ብ4 ጥሪ 2016, “ኤርትራ ንብዓታ ዝደርዘላን ዝእብዳን ውላድ ትደሊ’ላ” ዝብል ጽሑፍ ምስቀረብ፡ ሓው ሳይሞን ገ. (Simon G.) ደጋፊ ህግደፍ መን ምዃኑ እኹል መረዳእታ ከምዘየለን ቀንዲ ጠንቂ መንሽሮ ጸገማትና እንታይ ምዃኑን ዝሕብር ዓንቀጽ ክቀርብ ተማሕጺኑ ነይሩ። ነቲ ሳይሞን ዝሓተቶ ኣርእስቲ ንምብራህ እቲ ሓው ኣሕመድ ዝሃቦ መግለጺ ማለት ጸላኢ ህዝብና ብቀንዱ ህግደፍን ሜላታቱን ከምኡ’ውን ኤርትራውያን ሓድነት ስለዘይብልና ምዃኑ እሰማማዕ። ይኹን እምበር፡ ስርዓት ህግደፍ ብዝኽተሎ መደናገርን ሰንካምን ሜላታት፡ ተደናጊሮምን ገለ ድማ ደይመደይ ኢሎም ንልሳን ህግደፍ ዝደግሙን ኤርትራውያን ስለዘለዉ፡ መን’ዩ ጸላኢ ህዝቢ ኤርትራን ጠንቂ ጸገማትና እንታይ ምዃኑን ግቡእ መረዳእታ ስለዘየለ ሓደ ኣበር መናውሒ ሕስምና ኮይኑ ዘሎ ጉዳይ’ዩ። ስለዚ ኣብዚ ተላዒሉ ዘሎ እርእስቲ ዝያዳ መብርሂ ምሃብ መፍትሒ ጸገማትና ንምልላይ ሓጋዚ እመስለኒ። ከም ንፈልጦ ሓደ ጓይላ ክዕምርን ተላሃይቲ ከሰራስርን እንተኾይኑ፡ እቶም ገበርትን ሓደግትን ሰብ ውራይ ጥራይ ኣይኮኑን ክዋስኡ ዘለዎም። ነቲ ጓይላ ዘማዕርጉን ዘድምቁን ብዙሓት ኣካላት ክዋስኡ ኣለዎም። ኣባ ጓይላ፡ ሃረምቲ ከበሮ፡ እምብልታ፡ መሰንቆ፡ ክራር፡ ዋጣ፡ ጊታር፡ ኦርጋን፡ ሳዕሳዕቲ፡ ኣጣቃዕቲ፡ ዓለልቲ፡ ጨፈርቲ ዝኣመሰሉ ጉጅለታትን ውልቀሰባትን ክሕወስዎ ኣለዎም። ቅርጽን ኣሰራርሓን ስርዓት ህግደፍ ድማ፡ ዋላ’ኳ ውልቀ መላኺ ኢሳያስ መሓውርን ሓንጎልን ህዝብና ብምቁጽጻር ምዕይ ከይብል ኣልሚስዎ እንተሎን ቀንዲ ጸላኢ እንተኾነን፡ ብዘይ’ቶም ኣብ ትሕቲ ሰኪዔቱ ከም ባልዕ ተጸፍዮም ዝሰርሑን መምርሒታቱ ዝትግብሩን ጉጀለታትን ወልቀሰባትን ግን ሓንቲ ለይቲ’ውን ኣይምሓደረን።

ውልቀ መላኺ ኢሳያስ፡ ህዝብና ንምጽናት፡ ንምስቃይን፡ ሓድነቱ ንምልሕላሕን ክስደድን ሰንካምን ኣዕናውን ሜላታት ይኽተል ስለዘሎ ቀዳማይ ተሓታቲ’ዩ። ካብ ድርኩኺት ቤት ጽሕፈትን መንበርን ኢሳያስ ክሳብ ከተማታት፡ ዞባታት፡ ኣብያተ ጽሕፈት ኤምባሲ፡ ህግደፍ፡ ትካላት ጸጥታ፡ ፖሊስ፡ ላዕለዎት ኣዘዝቲ ሰራዊትን ስማውያን ሃገራውያን ማሕበራትን ዝዝርጋሕ መርበባት ስለያን ምክትታልን ብሓላፍነት ደረጃ ንስርዓት ኢሳያስ ዓንዲ ሕቆ ኮይኖም ዘገልግልዎን ሕሰም ህዝብና ዘብኡሱን ካብቲ ስርዓት ሓለፋን ጉንዖን ዝምጠወሎም ስሱዓት ምስ ዓይኖም ዝዓወሩ ምስ እዝኖም ዝጸመሙ ንእምኒ ትንፋስ ኣለዎ ኢሎም ዝካትዑ ኤርትራውያን’ውን ጸላእቲ ህዝቢ ኤርትራ’ዮም። እቶም ኣብዚ እዋን’ዚ ሰብን እዝግን ዝፈልጦም ኣውራ ደመኛታት ህዝብና ንምጥቃስ፡ ክፋል ርእሲ ውልቀ መላኺ ኢሳያስ፡ ሓላፊ ፖለቲካዊ ጉዳያት የማነ ገብረኣብ፡ ሚኒስተር ዜና የማነ ገብረመስቆልን ሓላፊ ቁጠባዊ ጉዳያት ሓጎስ ገብረሂወት ክኾኑ እንከለዉ፡ ኢደ እግሪ ኢሳያስ ድማ ሓላፊ ሃገራዊ ድሕነት ብሪጋደር ጀነራል ኣብርሃ ካሳ፡ ኮለኔል ስምኦን ገብረድንግል፡ ሜጀር ጀነራል ፍሊጶስ ወልደሃንስ፡ ሜጀር ጀነራል ተኽላይ ሃብተስላሰ፡ ብሪጋደር ጀነራል ተኽለ ማንጁስን ብሪጋደር ጀነራል ሓድሽ ኤፍረምን’ዮም።

ብዘይካ’ዞም ዝተጠቅሱ ብሰላሕታን ወግዓዊ መዝነት ዘይብሎምን ከምኡ’ውን ሓደራ ህዝቢ ጠሊሞምን ሞያዊ ሓላፍነቶም ደርብዮምን ኣብ ዲፕሎማስያዊ፡ ፖለቲካዊ፡ ስለያውን ጎስጓሳትን የማናይ ኢድ ኢሳያስ ኮይኖም ዝሰርሑ ሕማም መንሽሮ ህዝቢ ኤርትራ’ውን ኣለዉ። ንሚኒስትሪ ፍትሒ ከም ኣብነት እንተወሲድና፡ ወዮ ድኣ ኣብ ኤርትራ ቅዋም የለን እምበር፡ ኣብ ክንዲ ፍትሒ ክነግስ፡ ሕግታትን መሰላትን ህዝቢ ክኸብር፡ እሱራት ኣብ ፍርዲ ክቀርቡ ክጣበቅ ዝግብኦ፡ ኣብ ጽባሕ ናጽነት ጠለባት ህዝቢ ክምልስ ዝኣትዎ ምብጽዓ ብኣጽፋር ህግደፍ ስለዝተዓምጠረ ስም ሒዙ ተሪፉን ዝተደኽመሎም ሰነዳት ኣብ ከብሒ ኣቀሚጡ ኣብ ምሕላው ህንጻታት ተወሲኑን። ሚኒስተር ፍትሒ ፎዝያ ሃሽም ድማ፡ ክሳብ ዘይትምሕር ሓለንጊ ኢሳያስ ትቅሽምዳን ዝዛሪ ዘሎ ደም ንጹሃት ኣበይ ኔርኪ ዝብላን፡ ለሓሲት ኣስካርባ ኢሳያስ ክትከውን መሪጻ። ስማዊ ሃገራዊ ማሕበር ደቂ ኣንስትዮ ኤርትራ’ውን፡ ኣብ ክንዲ ነቲ ኤርትራውያን ደቂ ኣንስትዮ ኣብ ምውሓስ ናጽነትና ዝፈጸምኦ ጅግንነት ዝዕቅብን ነዚ ኣብዚ እዋን ኣብ ልዕሊ ደቂ ኣንስትዮ ኤርትራ ዝወርድ ዘሎ ጾታዊ ዓመጽ፡ ሕሰም መነባብሮ፡ ስደትን ካልእ ግህሰትን ዝሕለቅ፡ ኣብ ሃገራውን ህዝባውን በዓላትን ኣኼባታትን፡ ኣዋርቅ ምስላም፡ ምሕናን፡ ምስዕሳዕን ምጥቃዕን ከብ ባህሊ ወሲዱ ንህግደፍ ከደስት ከም ባህሊ ወሲዱ ይሰርሓሉ’ሎ። እዞም ኣብዚ ሰሙን’ዚ “መንግስቲ ኤርትራ ገበን ኣይፈጸመን፡ ኣብ ኤርትራ ምግህስ ሰብኣዊ መሰል የለን፡ ኣንጻር ህግደፍ ዝሓልፍ ዝኾነ ኣህጉራዊ ውሳነ ተቃውሞኹም ኣርእዩ” ብምባል ነቲ ህግደፍ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤርትራ ዝገብሮ ዘሎ ስቃይ ክሽፍኑ ጻዕርታት ዝፍጽሙ ዘለዉ ኤርትራውያን’ውን ገበነኛታት’ዮም። እቶም ኣብ ዝዓመረ ጓይላ ህግደፍ ዘጣቅዑን ዝስዕስዑን ኤርትራውያን ግን፡ ብጉድለት ንቅሓትን ብግዝያዊ ጥቅሚ ዝተታለሉን ኣካል ሓፋሽ ህዝቢ ኤርትራ’ምበር፡ ኣብ ደምበ ጸላኣቲ ህዝቢ ኤርትራ ክጽብጸቡ ኣይክእሉን’ዩም። ምስቶም ብዶላራት ዝጻፍዑ፡ ኣብ ዘብለጭልጭ ዘመናዊ ህንጻ ዝነብሩን “ህግደፍ ወይ ሞት” ኢሎም ዝሓንገዱ ፈተውቲ ነብሶም ስልጣንን ዘራኽብ ቀለቤት የብሎምን። ብርእይቶይ ህግደፍ ምስጸገቦም ዝድርበዩን ብጻዕሪ ምንቅስቃስ ደለይቲ ንለውጢ ናብ ውጹዕ ወገኖም ክምለሱ ዝኽእሉን’ዮም።

ሕመረት ጸገማትና፡ ንስርዓት ህግደፍ ዝምክትን ዕድሚኡ ዘሕጸርን ኣብ መንጎ ኤርትራውያን ስጡም ሓድነትን ምጽውዋርን ዘይምህላው፡ ቀዳምነታትናን እዋናዊ ጉዳያትናን ዘይምንጻር፡ ፍልልያትና ብዘተን ምጽውዋርን ክንፈትሕ ቅሩብነት ዘይምርኣይን ሕድገታት ዘይምግባርን ድኻምናን ጉድለትናን ገምጊምና እቅሬታ ዘይምሕታትን’ዩ። እዞም ዝተጠቅሱ ጉዳያት፡ ኣብ ቅድሜና ተገቲሮም ስለዘለዉ ድማ፡ ኣብቲ ንስርዓት ህግደፍ ንምምካትን ኣብ ኤርትራ ዲሞክራስያዊ ስርዓት ንምትካልን ዝግበር ቃልሲ ከም ቀንዲ ዕንቅፋት ኮይኖም ኣለዉ። ከም ሳዕቤኑ፡ ስርዓት ህግደፍ ነዚ ድኽመታት’ዚ መዝሚዙ፡ ኣብ ደምበ ተቃውሞ ስምምዓት፡ ምትእምማንን ሓባራዊ ኣጠማምታን ንኸይምዕብል ብቀጥታን ብተዘዋዋርን መንገዲ ይሰርሓሉ’ሎ። ንኣብነት ነቶም ንፍትሕን ሓቅን ጠጠው ዝበሉን ተቃውሞ ዘርኣዩን ዜጋታትን ጉጅለታትን፡ ስርዓት ኢሳያስ፡ “ጠላማት፡ ናይ ግዳም ዕሱባት፡ ዝምቡላትን ኣጠፋፋእትን’’ ዝብሉ ሓረጋት ብምጥማቕ፡ ኣብ ሕብረተሰብና ቦታ ከምዘይረኽቡ ይገብሮም። ከም ሳዕቤኑ ኣሽሓት ኤርትራውያን ተስፋ ብምቁራጽን ኣብ ደምበ ተቃውሞ ዘለዎም እምነት ስለዝማህመነን፡ ናይ እንታይ ገደሰና መርገጺ ብምሓዝ፡ ካብ ንጡፋት ንለውጢ ናብ ተዓዘብቲ ወይ ውን ናብ ደገፍቲ ህግደፍ ተቀይሮም። ስርዓት ህግደፍ ድማ፡ ከም ድሌቱ ክረግጸና፡ መንነትናን ክብርናን ከድፍረና፡ ኣብ ታሪኽና ተራእዩ ዘይፈልጥ ሕሰም ክንቃላዕ፡ ኣደዳ ስደትን ሞትን ክንከውንን ድሕሪ ሰብና ክንተርፍን ክኢልና። ንምጥቅላል፡ ኣበርና፡ ድኻማትናን ቀዳምነታትናን እንተፈሊጥና፡ እንተሰሚርናን ህግደፍ ከደናግር ዕድል እንተኸሊእናዮን፡ እቲ ዘይክኣል’ውን ይከኣል’ዩ።

       ጽላል ካብ ሕቡራት መንግስታት ኣመሪካ (11 ጥሪ 2016)