ኣብ ኤርትራ ዘሎ ኵነታት ንስርዓት ህግደፍ ኣዝዩ ዘሰክፍን ዘፍርሕን  እናኾነ ይኸይድ ኣሎ። ስለዝኾነ፡ ህግደፍ ብዝከኣሎ ክቈጻጸሮ ይፍትን ኣሎ። ነቲ ጕዳያት በብሓደ ንርኣዮ።

–      ኣብ ሰራዊት ዘሎ ሓይሊ ሰብ ብብሄረ ትግረ ጥራይ ስለ ዝተዓብለለ፡ መራሕቲ ሰራዊት ከምቲ ልሙድ ብትግርኛ ኣኼባ ክመርሑ ስለ ዘይከኣሉ ኣኼባታት ብትግረ ክካየድ ኣለዎ ዝብል ሓሳብ ይካትዑሉ ኣለዉ። ጠንቂ ናይዚ ዝበዝሕ ኣብ ሰራዊት ዝነበረ ብሄረ ትግርኛ ስለ ዝዀብለለን ብስግረ ዶብ ናብ ጐረባብቲ ሃገራት ስለ ዝሳገመን ከም ዝኾነ ይፍለጥ።

–      ኣብቲ ዝርካቡ ሰራዊት ዘሎ ፍናን ኣዝዩ ስለ ዝተዳኸመን ብሓፈሻኡ ኢሳያስ ኣብ ሓለፍቲ ሰራዊት ዘለዎ እምነት ኣዝዩ ስለ ዝማህመነን፡ ኣብ ዝሓለፈ ቅንያት ካብ ሓለቓ ሚእቲ ንታሕቲ ንዘለዉ ኣባላት ሰራዊት ኣኼባ ብምክያድ፡ ”ሓለፍትኹም ገዛውቲ ባዕላቶም ተማቒሎሞ፡ ክትጥንቀቑሎም ኣለኩም፡” ክብል ክትሰምዖ ዘደንጹ ሴሚናር ኣካዪዱሎም። ተዓዘብቲ ከም ዝብሉዎ ግን ታሕተዎት ሓለፍቲ ጥራይ ዘይኮነ፡ ተራ ኣባላት’ውን ናይ ኢሳያስ ዘረባ ንምትላልን ከፋፊልካ ንምግዛእን ዝዓለመን ከም ዝኾነ ስለ ዝተረድኡ ብዙሕ ትርጕም ከም ዘይሃቡዎ ይዛረቡ። ልዕሊ ዅሉ ኢሳያስ ኣብ 2005 ባዕሉ ኮሚቴ መዚዙ ንሓለፍቲ ገዛ ከም ዝዓደለ ይፍለጥ። ሕጂ ዓቕሉ ምስ ጸበቦ ግን ንታሕተዎት ሓለፍቲ ንምሓዝ ክብል ልክዕ ከምቲ ኣብ ሜዳ ኣብ 1986 ናብ ድፋዓት እናኸደ ዝገበሮ ናይ ሓለፋታት ሴሚናር ኣጕል ፈተነ ክደግም ይፍትን ኣሎ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ንተራ ተጋደልቲ ሴሚናር ኣኪቡ ንሓለፍቲ ሰራዊት ጸሪፉን ኣዋሪዱን ከብቅዕ፡ ብውሽጢ ውሽጢ ግን ምስኣቶም ክሰትን ክስሕቅን ይሓድር ነይሩ። ንዘረባኡ ሰሚዖም ንሓለፍቶም ዝነቐፉ ተጋደልቲ እናተኣስሩን ካብ ሓላፍነቶም እናወረዱን ድማ ሓንቲ ኣይገበረን። ኣብቲ እዋንቲ ንፍሊጶስ፡ ”ሰራቒ” ኢሉ ጸሪፉዎ ነይሩ ክሳብ ሕጂ ግን መሊሱ’ዩ ስልጣን ዝውስኾ ዘሎ።

–      ወያኔ ብዓሰብ ከጥቅዕ ይኽእል’ዩ ዝብል ስግኣት ስለ ዘሎ፡ መራሕቲ ሰራዊት ነቲ ኣብ ከባቢ ዓሰብ ዘሎ ሰራዊት ኣኪቦም፡ ”ወያኔ ኣብ ዝኾነ እዋን ከጥቅዕ ይኽእል’ዩ፡ ንሕና ግን ተራእዩ ዘይፈልጥ ኣጽዋር ሒዝና ስለ ዘለና ክንምክቶ ምዃንና ክፍለጥ ኣለዎ፡” ብምባል ፍናን ክህቡዎም ይጽዕሩ ኣለዉ። ብውሽጢ ውሽጢ ድማ ”ቀመማዊ ኣጽዋር ተጠቒምና ክነቕህሞም ኢና” ዝብል መናፍሕ የካይዱ ኣለዉ።

–      ኣብ ገለ ካባቢታት ናይ ኤርትራ ንኣብነት ኣብ ሓዝሓዝ ኣብ ዝርከብ ሓደ ቤትትምህርቲ ኣብ ቀዳማይ ክፍሊ ዝመሃሩ ተመሃሮ ቍጽሮም ኣዝዩ ውሒዱ። እዚ ድማ ኣገልግሎት ኣብ ወሊድ ሃስያ ከርኢ ከም ዝጀመረ ንጹር ሓበሬታ’ዩ። ከም ልምዲ ንውላድካ ኣብ ቀዳማይ ክፍሊ ክተመዝግብ ቀሊል ኣይነበረን። ሕጂ ግን ክፍልታት ጥራዩ ክተርፍ ጀሚሩ። መን ምስ ተመርዓወ እዩ’ሞ ቈልዑ ክውለዱ!

–      ኣዚ ከምዚ ኢሉ ከሎ፡ ኣብ ኣስመራ ዘሎ ናህሪ ዋጋታት ሰማይ ተሰቒሉ ከም ዘሎ ዘርኢ ስእሊ ንተዓዘብ። ሽኮር ብኩፖን 15-20 ንኺሎ፡ 50 ኣብ ጸሊም ዕዳጋ፡ ቀይሕ ጣፍ 4 ሽሕ፡ ጻዕዳ 6 ሽሕ፡ ዓደስ 80 ንኺሎ፡ ፈሓም 600 10 ኺሎ ንእትሕዝ ቢሮብ፡ ላምባ ብኮንትሮባንድ ጥራይ 50 ንሊትሮ፡ ጋዝ ጨሪሹ የሎን። መስኪናይ ህዝቢ ክጠርዕ’ውን መሰል ስለ ዘይብሉ ኣብ ገዝኡ ተሓቢኡ ከማርር ይውዕል ኣሎ።

ሰላም ቅነ

ፈንቅል ኦስሎ ኖርወይ