ኣመሓደርቲ ሱዳን፡ ድሕሪ ደጊም ምስቲ መወቀፍ ዘይብሉ፡ ኣብ ውዕል ምምስራት መሰጋገሪ መንግስቲ ሱዳን `ውን ዘይተዓደመን ዘይተረቚሐን ውዲተኛ ስርዓት ኢሳይያስ ከም ናይ ቀደም ዕሽሽታ ዝበዝሖ ዝምድና ክገብሩ ቅሩባት ከምዘይኮኑ ብምግንዛብ፡ ድሕሪ ውራይ ደጋፊ ክመስል ንዘካይዶ ዘሎ ወጠምጠም ከምዝነጸጉዎ ኣብ ካርቱም ዝርከቡ ምንጭታት ሓቢሮም።

እቲ ዝሓለፈ ቀዳም ወተሃደራዊ መሰጋገሪ ቤትምኽሪ ሱዳንን በርጌሳውያን መራሕትን ሱዳን ኣብ ዝተፈራረሙሉ፡ ቀዳማይ ሚኒስተር ኢትዮጵያ ኣቢይ ኣሕመድ፡ መራሕቲ ደቡብ ሱዳንን ካልኦት ኣገደስቲ ባእታታትን ዞባና ዝተረኽቡሉ ውዕል መሰጋገሪ መንግስቲ  ናይ ምኽታም ስነስርዓት ዘይነበረ ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ፡ ነቲ ተገይሩ ዘሎ ውዕል ደገፉ ንምግላጽ ኣብ ሱዳን ዝርከቡ ስደተኛታት ብምጉስጓስ ኣብ ካርቱም `ሜዳን ሑርያ` ኣብ ዝብሃል ቦታ ዝውድቦ ዘሎ ሰላማዊ ሰልፊ ኣብ ሱዳን ብዝርከቡ ኤርትራውያን ይንጸገሉ ኣብ ዘሎ እዋን እዩ እቲ ናይ ሱዳናውያን ኣመሓደርቲ መግለጺ ተዋሂቡ።

ድሕሪ`ቲ ካብ ወተሃደራትን ሲቭልን ዝተዋጽኡ መራሕቲ መሰጋገሪ መንግስቲ ሱዳን ንምምስራት ኣብ ቅድሚ ኣጋይሽ ዘካየዱዎ ውዕል፡ ገለ ወከልቲ ህዝቢ ካብ ገዳርፍ፡ ስለምንታይ መንግስቲ ኤርትራ ዘይተዓደመ ኢሎም ንኣመሓደርቲ ሱዳን ሕቶ ምስ ኣቕረቡ፡ `ድሕሪ ሕጂ ምስ ከምዚ ዝኣመሰለ ርጉእ ኣካይዳ ዘይብሉ ሓሳድ ስርዓት ከምቲ ናይ ቀደም ማዕሌሽ እናበልካ ዝግበር ዝምድና ኣየድልየናን እዩ` ከምዝበሉዎም እቶም ምንጭታት የረድኡ።

ኣብ ከምዚ ኩነታት፡ እቲ 23 ነሓሰ ከካይዶ ወጢኑዎ ዘሎ ናይ ደገፍ ሰልፊ ከምዘየድሊ ተሓቢሩዎ እናሃለወ፡ ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ፡ ኣብ መዓስከር ስደተኛታት ሸገራብ ንዝርከቡ ስደተኛታት ከይተረፈ ብምጉስጓስ ነቲ ሰላማዊ ሰልፊ ከካይድ ይንቀሳቀስ ከምዘሎ ተፈሊጡ።

እቲ ስርዓት ኢሳይያስ ኢዱ ዘእተወሉ ነገር ከምዘይቀዱ ዘስተብሃሉን ንምኽንያት ኣመሓደርቲ ሱዳን ዝሰምዑን ኤርትራውያን ነበርቲ ሱዳን ድማ፡ `ናብ ሰልፍኹም ኣይንመጽእን ኢና` ኢሎም ድሮ ተቓውሞኦም ብኣብያ ክገልጹ ይስምዑ ከምዘለዉ ካብቲ ቦታ ዝበጽሓና ሓበሬታ የገንዝብ።

ወተሃደራዊ መሰጋገሪ ቤትምኽሪ ሱዳንን መራሕቲ ናይቲ ህዝባዊ ተቓውሞን ሓባራዊ መሰጋገሪ መንግስቲ ንምምስራት ኣብ ዝዛተዩሉ ዝነበሩ እዋን፡ እቲ ርግኣት ከባቢ ዘየብህጎ ምልካዊ ስርዓት ኢሳይያስ ፎግፊጉ ኣብቲ መስርሕ ኢዱ ጣልቃ ብምእታው ምስቶም ወተሃደራውያን መራሕቲ ምውጋኑ ከይኣክል፡ ብዓውታ ነቲ ሕብረት ኣፍሪቃን ቀዳማይ ሚኒስተር ኢትዮጵያን ዝወሰዱዎ ናይ ስምምዕ ተበግሶ ዝጻረር መግለጺታት ከምዝዘርግሐ ይፍለጥ።

እንሆ ድማ፡ ዋጭዋጭታኡ ሰማዒ ስኢኑ ሱዳናውያን ልቢ ኣዕብዮም ኣብ ዝተሰማምዑሉ እዋን፡ `የቐንየልና ናይ ደገፍ ሰልፍኻ ኣየድልየናን `ዩ` ይብሉዎ።

ብመሰረት እቲ ዝተበጽሐ ስምምዕ፡ መራሒ መሰጋገሪ ወተሃደራዊ ቤት ምኽሪ ሱዳን ዝነበረ ለቴናል ጀነራል ዓብደል ፋታሕ ዓብደራሕማን ቡርሃን ላዕለዋይ ሓላፊ ናይቲ ሓድሽ ቆይሙ ዘሎ ልዑላዊ ቤትምኽሪ ኮይኑ ትማሊ ቃል ማሕላ ፈጺሙ ኣሎ።

ኣብቲ 39 ኣዋርሕ ዝውድእ መስርሕ ምስግጋር ናብ ዲሞክራሲ ድማ ብ ሽዱሽተ ሲቭልን ኣርባዕተ ወተሃደራት ዝቖመ ጉጅለ መሪሕነት ሱዳን ክመርሕ እዩ። ኣብ ርእሲ`ዚ፡ ቀዳማይ ሚኒስተርን ካቢነ ሚኒስተራትን `ውን ክህሉዉዎ እዮም።

ብመሰረት እቲ ስምምዕ፡ ለቴናል ጀነራል ዓብደል ፋታሕ ዓብደራሕማን ቡርሃን ን 21 ኣዋርሕ መራሒ ናይቲ ሓድሽ ቆይሙ ዘሎ ልዑላዊ ቤትምኽሪ ክኸውን ከሎ፡ ነቲ ተሪፉ ዘሎ 18 ኣዋርሕ፡ ኣብ 2022 ህዝባዊ ምርጫ ክሳብ ዝካየድ፡ እቲ ሲቪላውያን መራሕቲ ላዕለዋይ ንመሪሕነት ካብቲ ጀነራል ክርከቡዎ እዮም።

እዚ ሓድሽ መሰጋገሪ መንግስቲ፡ ዑመር ሓሰን ኣልበሽር ድሕሪ ናይ 30 ዓመት መሪሕነት ብህዝባዊ ናዕብን ወተሃደራትን ካብ ስልጣኑ ድሕሪ ምእላዩ እዩ ዝቐውም ዘሎ።

ፕረዚደንት ሱዳን ነበር ዑመር ኣልበሽር ከኣ፡ ትማሊ ሰኑይ ኣብ ካርቱም ብብልሽውና ተኸሲሱ ኣብ ቤትፍርዲ ከምዝቐረበ ይፍለጥ።