ብ 3 ጥሪ ሓንቲ ጓል ሓደ ዓመት ዝዕድሚኣ ኤርትራዊት ህጻን ኣብ ሕቝፊ ኣዲኣን ኣብ ቅድሚ ኣቦኣን እንከላ ብሓደ እስራኤላዊ ክልተ ግዜ ብኻራ ገጻ ተወጊኣ ንህይወታ ኣብ ዝፈታተን ሓደጋ ወዲቓ ኣብ ሕክምና ከምዝተዓቝበት ጋዜጣታት እስራኤል መስኪረን። ብ 8 ጥሪ ኸኣ፣ “ቀዳሞት ኮይኖም ኣብ ዝስዕሩሉ ውድድር ዘይሽለሙ ስደተኛታት ቆልዑ” ኣብ ትሕቲ ዝብል ኣርእስቲ፣ ራሄል ገብረጻድቕ ዝተባህለት ጓል 15 ዓመት ኤርትራዊት፣ ኣብ ናይ ጉያ ውድድር ዋላ ንደቂ ተባዕትዮ ቀዲማ ብተደጋጋሚ እናሰዓረት ክንሳ፣ ሽልማት ከምዝተነፍጋ ኣገንዚበን።

እተን ጋዜጣታት ነቲ ኣብ ቅድሚ ተዓዘብትን ተሌቭዥንን ዝተፈጸመ ምሕራም ሽልማት ራሄል ኣይሁዳዊ መንነት ስለዘይብላ ከምዝተፈጸመ ክሓብኦ ኳ እንተዘይከኣላ፣ ነቲ ኣብ ፌርማታ ኣውቶቡስ ዝተፈጸመ መጕያሕቲ ናይታ ህጻን ግን ብሓደ ሰኽራም ዕቡድን ሰብ እስራኤላዊ ከምዝተፈጸመ ክገልጻኦ ፈቲነን። እንተኾነ እቲ ሓደ መውቃቲ ኣካላዊ፣ እቲ ሓደ ከኣ ስነኣእምሮኣዊ ምዃኑ ጥራይ ነቲ ምኽንያት ፍልልይ ኣይገብረሉን እዩ። ዓሌታዊ ፍልልይ ዘስዓቦ ኣካላውን ኣእምሮኣውን መጕዳእቲ ናይ ክልተ ዘርኢ ኣይሁድ ዘይብለን ኤርትራውያን ቆልዑ እዩ። በቲ ኮነ በቲ ካብቲ ብኣልኮል ተጎልቢቡ ህጻን ዝጎይሐ ሰኽራምን ዕቡድን ገበነኛ፣ ዓሌትነት፣ ካብቲ ብሰንኪ ዓሌትነት ንርኡይ ክእለትን ብቕዓትን ዕሸል መንእሰይ ዘስተነዓቐን ዘቆናጸበን ወግዓዊ ፈላላዪ ፖሊሲ መንግስቲ እስራኤል ከኣ ዕብዳንን ስኽራንን ከተጕድል ኣይከኣልን እዩ።

ካብ ናይ ኩሎም ዝዓበየ ስኽራንን ዕብዳን ግን ናይቶም ድሕሪ ‘ቲ ከቢድ መስዋእትን ውጹእ ጅግንነትን መሬትና ገዲፍና ኣፍሪቃውያን ፍልስጤማውያን ኴንና፣ ናብቲ ባይታ ውርደትን ሕስረትን ዝኾነ ስደት እንዛሪ ዘለና ኤርትራውያን እዩ።

ኣብ ሃገርካን መሬትካን እምበር ኣብ ስደት ቀዳማይ ዝብሃል ነገር የለን። ዋንጫ ዓወት ዝተኣገደት ራሄል ጥራይ ኣይኮነትን። ኣብቲ፣ በቲ ውርደትን ሞትን ብዝበዝሖ ከም ሲናይን ላምፐዱዛን ዝኣመሰሉ መንገድታት ዝብጻሕ ስደት፣ ፕሮፈሰር ዋርድያ፣ ሓኪም ዘዋር ታክሲ፣ መምህር ሓጻብ ብያቲ ኮይኑ ምርኣይ ልሙድ እዩ። ከም ደቡብ ሱዳን ዝኣመሰለ ምስ ገንዘብካ ዝተሰደድካሉ ሃገር ገንዘብካ ከሕድገካ ከምዝኽእል፣ ኣብ ከም ብዓል ስዑዲ ዓረብ ዝኣመሰለ ሃገራት ማእከላይ ምብራቕ ዋላ ነቲ ካብ ጊላነት ዘይፍለ ህይወት ስምካን መንነትካን ኣጥፊእካ ከምእትረኽቦ፣ ኣብቲ ብተዛማዲ ውሃ ዝብሃል ኤውሮጳ ከይተረፈ ሰማይ እዩ ደረተይ እናበልካ ርእስኻ ዘጋሽወካ ናሕሲ ጥርሙዝ ከምዘሎ ኩሉ ዝግንዘቦ እዩ። ኣብ ስደት ክልተ ዕጽፊ ዜጋታት ሰሪሕካ ‘ውን ነፊዕካ እንተባሂሉ ክትመዓራረ እምበር ክትበልጽ ንጋዳ እዩ።  እዚ ግን ኣብ ልዕሊ ኤርትራውያን ጥራይ ዝወርድ በደልን ውርደትን ኣይኮነን። ዝኾነ ሰብ መሬቱ ክገገድፍ ከሎ፣ ክብረቱ ‘ውን ምስኡ ገዲፉዎ እዩ ዝኸይድ። ኤርትራውያን ንባዕልና ነቶም ናብ ሃገርና ዝመጽኡ ስደተኛታት ተመሳሳሊ ስምዒት ከምእነሕድረሎም ክንዝንግዕ ኣይግባእን። ስደት ዓዲ ውርደት፣ መሬት ከኣ ዓዲ ክብረት ምዃነን ኣድማሳዊ ሓቂ እዩ።

እቲ ኣብዚ እዋን’ዚ ንኤርትራውያን ወጺዑና ዘሎ ግን፣ ብሰንኪ ጥልመት ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስን ውሻል ኮይኑዎ ዘሎ ሕመቕናን፣ ኣብ ገዛእ መሬትና ከም ስደተኛታት ካልኣይ ዜጋ ተቖጺርና፣ ነዚ ኣብ መሬትካ ክብረት ዘፍቅድ ኣድማሳዊ ሓቂ’ዚ ፓራላዝ ጌርናዮ ምህላዉና እዩ። እዞም ኣብ እስራኤል ኣይሁድ ስለዘይኮንኩም ዑቕባ ኣይግብኣኩምን እዩ ተባሂሎም፣ “ክፉት ቤትማእሰርቲ” ተበይኑሎም ሰንፈላል ኮይኖም ዝሳቐዩ ዘለዉ ኤርትራውያን መንእሰያት እኮ ካብቲ ህዝቢ ኤርትራ ገዛእ መሬቱ ማሕዩር ኮይኑዎ ተመቝሑሉ ዘሎ ክፉት ቤትማእሰርቲ ዝመለቝ እዮም። ሃገር ካብ ስደት ንላዕሊ ስለዝሓሰመቶም ከኣ እዮም ግዱዳት ግዳያት ኮይኖም ዘለዉ። በዚ ጭቡጥ ኣብነት’ዚ ኣብቲ ብሕሱራት ዝመሓደር ዘሎ መሬት ሃገርና ሓበን ተሳኢኑ ምህላዉ፣ እቲ ክብረት ኣብ መሬት ውርደት ኣብ ስደት ዝብል ርትዒ ዘንቢዑ ይርከብ።

ብርግጽ፣ ኣብዚ እዋን’ዚ ብሰንኪ እቲ ህድግለነ ዘይብሉ ጨካን ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ፣ ንዓና ንኤርትራውያን፣ ስደት ምርጫ ዘይኮነ ግዴታ ኮይኑና ‘ሎ። ካብዚ ፈቐዳኡ ዝገጥመና ዘሎ ውርደትን ሞትን ተገላጊልና፣ ኣብ መሬትና ክብረት ክንጓናጸፍ ከኣ፣ ኣንጻር ‘ዚ ኣውራ ጠንቂ ስደት ኮይኑና ዘሎ ቀዛፊ ስርዓት ክንላዓል ይግባእ። ነዚ ትንፋሱ ተጸንቂቑ ዝልህልህ ዘሎ ልሕሉሕ ስርዓት፣ ሓሕታ ክንዲ ፍርቂ ናይዞም ኣብ ቴልኣቪቭ ክስለፉ ዝቐነዩ ኤርትራውያን ‘ኳ ምኣኸሎ! ተበግሶ ወዲ ዓልን ብጾቱን፣ መስዋእቲ ጅግና ወዲ ዓልን ከኣ፣ ክብረት ህይወት ጥራይ ዘይኮነ፣ ክቡር ሞት ‘ውን ኣብ መሬትካ ጥራይ ከምዝርከብ እዩ ዘረጋጋግጽ። ድሕሪ መስዋእቲ ወዲ ዓሊ ህይወት ኣማኢት ኤርትራውያን ተቐዚፉ ‘ሎ። ኣብ ጥርዚ ‘ቲ ኩምራ ሬሳታትና ተሰቒላ ተንበልል ዘላ ግን ትንፋስ ወዲዓሊ እያ። ስለዚ ምእንቲ ክብረትና ሓቢርና ንለዓል።

ምልኪ ይፍረስ ሕጊ ይንገስ!

ኣማኑኤል ኢያሱ

10 ጥሪ 2014