መስትያት ቃልስና? ምእሳር ተጋደልቲ ኣብ ሱዳን። ኣቦሓጎ ተጋዳላይ ሑሰን ከሊፋን ኣቦ ተጋዳላይ ዓብደላ ሓምዳይን፡
መስትያት ቃልስና??????? ምእሳር ተጋደልቲ ኣብ ሱዳን። ኣቦሓጎ ተጋዳላይ ሑሰን ከሊፋን ኣቦ ተጋዳላይ ዓብደላ ሓምዳይን፡ ኣብ ሃገር ሱዳን ብ31 ጥሪ 2016 ተኣሲሮም ዝብል ዜና ሰማዕና። ዘሕዝንን፡ ዘስደምምን፡ ዝገርምን፡ ዘሰንብድን፡ ዘጨንቕን፡ዘንዕቕን፡ዘሔፍርን፡ መግለጺ ታሪኽ ቃልሲ ደምበ ተቓዉሞ ከምዝኾነ ከስምረሉ ይደሊ። “ኣናፍራ ቖቓሕ፡
መስትያት ቃልስና???????
ምእሳር ተጋደልቲ ኣብ ሱዳን።
ኣቦሓጎ ተጋዳላይ ሑሰን ከሊፋን ኣቦ ተጋዳላይ ዓብደላ ሓምዳይን፡
ኣብ ሃገር ሱዳን ብ31 ጥሪ 2016 ተኣሲሮም ዝብል ዜና ሰማዕና። ዘሕዝንን፡ ዘስደምምን፡ ዝገርምን፡ ዘሰንብድን፡ ዘጨንቕን፡ዘንዕቕን፡ዘሔፍርን፡ መግለጺ ታሪኽ ቃልሲ ደምበ ተቓዉሞ ከምዝኾነ ከስምረሉ ይደሊ።
“ኣናፍራ ቖቓሕ፡ ዘይፈልጥ፡ኣይ ሃዳናይን” ከምዝብሉ ሓረስቶት ዓድና፡ ኣስዕብ ኣቢሎም “ዘይሓስብ! ኣይንገድ” ይብሉ። እንተ ብሃዳናይ፡ እንተ ብነጋዳይ፡ ክምሰል መልእኽቱ ሓደ እዩ። ሓዳናይ ቖቓሕ፡ ዛግራ፡ ዓጋዜን፡ ጠለበዱ ወይስ ኢራብ ሃዲኑ ክመጽእ ኣለዎ። ኣብ በርኻን ጣሻን ክሃድን እየ ኢሉ ከይሰለጦ ምስ ዝመጽእ ግና ደጋጊሙ ሕመቑን፡ ስንፍናኡን፡ ጉድለታቱን፡ ዝንጋዔኡን፡ ስለምታይ ዝሓሰቦ ከይሰለጦ ከም ዝተመልሰ “እሕም……ም…..ም” ኢሉ ኣስተንቲኑ ሓሲቡ መልሲ ምስ ረኸበ፡ ካልኣይ ከይደግም ክጥንቀቕ ከምዘለዎ፡ ዳግማይ ፍሽለት ከይርከብ፡ ኣፉ እናረምጠጠ፡ ማዓንጣኡ ሸጥ ኣቢሉ፡ ዝናሩ ዓጢቑ፡ ጠብንጃኡ ሎጊሙ፡ ኣዒንቱ ዉሪሕሪሕ እና ኣበለ ንሃድን ይብገስሞ! ከምዝሓሰቦ ምስ ኮነሉ ድማ፡ ቖቓሕ፡ ዛግራ፡ ሰስሓ መፍለስ ደራሪቡ መልዒሱ፡ መልዒሱ ምስገድፈን፡ ኣራርዩ! ኣድጉ ኮነ በቕሉ ጺዒኑ ንገዛኡ ክምለስ ከሎ፡ ሃዳናይ ተፈሲሁ ንዓዲ ክኣቱ ይርኤ!! ኣብ መንገዲ ዝራኣዮ ኮነ ኣብ ዓዲ ዝጸንሑ ደቂ ዓዱን፡ ወለዱን የኽብርዎን፡ የመስግንዎን። ኣየ!!!!ጂግና!!!! ኣየ ሰብኣይ!!!ኣየ ሃዳናይ!!!ተባሂሉ ይጽምበለሉን፡ ይዉደሰሉን።
ወዮ ሃዳናይ!! ሃዲነ ዘምጻእኩዎ ስለዝኾነ፡ በይነይ ጠቢሰ፡ ጠጢቐ፡ ኣብሲለ፡ በይነይ ምስ ደቀይ ጥራሕ ክንበልዕ ኣለኒ ዶ!!!!ይብል፡ ኣይፋሉን፡ እንታይ ዳኣ ይገበር? ነቲ ሃዲኑ ዘምጻኦ!! ምስ ዓዲ ሓቢሩ እዩ ዝበልዕ። ከመይ እንተ ተባህለ? ንገለን ኣብ ገዛኡ ዓዲሙ፡ ንዓበይቲን መኳንንትን፡ ንቤተክህነትን፡ ንሽማግለታትን፡ ብጠቕላላ “ንሓማዮ” ተኻፊሉ ይበልዕሞ! ኣብ ርእሲ ጥበቡን ክእለቱን፡ ልቦና ይውስኽ፡ ኣብ ዓዱን ኣከባቢኡን ይምስገንን፡ ይኽበርን።
እዚ ብንእሰነትና ዝራናዮ ኣብ ከባቢ ዓድዃላ ማይጻዕዳ ዝፍጸም ዝነበር እዩ፡። ንምጥቃስ ግራዝማች ኣስመላሽ ኣስፋሃ፡ ቀነዝማች ኣብራሃ ዑቕባዝጊ፡ ኣቶ ግደይ መዓሾ ብድሓር ድማ፡ ኣቶ ኪዳነ ፎቶ ካብ ጉንደት ከምኡ ይገብሩ ነበሩ።
ነጋዳይውን ልክዕ ስራሑ ካብ ሓደ ከተማ ወይ ዕዳጋ፡ኣቑሑት ገዚኡ ናብ ካልእ ከተማ ይሸይጥ። ኩሉ ግዜ ነጋዳይ፡ ካብ ሓደ ዓዲ ናብ ካልእ ዓዲ ክንቀሳቐስ እንከሎ፡ ነቲ መጀመርያ ዝዓደጎ ሓጀት ወይ ኣቓሑ ተወሳኺ፡ ንመኸዘኒ፡ መስቀሊ፡ መውረዲ፡ መጎዓዚ፡ ግብሪ ሃገር ወይ ግብሪ ዕዳጋ፡ ዋጋ ስለ ዝኸፍል፡ ናይቲ ዋጋ ኣቕሓ እናደየበ፡ ወይስ እናወሰኸ ይኸይድ እሞ፡ ኩሉ ዘውጸኦን ዝበልዕን፡ ዝደቀሶን ደማሚሩ፡ ካብዚ ንላዕሊ ምስ ዝሽየጥ ኣብ ገንዘበይ ኣለኹ፡ ካብዚ ንላዕሊ መኽሰብ ክንድዚ ኣለኒ፡ ካብዚ ንታሕቲ ግና ክሳራ ብክሳር ክኸውን እየ ኢሉ ይድምድም።
ናይ ዋጋ እኹል መለክዒን እኹል ስእልን ይረክብሞ! ብዙሕ ከይሰስዔን፡ ብዙሕ ከይጎደለን መጠናዊ መኽሰብ ብሸያጣይን፡ ብዓዳጋይን ቅቡል ስለ ዝኾነ! ቀጻልነት ናይ ንግዲ ጥበብ ስለ ዝድልብ፡ ምስ ኩሉ ተሳንዩን፡ ተመስጊኑን፡ ተሓጓጉስን ይነብር። ካብ ግዜ ናብ ግዜ ድማ ቀጻሊ መኽስብ ብትሑት ክሳራታት፡ ዝጙዓዝ ነጋዳይ ኣብ ስራሑ፡ ይምስገንን፡ ይኽበርን፡ ይናኣድን፡ ዓዲ ይፈትዎ፡ ዕዳጋ የኽብሮ።
ንኹሉ ክእለትን ጥበብን ኣለዎ።ብሃዳናይን ብነጋዳይን መንቀሊ ተጠቒምና ናብ ካልእውን ክንዝርዝር ይካኣል እዩ። እንተኾነ፡ ኩሉ ወድ ሰብ ዝሓዞ ብዉሕልነትን፡ ብሓልፍነትን፡ ብመሃዝነትን፡ ትማሊ ከመይ ኢላ ዘይቀንዓትኒ፡ እሞኸ! ዳኣ እንታይ ተገበርኩ ይሓይሽ፡ ዝብል ሰብ ካብ ጊጋኡ ይማሃር ጥራሕ ዘይኮነስ፡ በሊሕን መስተውዓልን ይኸውን።
ሃገርና ኤርትራ ኣብ ታሪኽ መዛግብ ዓለም ከም ቀዳሞት ስልጣኔታት እተመዝገበት ሃገር እያ።ብወደባት ዙላን ኣድሉሲን ጀሚርካ፡ ናብ እምባታት ቖሓይቶ፡ ድባሩባ፡ ኣኽሱም ታሪኽ ኤርትራ እዩ። ምስ ቀዳሞት ብእመንት ትቑጸር። ብኽርስትና እምነት ቀዳመይቲ፡ ብምስልምና እምነት ቀዳመይቲ እያ።
ቀዳሞት ወለድና፡ብሕግን ስርዓትን ዝምርሑ ህዝቢ ነበሩ። ዝገደፉልና ሕግታት፡ “ሕጊ ኣድግና ተገልባ ኣብ ኣከለጉዛይ፡ ኣድከመ ምልጋእ ኣብ ሰራየ፡ ሕጊ ሎጎ ጭዋ ኣብ ጽልማን ሎጎጭዋን፡ ደብተር ዓዲ ቖንጺ፡ ደብተር ሸውዓተ ዓንሰባን፡ኣብ ሓማሴን። ደብተር ቢለን ኣብ ሰንሒት፡ ኣብ ባርካን ሳሕልን ዝምርሑሉ ሕግና ኣግባብ ከም ዝነበሮም ይግለጽ”፡ ዘሔብን መሰረታዊ ሕጊ ደቂ ሰብ ካብ ናይ ምስዕራባውያን እንተዘይ በሊጹ ዘይንእስ ሕጊ ገዲፎምልና ከይዶም። ናይ ኤርትራ ህዝቢ ብብዝሒ ዘርኢ ሃበሻ እዩ። ናይ ኩሻዊ ዘርኢ ወሲኹ ብሰላም ንኣሻሓት ዓመታት ብሰላም ይነብር ነበረ።
ሕጂ ዳኣ እንታይ ተረኸበና? እዚ ካብ ግዜ ጣልያን ጀሚሩ፡ ዘበናዊ ትምህርቲ ወሲደ ዝብል ወለዶ እንተ ብፍላጥ? እንተ ብዘይ ፍላጥ? ብመነቱን፡ ብታሪኹን፡ ዘይሕበን እናኾነ ከደሞ! ነቲ ዝጸንሔ ናይ ህዝቦም ታሪኽ ኣዕሚቖም፡ ኣጽኒዖም ከይሓዙዎ ተረፉ። ገለን ከተማነት ብልጭልጭ ምስ ራኣዩ፡ ዓደቦ ድሓንኩን ኢሎም ንሃገረሰብ ከይተመልሱውን ተረፉ። ተቐንበልቲ እምነት ክርስትና ኮነ እስልምና ኩሎም ሃደ እዮም። ካብ ባዕዲ ጣልያን ዘምጽኦ ብልጭልጭ፡ ኣመጋግባ ኮነ ኣከዳድና ከም ኡውን ካብ እንግሊዝ፡ ካብ ኣምሓራ ተቐበልቲ ኮይኖም ንረኽቦም። ኣከዳድናኦም፡ ኣመጋግባኦም፡ ኣዘራርባኦም፡ ተለቃሕቲ ኮኑ።
ካብ ዘበነ እንግሊዝ ጀሚሩ፡ ዘበነ ፈደረሽን፡ ዘበነ ሃጸይ ሃይለ ስላሰ፡ ዘበነ ደርጊ፡ ኣብ ዉሽጢ ኤርትራ ብዘበነ ገድሊ ወይ ዘበነ ሰውራ፡ ክሳብ ዘበነ ሳዋ ዝተወልደን ዝተማህረን መንነተ ኣልቦ ዝኾነ ትምህርቲ ደስነት ኮሚኒስትነት ማሕበራውነት እናተባህለ ስለ ዝዓበየን፡ ዝተማህረን፡ ዓዋንን፡ ደንቖሮን፡ ስስዑን፡ ተበላጽን፡ ሰንፈላልን፡ ፈራሕን፡ ብቐሊሉ ዝደሃልን፡ ኣንዊሑ ዘይሓስብን፡ ንዓይ ይጥዓመኒ ዝብል ፍልስፍና ሱሱዓት መሰረተ ጥፍ ኣት ተቐኒቱ ጭካነን ስድነትን ኣብ ዝባኑ ተሓንጊሩ ክጙዓዝ ይርከብ ኣሎ።
“ቖርበት ኣበይ ተባላሻያ? ኣብ ምንፋሓ! ኣብ ምንፋሓ ኣይኮነን ኣብ ምጥባሓ” ከም ዝባሃል ፡ ካራ ዝኣተዋ ቆርበት ንሎቖታ ስለ ዘይትኸውን፡ ብውሓለን ኪኢላን እያ እትጥባሕ። ብወዘልዘል ዝተሓደት ቆርበት ንሎቖታ ኣይትኸውንን እያ።
ቃልሲ ኤርትራ ክጅምር እንከሎ! ንየማን ንጸጋም ቁሊሕ ምሊሕ ኢሉ፡ ክንደይ ብሄራት ኣለዉና፡ ክንደይ ሃይማኖት ኣለዉና፡ ንዓኣቶም ዝውክልከ! ኣለዉናዶ? ዝብል ሕቶታት ስለ ዘይጸንሔ፡ ብሓደ ሃይማኖት፡ ብዉሑድ ብሄር ስለ ዝጀመረ፡ ጥርጠራን ፍርሕን ንኽህሉ ናይ ገድን ኮነ። ኣስዒቡ፡ ሃገራዊ ሕቶ ወይ ግርጭት ኣፈታትሓ ኣብ ክንዲ ብምልዛብን፡ ብምክታዕን ዝፍታሕ፡ ብምቕንጻል ተጀመረ።ገድሊ ኣብ ምምቕቓል ኣተወ። ኣበይ ከይበጽሑ እና ተባህለ ንሓምሳ ዓመታት ኣሕሊፉ ገና መዕለቢ ዘይተገብሮ ሃገርና፡ ትጸንትን፡ ትበርስን ኣላ።
ጉዳይ ሃገር ናይ ኩሉ ዜጋ ድኣምበር፡ ናይ ፍሉያት ዉልቀሰባት፡ ኪኢላታት፡ ወረዳታት፡ ኣውራጃታት፡ ዓልየታት፡ ብሄራት ወይስ ሃይማኖታት ኣይኮነን። ንሓደን ዝምልከቶ ንኻልእን ዘይምልከቶ ጌርካ እናተረእየ እናተሰርሔን ስለ ዘሎ ብጀካ ጸገምን መከራን፡ ዉርደትን ሕስረትን፡ ድኽነትን ዉድቀትን፡ ኣብ ድኽነት ምንባርን፡ ምብትታንን፡ መጨረሽኡ ድማ ንዕቐትን ዉርደት ኮይኑ ይርከብ።
ኣቦሓጎ ተጋዳልይ ሑሰን ከሊፋን ብጻዩን፡ ዝሓለፈ ሓምሳ ዓመታት ካብ ሂወቶም ኣብ ቃልሲ ኣሕሊፎሞ እዩም። እንታይ ዓይነት ቃልሲ?፡ ከምቲ ኣብ መእተዊ ዝበልናዮ፡ “ሃዳናይ ኮነ ነጋዳይ” ኣብ “ዝወፈርዎ ዘየፍርይን፡ ዘይ ኽስቡን፡ እንተ ዳኣ ኮይኖም ንቡዙሕ ዓመታት ሂወቶ ኣብ ዘየኽስብ ንግድን፡ ዘየፍሪ ሃድንን፡ ኣሕለፉዎ? ዝብል ሕቶ ካብ ደቂ ደቆም ክቐርቦም ከሎ መልሶም፡ “ገድሊ ንመን ክንገድፈሉ፡ ኣነ እንተዘይሃለኹ ገድሊ ክትጠፍ እያ”። ኣነ ኣልማዕኩዋ ወይ ብዘይብኣይ ልምዓት የልቦን፡ ናተይ ርስተይ ቃልሰይ፡ ብጾተይ ዝሓለፉ ረሲዔዮም፡ ወይስ ጠሊመዮም ማለት እኮ እዩ”።
ደንበ ተቓዉሞ፡ ብኣነ ዝቖማ ስለዝኽና፡ ከም ናይ ጨው ዝነግድ ካብ ተሰነይ ንባጽዕ ጨው ክሸይጥ ዝኸይድ ከምዘሎ ኮይነን ይርከባ ኣለዋ። እንተድኣ፡ ምስ ግዜን ኩነታትን፡ ምስ ሓድሽ ትውልድን ዘይትኸይድ ኮንካ? ሰማዒ ዘይብልካ ትተርፍ። ስለምታይ ንበይንኻ ዓረር ትብል? ኢሉ ንዝሓትት ሕቶ ኣብ ርእሲ ሕቶ? እዩ ዝደጋገመ።
ንኣቦሓጎ ተጋዳላይ ሑሰን፡ ከም ሰብ ኣብ ኣዲስ ኣበባ ዝተገብረ ዋዕላ ብ2010 ረኺበዮ ነይረ። ልዙብ፡ ዝሓለፈ ዘሎን ዝግምግም መሲሉ ተራእዩኒ ነበረ። ኣብ ሃዋሳ ኣብ ዝተገብረ ጉባኤ ግና ኣብቲ ናይ ቀደም ዓብላልነት መንፈስ ተቖሪኑ ጸንሓኒ። ንኹሉ ህዝቢ ኤርትራ ዝሓቑፍ፡ ማዕርነት ሃይማኖታት፡ ማዕርነት ብሄራት፡ ማዕርነት ቆላን ከበሳን ደጋን ወይ ነደጋን ዝብል ዘይኮነስ፡ ኣብ ናይ ዘበነ ሱሳታት ዝነበረት ተጋድሎ ሓርነት ወይስ ብሃይማኖት ዝዓብላልነቱ ጋቢ ተጎምጊሙ ጸንሓኒ። “ተጋዳላይ ሁሰን ከሊፋ ኣብ ኣቃቂ፡ ሓወልቲ ክንገብረልካ እንተደሊኻ፡ ንፍትሒ ተመርኮስ ኣብ ጎንኻ ኣለኹ ኢለካ ነይረ፡ ትዝክርዶ? ኢለ ሓተትክዎ “እወ በለኒ” ንምንታይ ዳኣ ኣብ ኣዋሳ ጠሊምካና? ኣይመለሰለይን.. ስቕ በለ። ኣስዕብ ኣቢለ በል ኢሳያስ ብኣኻን ዝኸማኻን ኣይክወርድን እዩ እዚ ባይቶ ቆይሙ ዘሎ ፍሹል እዩ” ኢለ ተሰናበትክዎ። ባይቶ ብምፍሻሉ፡ ናይ ሕልና ወቐሳ ይስማዓኒ። ባይቶ ኩልሻዕ መሰረት ሕግና ስለ ዝኾነ። ኣብቲ ዝተገብረ ናይ ኣዋሳ ግና ናብ ዉድቀት ዘምርሕ ምንባሩ ንዘስተውዕል ጥልመት አዩ ተኻይዱ። ኣብ ቃለይ ግና ኣለኹ።
“ስጋኹም ዘይብል ጥቃ ሓራስ ኣይቕረብ”። “ዓዲ ንግበር ተገራሪህና፡ ዓዲ ነጥፍእ ተጎራሪሕና” ከም ዝባሃል፡ ኤርትራ ናይ ብዙሓት ዝተፈላለዩ ሕግን ስርዓትን ዘለዎ ኣውራጃታት፡ እንዳታት፡ ቀቢላታት፡ ሃይማኖታት ስለ ዝኾነት፡ ቅድሚ ሕጂ ዝተጠቕምናሉ ኣግባብ ቃልሲ ናይ ሸፋቱ ኣግባብ ምንባሩ፡ ዓው ኢልና ክንዘራረብ ኣለና። እዚ ምስ ኣመናን፡ ምስ ፈለጥናን፡ ከኣ እሞ እንታይ እዩ ዝሕሸና ንኹላትና ብሰላም ዘንብረና? ዝብል ሕቶ ክንምልሽ ክንክእለ ኣለና።
ወለድና ንሸውዓተ ሽሕ ዓመታት ከመይ ኢሎም ይነብሩ ነበሩ? ሕጊ ነበሮምዶ? ወይስ ኣብ ዉግእ ኣሕለፍዎ?
ህግደፍ ክገልጾ እዚ ህዝቢ ምንም ዘይሓስብ ደንቆሮ ንኹሉ ዘይተቀርበ ኢሉ ገለጸ። ኣውራጃ፡ ወረዳ፡ እንዳ ወይ ዓዳዊ እናበለ መደንቆር ትምህርቲ ክምህር 40 ዓመታት ሓለፈ። መምህር ኣማኑኤል ሳህለ ከም ዝበሎ፡ “ትምህርቲ ሻዕብያ ተዘይቀተለ የዕነኒ” ሃገርና ኣብ ዕንይንይ ኣትያ ኣላ።ናይ ሻዕብያ ትምህርቲ ጥልመትን ጭካነን ምዃኑ ንማንም ብሩህ እዩ፡ ሰላም ራህዋን ከምጽእ ግና ኣይተረኽበን።ህዝቢ ክበታተን፡ ክጠፍእ፡ እምነተ ኣልቦ ኮይኑ፡ እግረይ ኣውጽእኒ እናበለ ናብ ዝኸዶ ከይመረጸ ሃጽ ይብል ኣሎ።
ህዝብና ተጓራሪሑ፡ ሓቂ ምዝራብ ገዲፉ፡ ኣብ ጓልዘረባ የሕልፎ ኣሎ። ደምበ ተቓዉሞ እንተኾነ ከም መንበሪ ናይ ጥሮታ መንበሪኦም ገሮም ወሲዶሞ ይርከቡ። ኣቛቑውማ ዉድባትና፡ ብዉሑዳት ኣውራጃ ዝቖማ፡ ብሃይማኖትን ብወገን ዝተላዕጠጣ እየን። ዝባነን ቀሊዔን፡ ኣነ ነዚ ኣውራጃ ክውክል እየ። ዝጸንሔ ሕጊ ዓደቡኡ ከምጻኣሉ እየ፡ ህዝበይ ተኸተሉኒ እንተዝብላ ቅቡል እዩ። ምኽንያቱ፡ ሓደ ኣውራጃ ካብቲ ሓደ ኣውራጃ ብሕግን ብስርዓቱን ይፈላለ ስል ዝኾነ። ኣዉራጃኡ ዘኽብር ዜጋ ንኻልኦት ኣውራጃታት የኽብር እዩ።
ኣብ ኣስመራ ዘሎ ስርዓት፡ ገባቲ፡ ናይ ሓደ ኣውርጃ ምዃኑ ምንም መርትዖ ዘድልዮ ኣይኮነን። ምምሕዳሩ ሽፍታ፡ ተግባሩ ቀጣፊ፡ ኣነባብራኡ ዓማጺን እዩ። ሹማምንቱ ሓልወኒ ክሕልወካ እናበሉ ዝነብሩ እዩም።ንኻልእ ዜጋ ከም ባርያን ኣገልጋልን ፡ጁሆ ሒዘሞ ይርከቡ ኣለዉ።
ሓድነት ዓዲ፡ ሓድነት ወረዳ የምጽእ። ሓድነት ወረዳታት ሓድነት ኣውርጃ የምጽእ። ሓድነት ኣውራጃታት ሓድነት ሃገር የምጽእ። ምክብባር ደቂ ሰብ፡ ክብርን ስነ ስርዓት ዘለዎ ዜጋ የፍሪ።
ከምቲ ጽቡቕ ገረብ ወይ ወይኒ ጽቡቕ ፍረ ዘፍሪ፡ እሙን ቅኑዑን ዜጋ ድማ ጹኑዑን እሙንን ስድራቤት ይሃንጽ። ስድራ ቤታት ሕጊ ዘለዎ ዓዲ ይፈጥራ፡ ሕጊ ዘለዋን ዓድታት ድማ ሕጊ ዘላዋ ወረዳ ይፈጥራ ብሰላም ብፍቅርን ይነብራ። ብሕጊ ዝምራሕ ህዝቢ ፡ኣብ ሸፈጥን ኣብ ዓመጽን ኣይነብርን እዩ። ንጽህና ንኸምጽእ ድማ ንህዝቡ ይግደስን፡ ንወረዳኡን ፡ንኣውራጃኡን፡ ንሃገሩን ብሕጊን፡ ብስርዓት፡ ዝመሓደር ህዝቢ ድማ ስልጡን ይብሃል። ስልጣኔ ብንብረት ፡ብልጭልጭ ዝኾነ ፡ጥሪት ኣይኮነን ዝምዘን። እንታይ ዳኣ ብልቦናን ብፍትሓውነት ንጭውነቱን እዩ ዝምዘን።
ሕጂ ኣበይ ኩነታት ኣሎና? ከም ህዝቢ ፡ዝተናዓቕናን፡ ዝተዋረድናን፡ ዝተደፈርናን፡ ዝደኸናን፡ ዝደንቖርናን፡ ዝዓሸናን፡ዘይንሰማማዕን፡ ዘይንከባበርን፡ ቅድሚ ሰብ ከምዘይነበርና፡ ድሕሪ ዓለም ተሪፍና። እሕዋትናን፡ ደቅናን፡ መጻወቲ፡ ረሻይዳን፡ ወጻአቲ፡ በደውን ኮይኖም፡ ኩሊቶምን፡ልቦምን፡ ተተጠቢሑ ከም ጠለ በጊዕ ንዕዳ እናወረደ! ከምዘይምልከተና ኣማዕዲና ንርኢ ኣሎና። እዚ ኹሉ ዝመጽእ፡ ዘሎ ዓቕምና ዘይምፍላጥን፡ ብዕሽነትና፡ ትምህርቲ ህግደፍ ሓውን ሓው ከናቑተና፡ ክንምክቶ ኣይከ ኣልናን፡ ብ ኣንጻሩ “ዓወት ንሓፋሽ” መሪጽና።
ናይ ኣቦሓጎ ተጋዳይ ሑሰን ከሊፋ ምእሳር ድምር ናይ ስስዕነት መራሕቲ ዉድብና ፡ሓቢርካ ዘይ ምስራሕን፡ ሓቢርካ ዘይ ምንባርን ስለ ዘይለመዱ ፡ድሕሪ ሓምሳ ዓመት ተጋድሎዶ! ሎሚዶ! ናብ ማእሰርቲ ወይስ ካብ ንዓዲስ ንበረኻ መምራሕና?። በዚ ክውዳእ ኢልካ ክሕሰብ የብሉን ፡ቀጻልነት ክህልዎ እዩ። እንታይ ንግበር? እንታይ ይሕሸና? እንታይ ንምከር?????????ክንብል ኣሎና።
ህዝቢ ኤርትራ ልቢ ግበር!!!!! ሕሰብ ተበራበር!!!!!፡ ክብርኻ ባዕልኻ ኢኻ!!!!!ተምጽኦ ማንም ከምጽ ኣለይ ኢልካ ኣይትጸበ!!!!!!!!!!።
ተኸባበር ፡ንበይነይ ዝብል ስስዕነት ኣጥፍእ። ንኹልና፡ ንዓድና፡ ንወረዳና፡ ንወገና፡ ንኣውርጃናን ንሃገርናን ንበል። ኣብ ዘዘለኻዮ ተጠርነፍ ብኽያት ምንም ዓወት ኣየምጽእን እዩ። ብሰላምዊ ሰልፊ ዓወት ኣይመጽእን እዩ። ኣብ መንጎኻ ዘለዉ ሰለይቲ ሕግደፍ ኣዳቒቕካ!! ኣለልዮም፡ ኣብ መንጎኻ ኣለዉ።
ሓደ ህዝቢ ድኻን፡ ደንቖሮን፡ ዘይጥርንፉን፡ እንተዳኣ ኮይኑ፡ ተናዕቑን፡ ተዋሪዱን፡ ሓሲሩን ይነብር። ሃገናን ህዝብናን ዝተሳእነ የብሉን፡ እንተኽነ ፡ ብስሱዓት መራሕቲ ኣብ ዉሽጥን ኣብደገን ጥርናፈ ስ ኢኑ ተበታቲኑ ክነብር ኣይግባእን። ክስብ መዓስ እዩ ህዝብና ክነብዕ ዝነብር? ናይ ኩሉ ዜጋ ሓልፍነት እዩ።
ካብዚ ዉርደት ክንወጽእ ልቢ ይሃበና።
ዓወት ንደለይቲ ፍትሒ
ሃይለ ገብረትንሳኤ ዘብሄር ሰራየ
ኢንድያናፖሊስ ኢንድያና 8 ለካቲት 2016
haqiyesar Brhan February 9, 2016
Educational article!
AHMED SALEH !!! February 9, 2016
Haile
Hassen Khelifa who you personally know and I guess your fellow fighter
is arrested under Sudanese security hand which scares many of us not
to see him fall victim of same fate like others . It was nice if you
show concern of his safety at time he is in need regardless difference
in political stands and concentrate on critical attention he deserves .
If I am not wrong , you jump to politicize his arrest at his expense .
Where is the spirit of BIXAYNET , HALYOT , HADNET at bad times that
test our UNITY ?
Semharrr February 10, 2016
Thanks ሃይለ ገብረትንሳኤ for exposing the tyrant dictator and his blind followers HIGDEF.
You stood for justice, liberty, equality and freedom.
You stood for our martyrs, for all our fallen heroes, for our culture, for our provinces, for our people, for our country, four our HIGHI INDABA, the law of of our forefathers.
You represented Eritrean people and you stood against the mad dog tyrant dictator Isayas wedi Berad, his blind followers HIGDEF and his burned flag.
We will liberate our land and our people.
Let freedom ring in Senhit!
Let freedom ring in Akeleguzay!
Let freedom ring in Denkel!
Let freedom ring in Barka!
Let freedom ring in Sahil!
Let freedom ring in Seraye!
Let freedom ring in Hamassien!
Let freedom ring in Semhar!
Eritrea will be free soon. Our original Eritrean Liberation Flag, Semayawit Banderana will be allover Eritrea!
God bless ሃይለ ገብረትንሳኤ ዘብሄር ሰራየ!
God bless Eritrea!
Semharrr February 10, 2016
Thanksሃይለ ገብረትንሳኤ ዘብሄር ሰራየ!
Please write a book .
Haile Tensae February 10, 2016
Selma Ahmed
I respect you opinion; yet, you miss the point.
I want you to read it again. Don’t cherry picking to jump on your conclusions. I respect all my Eritrean Citzens; however, they have to be accountable for their deeds. His failure is my failure too.
We all failed for our selfish petty interest. Let’s accept our weakness not glorified too much ourselves.
Keep it up Ahmed.
Haile
AHMED SALEH !!! February 10, 2016
Dear Haile
With my due respect I only expressed my point of view in your
untimely criticism to the person in dire danger of his life .
If we talk about weakness of our political skirmishes , I blame
the actors in Awassa congress that failed the expectations. And
I suspect past partisan politics suspicion brought obstacles
from reaching on points of agreement for common interest .
Eritrean politics cure is at the hands of independent thinkers
outside the box of past events . Either in ELF or EPLF we observed
corrupted mentality behind the scene and their collegues in the same
position know well who is who but unfortunately nobody wants to speak
on behalf of them . Our cowardice force us to speak only after they disappear from our sight DEAD OR ALIVE . I guess it is the source of
uninformed society not to identify the bad , the ugly and the good .
You guys can educate people about strong political group and some of
dedicated respectful individuals with integrity but for reason nobody
understand we are victims to be left alone confused in limbo .
Take example of Tegadalay Bitweded to hear his reputation after we lost
him from our sight . Don’t we have some left behind ?
Regionalism , extremism , NIHNA -NISU alike mentality is part of humans
sociopolitical parcel even in developed country . Let’s face them .
We need people like you to share important inside politics . Thanks .
Haile Tensae February 11, 2016
I can’t agree more and keep asking and your inquiry and focus we will prevail.
Hawka
Haile
Selam February 10, 2016
I ‘ve Gone though your article, looks great and keep it up. But can I suggest the fact that one of the writer’s name was followed by “….Z Biehere Seraye” doesn’t fit to the article. I don’t want to put it as racist but it can impact your efforts in a negative ways.
Haile Tensae February 10, 2016
Political correctness is the enemy number one for the so-called Eritrean Elite that is destroying our history, culture, tradition and belief.
Let’s ask: Our forefathers lived in that place for how many years? How did they live for over Seven thousand years?
ተስፉ ወድ ሰገን ጻዕዳ February 10, 2016
ሃይለ ብጽሑፍካን ኩሉ ጊዜ ፈታው ፍትሒ ብምዃንካን የመስግነካ፡፡
Where is Medrek?? Where are the others ??
መንካዕ ክእሰሩ ክለዉ ስቕ ኢልና ፡ መንካዕ ስለዘይነበርና
የሚን ክእሰሩ ከለዉ ስቕ ኢልና ፡ የሚን ስለዘይነበርና
ስንኩላን ክርሸኑ ከለዉ ስቕኢልና ፡ ስንከሉን ሰለዘይኮንና
ሕጂ በይንና ምስ ተረፍና ፡ መን ክዛረበልና !!!!!!
ንኸይንኸውን፡ ንሓንትን ቅድስትን ኳሕ ንቀዳደም ኩላትና፡፡
ኳሕ ኳሕ ኳሕ አታ ኡንኮ ፍታሕና
k.tewolde February 10, 2016
A unique perspective,a sound perspective,a true perspective,if each and everyone of us can see ourselves through the lens of this talented writer and heed his valuable advice our problems would have melted away a long time ago.There is an American saying,’people will f..k with you as long as you let them’.We let him screw with us for a while.God bless you Haile,let Eritrea bear more fruits like you.Nobody can hammer it home eloquently.
k.tewolde February 10, 2016
And I am proud that you stated your ethnic origin,WEDI GODOBOY IKA, HAWKA WEDI KOLA AREZA. This is what the tyrant want to take away from us by naming us zobatat. Each and every Eritrean should be proud of their ethnic identity, it is the cornerstone of our nationalism.
sussun February 10, 2016
Thanks Haile to be wedi Serewetay it is not wrong, what is wrong is to hide your identity. go on Wedi Serait.
Simon G. February 10, 2016
ኣቶ ሃይለ:
ጸገምና: ብቅልል ዝበለን ንጹርን ገሊጽካዮ። ኣንቢቡ ንዝርዳእ: ካብዚ ንላዕሊ ምግላጽ: ምድግጋም ጥራይ ‘ዩ።
ኣብ ረድዮ ኣሰና ‘ተትንበብ ድማ ዝሓሸ ኔሩ።
Semharr February 10, 2016
Simon,
Yes. ኣብ ረድዮ ኣሰና ‘ተትንበብ ድማ ዝሓሸ ኔሩ።
I hope in the future ረድዮ ኣሰና use the correct name of the province instead of using Zoba to refer a province.