ኣብ እዋን ቁልዕነተይ፡ “መዋቲ ብህይውቱ እንከሉ ሓጥያት እንተድኣ ገይሩ መቃብሩ ይተፍኦ፡ ኣብ ከውታ ለይቲ ኣብ መቃብሩ ኣውያት ይስማዕ” ዝብሉ ኣዝዮም ዘገርሙን ዘርዕዱን ቃላት እሰምዕ ነይረ። ኣብቲ እዋን’ቲ ሓጥያትን ጽድቅን ንመን ከምዝምልከታን ትርጉመንን ከምዚ ሕጂ ዘለኒ ኣይኹን እምበር ምስ መትኩ ሓጥያተኛ ከይከውን ግን ይጥንቀቅ ነይረ።  ሕብረተሰብና ጽቡቅ ንኽትገብር ብዝተፈላለየ መልክዕ’ዩ ዝምህረና። ብዝኾነ ሓጥያት ዝገበረ ሰብ ናብ ገሃነብ እሳት ጽቡቅ ዝገበረ ሰብ ድማ ናብ ገነት ይኣቱ ዝብል እምነት፡ ህላወ ገሃነብ እሳትን ገነትን እመን ኣይትእመን፡ ዋና ኣገዳሲ መልእኽቱ፡ ብህይወትካ እንከለኻ ቅዱስ ተግባራት ፈጽም ማለት’ዩ። መንቀሊ ጽሑፈይ ብቀጥታ ብዛዕባ ሓጥያትን ጽድቅን ንምዝራብ ዘይኮነ፡ ብዛዕባ ውልቀ መላኺ ስርዓት ህግደፍ ድሕሪ ናጽነት ብዝተፈላለየ ምኽንያት፡ ንዝሓሙን ካብዛ ዓለም ንሓዋሩ ንዝፍለዩን ዘለዉ ተጋደልቲ ዝፍጽሞ ሌላን ጉሌላን ዘተኮረ’ዩ። ቅድሚ ናጽነት ተጋዳላይ ኣብ ዝተሰውኣሉ ቦታ ብዘይ ሳንዱቅ፡ ጸሎተ ፍትሓትን ካልእ ልሙድ ስነ-ስርዓትን፡ በታ ኣብ ዕጥቁ ዘላ ነጸላ ወይ ክሹኽ፡ ንሱ ኣብ ዝሰኣነሉ’ውን ከምዘለዎ ብዕምቆት ኣብ ዘይተዃዕተ ጉድጓድ ብጭርሖ፡ ዓወት ንሓፋሽ! ሓመድን ደንጎላን ይድፈን። ንምቅባር ወይ ስውእ ንምውሳድ ኣብ ዘይክኣለሉ ጽንኩር ኩነታት’ውን፡ ዕረ እናጠዓመካ ብጻይካ ከይቀበርካ ትኸደሉ እዋን ኣሎ። ኣብ ግዜ ብረታዊ ቃልሲ ድማ፡ ዘይንቡር ኩነታት ስለዝነበረ፡ ተጋደልቲ ይገነዙ ኣይገነዙ፡ ሬሳኦም ትጥቅለለላ ሜትሮ ዓለባ ወይ ተንኮበት ይርከብ ኣይርከብ፡ ሕቶ ሞትን ሕየትን እምበር እቲ ኣብ ሰላምን ኣብ ሕብረተሰብናን ዝግበር ስነ-ስርዓት ቀብሪ ከም ዓቢ ኣርእስቲ ዝለዓል ኣይነበረን።

ድሕሪ ናጽነት ዝተሰውኡ ተጋደልቲ ዝቅበረሉ ቦታ ኣብ ዝተፈላለየ ከባቢታት ሃገርና ኣብ ዝርከብ መቃብር ሓርበኛታት’ዮም ሓመድ ዝለብሱ። ብርግጽ ነቶም ምእንቲ ሃገሮም ዝተበጀው ኤርትራውያን ኣብ መቃብር ሓርበኛታት ስነ ስርዓት ቀብሪ ምክያድን ምዕራፎምን ዓቢ ሓለፋ ኣይኮነን፡ ንዓስቢ ጅግንነቶም’ውን ኣይዳረግን። እቲ ዘሕዝን ግን ብስም ተጋደልቲ ንውልቀ መላኺ ስርዓት ህግደፍ ዓንዲ ሕቆ፡ ኢድን እግርን ኮይኖም ንህዝቢ ኤርትራ ዘንብዑን ዘሳቅዩን ገበነኛታትን ሓጥያተኛታትን፡ ኣብቲ ብመቃብር ሓርበኛታት ዝጽዋዕ መኻነ-መቃብር ምስቶም ናይ ብሓቂ ሓርበኛታን ጻድቃናትን ምቅባሮም’ዩ። ብኣንጻሩ ተጋደልትን ከም ኩሉ ኤርትራዊ ንህዝቦምን ሃገሮምን እጃሞም ዘበርከቱን ክንሶም፡ ንገስረጥ ኣሰራርሓ ስርዓት ህግደፍ ስለዝተቃወሙን ንመሰል ህዝቢ ኤርትራ ስለዝተሓለቁን፡ ኣብ መቃብር ሓርበኛታት ንኸይቅበሩ ምኽልካል ጥራይ ከይኣክል፡ ሬሳኦም ካብ ደገ ናብ ኤርትራ ንኸይኣቱን ሓመድ ዓዶም ንኸይረኽቡን ምሕራም’ዩ። ስርዓት ህግደፍ ብገንዘብ ስለዝዓወረን ሕልና ስለዘይብሉን፡ ንሕዙናት ኣብ ክንዲ ጽንዓት ይሃብኩም ኢልካ ምጽንናዕን ምሕጋዝን፡ ካብ ሓመድ ዝበልዖ ሬሳ ክልተ ካብ ሚእቲ ምኽፋልን መወዳእታ ዘይብሉ ዕንቅፋታት ምፍጣርን’ዩ። ስርዓት ህግደፍ ብዙሓት ብመውጋእትን ሕዱር ሕማምን ዝተደነሱ ዜጋታት፡ ብህይወቶም እንከለዉ ኣብ ዓዶም ሓመድ ኣዳም ክለብሶ ንቤተሰቦም ይመባጽዑ’ኳ እንተኾነ፡ ብስርዓት ህግደፍ “ተቃወምቲ መንግስቲ” ዝብል ስም ብምጥማቅ ከይሞቱን ምስሞቱን ገጽ ኤርትራ ንኸይርእዩ ተኸልኪሎም። እቶም ኣብ ኣብያተ ማእሰርቲ ስርዓት ህግደፍ ብስቃይ ህይወቶም ትሓልፍ ዘላ ኤርትራውያን፡ ከምቶም ንየማናይ ኢድ መላኺ ኢሳያስ ዝግበረሎም ሸፈነ መራኸቢ ብዙሓንን ምዝርዛር ታሪኽ ህይወትን ከይተገብረሎም፡ ከይውዓሉን ሰብ ከይፈለጠን’ዮም ብተብተብ ዝቅበሩ።

ዝሞተት ነብሲ፡ እኩብ ሰብ ይቅበራ ኣይቅበራ፡ ብተንኮበት ትጠቅለል ኣብ ሳንዱቕ ትእቶ፡ ሰበስልጣን መንግስቲ ይዓጅብዋ ኣይዓጅብዋ ሓርበኛ ትበሃል ገበነኛ፡ ባህልን እምነትን ንምምላእ እንተዘይኮይኑ ዘምጽኣላ ለውጢ የለን። መዋቲ ኣይርእዮ ኣይሰምዖ ብእምነ-ሓመድ ተደፊኑ’ዩ። እንተቶም ሎሚ ሰብ ግዜ ኮይኖም ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤርትራ ይቅረ ዘይብሃሎ ሕሰም ዝብጽሑ ዘለዉ የማናይ ኢድ መላኺ ኢሳያስ ሓደ መዓልቲ እንተ ብሕማም ወይ ብኢድ ሰብ ካብዛ ዓለም ምስተሰናበቱ ምስ ገበታ ሓጥያቶም ብኽብሪ ኣብ መቃብር ሓርበኛታት ክቅበሩን ኣብ መራኸቢ ብዙሓን ህግደፍ ጸጽቡቅ ታሪኾም ክንገረሎም’ዩ። እቶም ዝኾነ ኣበሳ ዘይብሎም ድማ ኣብ ጎድኖም ርኹሳት ዓሌት ጽግዕ ምስበልዎም ግንብንብ ክብሎም’ዩ። ቤተሰብ ስዉኣት ረሲዕካ፡ ደቂ ስውኣት እናሃደንካ፡ ብህይወት ንዝተረፉ ኣብ ኣብያተ ማእሰርቲ እናኣብለኻን ንመቃብር ሓርበኛታት ደጋፊ ህግደፍ ዝቅበረሉ ዝቃወም ዝኽልኣሉ ኩነታት እናሃለወ፡ ሰብ ምስሞተ ብኣዝዩ ዝምስጥን ዘስቆርቁርን ብዛዕባ ስውኣት መግለጺታት ምቅራብን ኣብ ዕስራ ሰነ ሽምዓ ምውላዕን ትርጉም የብሉን ጥራይ ዘይኮነ፡ ክብሪ ስውኣትና ምጉዳል’ዩ። እቲ መቃብር ሓርበኛታት፡ ቀተልቲ ሰብን ንጹሃትን ሓቢሮም ዝቅበርሉ፡ ካልኦት ተጋደልቲ ድማ ብጽምዋ ኣብ ትውልዲ ዓዶም ክቅበሩ ትእዛዝ ዝወሃቡ እንተኾይኖም፡ እቲ መቃብር ሓርበኛታት ክብሩ ይጉድልን ይራኸስን ኣሎ። ኤርትራውያን ደቂ ሓንቲ መሬት እንከለናን ብሓባር መስዋእቲ ከፊልናን ክንስና፡ ብሰንኪ ህግደፍን ሒደት ስዓብቱን፡ ሃብታምን ድኻን እሙንን ጠላምን ተባሂሉ ዘሎ ተፈላልዩ ዝነብረላ ንዝሞተ ዘይእዉጅ ዓሌትነትን ጽዩፍን ተግባራት ከተእንግድ ከነፍቅድ የብልናን። 

ጽላል፡ ካብ ሕቡራት መንግስታት ኣመሪካ፡ 29 ጥቅምቲ 2017

Subscribe ASSENNA YouTube to get Radio Assenna shows on time: