐልቀለ። እሞ ህዝቢ ድማ ከዕዘምዝም ተሰምዐ።ክቡር መራሒና ም  እንቲ ዝያዳ ክእመን ተባሂሉ ድማ ሓያለይ ሃይማኖታዊ ድራማታት ተደርሰ። ትዝክሩ ትኾኑ ሱዳናዊ ኣልኼራት ከም ቀዳ ማይ እስላማዊ ፈተነ ቅትለት ሲሳይያስ ከምዝተመዝገበ። ቀጺሉ እስላማዊ ክፍሊ ህዝብና ንምብስባስ ባዕሉ ብዝሃንደሶም ኣመንቲ መሰል ሰብ ጭሕሚ ተሰዊሩ ገበነኛታት ዝቑጸሩ ክምስርሕ ከምዝፈተነ። ትዝኽሩ ትኾኑ ጥርዓናት ማእሰርትን ካ ልእ ውርደትን ኣመንቲ ካልእ ሃይማኖታት ጥርዚ ከምዝበጽሐ።……..

ኣነ ድማ ከም መንእሰይን ተጋዳላይን መጠን እምነተይ ኣደስኪለዮ ነበርኩ እብለኩም። ግናኸ ኩሉሳዕ ኣብ ኣእምሮይ ት መላለስ ነገር ነበረትኒ። “ኣማኒ ሃይማኖት ካብቲ ዘይኣምን ዝያዳ ርጉእ ኢዩ“ ትብል ሓሳብ። ኣብ ግዜ ስሕጋን ፈነወ ድማ እቲ ዝኣመነ ዝያዳ ትስፉው ኮይኑ ብድፍረት ምስ ራኢ‘ታ መጻኢት ዓለሙ ከምዝፋኖ ይስመዓኒ ነበረ።

ዋላ‘ዃ ሎሚ ብዛዕባ ወጽዓታት ተጋደልቲ ምዝራብ ዘነውር ከይሲ እዋን እንተኣርከብና፡ ሓቂ ንምዝራብ ግና ብፍላይ እቲ ትሕቲ-ዕድመ ዝተጋደለ መንእሰይ ንቡር ከይረኣየ ኢዩ ተሰዊኡን ኣሪጉን። ሎሚ ዕድል መንእሰይና ካብቲ ሕሉፍ ብዝኸፍ አ መልክዕ እናተደግመ ንዘይምንባር ኣብ ዝባሃገሉ እዋን ኣነ ግና ከምቶም ናይሽዑ ትራፍያ ዕምሪ ብምልቃበይ ጸኒሐስ ዕ ድመይ ንዘርከበሉ ምስሊ ንክላበስ ተደሪኸ ክሳብ ኣባት-ነብሰይ ዝመረጽኩን፡ ከምኣማንን በዓልጸጋ ዕድመን መጠን ድማ ጋበይ ተጐምጒመ ሰዓሚ ቀጽሪ ቤተ-ክርስትያን ኦርቶዶክስ ኮንኩልኩም። እናሓደርና ግን ካብ ኣባት-ነብሰይ ኣነ ዘይፈታ ሕኩዎ ተነጽሎ ክወርደኒ ጀመረ። ገለ እንተኾነለይ ካብዝብል‘ውን ክሳብ ብህጡር መኣድን ጥርሙዝ ኣረቅን ዘይፈተንኩ ዎ ኣይነበረን እብለኩም።

ነገሩ ከሕጽረልኩም። ኣባት ነብሰይ ቀንዲ ክቱብ ህግደፍ ከምዝኾኑ ድሒረ ፈለጥኩ። ከምቶም ሸጓጉጥ ዝዓጠቑ ኣቕሽሽቲ ደርጊ ኮይኖም ድማ ተራእዩኒ። ክሳብ ናይ ካልኦት ኣቕሽሽቲ መስቀል እናሰዓምኩ ንሶም ንዓይ “ተቓዋሚ መንግስቲ ዶኾን ይኸውን?“ ዝብሉኒ ዘለዉ ኮይኑ ይስመዓኒ። ኣነ ድማ ነታ መስቀል “ናይ ህግደፍ መጋፈሪት ዶኾን ትኸውን“ ? እናበልኩ ክስዕማ ተገደድኩ። ብኡ ኣቢሉ ሰለሎ ዘይቅዱስ ዝመስለኒ ሃይማኖታዊ ፖለቲካ ስለዘሽካዕለለይ፡ ካብቲ ዝሰምዖ ተወሳ ኺ ቀራሪመ “ዋእ፡ ቀደም ብቀሺ ዲጴጥሮስን መሰልቱን፡ ሎሚ ድማ ብወዲ ቀሺ ዲጴጥሮስን ብጮቱን“!! ኢለ ምቑጭም ጫመይ ስድራቤት ኣቕሽሽቲ ንከይሕዙለይ እምሕጸን።

ሎሚ ኮነ። “ስዉእ ተማጓቲ“ ኣብትብል ጽሕፍተይ ክገልጾ ከምዝፈተንኩ ስዉኣትና ዝተዓብሰ ኣፋትና ከምዝኸፈቱ መጠን ምስ ድንግል ዓቕሚ መራሕቲ ሃይማኖትና ብጋህዲ ንጋጠመሉ ኣጋጣሚ ተፈጥረ። ብወገነይ መራሕቲ ሃይማኖት ብርግጽ እንኮላይ መራሕቲ ማዕበል ሓፋሽ ምዃኖም ይርዳእ‘ዃ እንተነበርኩ፡ እከለ እከለ ብዘይብሉ ክሳብ ክንድዚ ዓቕምን ብቕዓ ትን ክርኢ ምብቅዐይ ብሓቂ እብለኩም ኣለኹ “ኣበይ ድኣ ጸኒሑ‘ዚ ክንድዚ ዓቕሚ“? ከይበልኩ ክሓልፍ ኣይከኣልኩን። ንእግረ-መገደይ‘ውን “ኣበይ ድኣ ኣለዋ ሕጂ‘ዘን ኩለን ፖለቲካዊያን ውድባትና? እንታይከ ወሓጠን ተጠርቂመን“? ክብል ብሕልናይ ተማዓትኩወን።

ክቡር ህዝቢ ኤርትራ! “ስንኩላን መርኣያ ስዉኣት ኢዮም“ ከምንብሎ ኩሉ፡ ሰለስተ ሕዳር ድማ ድሮ ወርሒ ሰለስተ ታሕ ሳስ ዝኽሪ ዓመታዊት መዓልቲ ስንኩላንን፡ መጣምት ዝኽሪ ሃገራዊ መዓልቲ ስዉኣትናን ብምዃና፡ ነዛ ኣበዓዕላ ዕለተ-ላ ምፐዱሳ ዝግባኣ ክብሪ ክትላበስ ንዝተቓለስኩም ኩሉኹም ዜጋታት፡ ብፍላይ ድማ ንገጻቶም ብጸሊም መጋረጃ ሸፊኖም ንዝወዓሉ መራኸቢ ብዙሃንና ዘለኒ ኣድናቖት ክገልጽ እፈቱ። ከምኡ‘ውን ነቶም ኣብ ሃገርናን ብገዛእ ቋንቋናን ‘ዘይሕጋው ያን ኣፍሪቃውያን ስደተኛታት ሞይቶም ‘ ክብሉ ዘናሸዉና ጐሲና፡ ድም ደቅናን ኣሕዋትናን ኣብ ሰማያት ኣፍሪቃ ኣንጠጥ ዩ ንክውዕል ዝተቃለሱ ኣፍሪቃውያንን ዓለማውያንን ኣሕዋት ልባውን ሕልናውን ምስጋና ይብጻሓዮም።

እንተ መራሕ ሃገርና ፕረሲደንት ኢሳይያስ ነታ ናይ መጨረሽታ ክርቢት ድሮ ብደምሒት ሸርጢጥዋ ኣሎ። ንሱ መቸም ሓንቲ መዓልቲ‘ውን ትኹን መሊቛቶ ንህዝብና “ህዝበይ“፡ ንመንእሰያትና “ደቀይ“ ከይበለ ዝዓርብ ዘሎ ኣረሜን ኢዩ። ከምቲ እቶም ተዛራቢ ጸያፍ ትግርኛ ዝበልዎ፡“ንሱ ርኣዩኒ ርኣዩኒ“ ከምዘይበለ ጽባሕ ንጉሆ “ሕብኡኒ ሕብኡኒ“ እናበለ ከም ክቡር መራሕ ሃገር ዘይኮነ ከም ተራ ኢሳይያስን ትሕቲኡን ጥራይ ኢዩ ክሓልፍ። ንስኻ ኤርትራዊ ግን ሓንሳብ ምስተበገስካ ኣብ ጽንኩር ትጥመር ትሃጥር ህዝቢ ኢኻ። ኣብ ሓቀኛ ሃገራዊ ተበግሶኻ ነገር ቢሄር፡ ሃይማኖትን ወገንን ኣይዕንቅፋትካን ኢዩ‘ሞ ከምቲ ዝበልዎ እንዃዕ ካባኻ ተፈጠርና። እንተኾነ ዕድል ተሰባሪ እንድዩ፡ ንከይስበር ዝግበር ከቢድ ሓላፍነታዊ ጾር ተሰከምቱ ክንከውን ይግባእ።

በሉ ከምቲ ኩሉጊዜ ንመራኸቢ ብዙሃንና ነመስግን፡ ሎሚ ብሓለፋ ነቲ ትንግርታዊ ገለጻን ተበግሶን መራሕቲ ሃይማኖት ና ከመጉስ እፈቱ። ቀጻሊ ንዝግበረልና መልእኽቲ ፍትሓትን መንፈሳዊ ጽንዓት‘ውን ተጸበይቱ ከምዝኾንና የዘካኽር።

ሕጂ‘ውን ሃይማኖታዊ ፖለቲካና ስለፍትሒ ይኹን፡ ኣሜን!!                                                                            ዘልኣለማዊ ዝኽሪ ንሰማእታትና!!                                                                                                                  ጎደፋ፡