ሃገር  ብመንጽር  ህግደፍን ደምበ ተቓዉሞን።

መጀመርታ  ሃገር  እንታይ ትርጉም ከምዘለዎ ኩሉ ሰብ ዝፈልጦኳ እንተኾነ  ነዚ ሕድሽ ወለዶ ዘደናግር መግለጺ ዝህቡ ናይ ዘመንና ፖለቲካዉያን  ስለዘይተሳእኑ  ብሕጽር ዝበለ ስነ-ፍልጠታዊ መልክዑ ከቕርብ ጽቡቕ ይመስለኒ ።

ሃገር ማለት ሓደ ዉሱን ጀኦግራፊካዊ  ኣቀማምጣ  ንሓደ ብባህሊ ፣ብቛንቛ ፣ ብልምዲ  ዝተጣመረ ህዝቢ ዝሓቑፍ  ዓሚቑ ምትእስሳር ንዝሓደሮ እኩብ  ሕብረተሰብ  ማለት እዩ ። እዚ ኣብ ዝተወሰነ ክልል ቦታ ዝሕቆፍ ህዝቢዚ ዝተፈላለየ ሃይማኖት ክህልዎ ይኸእል እዩ እንተኾነ ብማሕበራዊ ናብራኡ  ብሕርሻ  ብመጓሰ  ብንግድ ስለዘራኽብዎ ካብቲ ጥቡቕ ምትሕዉዋሱ ዝተበገሰ ብዘርኢ ክጣመር  ድልዱል ፍቕሪ ከሕድርን  ክተሓባበርን ጸላእቱ ሓቢሩ ክገጥምን ዘኸእሎ ቕሚቕን ዘይንቕነቕን ሓድነት ኣጥርዩ ነቲ ሃገር ዝብል ሓረግ  የቕዉም  ።

ኣብ ግዜና  ብፍላይ ኣብ ግዜ ህግደፍን ልማዳዉያን ተቓወምትን  ግና  ሃገር ማለት ፖለቲካ/ወገን ፡ ፖለቲካ ድማ ሃገር ክብሉና ንሰምዕ   ኣሎና  ። እዞም ክልተ ደምበታት እዚኣቶም  ካብ ንረብሓ ህዝቢ ንዉልቃዊ ዝናኦምን ናይ ስልጣን ቅድድሞምን ሓሊፎም  ንህዝቢ ዘዉቀይዎ ስለዘየለ  ብኻልእ ቛንቛን ኣገባብ ቃልስን ገጢምካ ንኽልቲኦም  ካብ ዘለዉዎ ከይቅጽሉን  ጠጠዉ ከተብሎምን ኣብ መስመር ሓፋሽ ከተእትዎምን ዝሓሸን ዝበለጸን ይመስለኒ ምኽንያቱ ዘምከንዎ ግዜ ስለ ዘይወሓደ ።

እስከ  ንናይ ክልቲኦም ሞጎት  ዝብልዎን  ዝገብርዎን ምስ ድሌት ህዝብን ስነ-ሞጎታዊ ሓቅን ኣወዳዲርና ንርኣዮ  ።

ህግደፍን/ሰዓብቶምን ፦———-ሃገር  ይብሉ ንሶም  መንግስትና እንተዘየልዩ  ሃገር  የላን ፡ ፖለቲካዊ መስመር ብዘየገድስ ‘’ መንግስትና  ‘’ በቲ ዝኸዶ ክቕጽል ኣለዎ ። ንመስመሩ ምንቃፍ ማለት ሃገር ምኽዳዕ ማለትዩ ።  ንጸላእቲ ኣሕሊፍካ ምሃብዩ ፡ሃገርና በዞም መራሕትናያ ቆይማ ዘላ ። ሕሉፍ ሓሊፎም እዉን በቲ  መራሒና እዮም ዝብሉ ።

ከምቲ ኻልድ ዓብዱ  ተባዕ ጋዜጠኛ ዝበሎ  ሰዓብቲ   ህግደፍ  ኣርሒቆም  እንተዝጥምቱን  ብሓቂ ደገፍቲ ሃገር እንተዝኾኑን  ነቲ መንግስትና ዝብልዎን ማዕረ ሃገር ዝሰረዕዎን  ካብ ጌጋኡ  ከድሕንዎን ይሓይሽ ዝብልዎ  ክገብር ከገድድዎን  ሃገር ካብ ዕንወት ከድሕንዋ  ንግዕዙይ ዲፕሎማሲኡ  ኣይፋል ክብልዎን ምተገበኤ በንጻሩ ግና በቲ ተናኻሲ ባህሪኡ  ክቕጽል፣ ስለዘጣቝዑሉ  ናብ እገዳን ኩኔኔ  ዓለምን  ከምዝሽመም ገሮሞ።  ዝገበሩ እንተገበሩ ድማ ካብዚ ታኼላዚ  ከዉጸእዎ ኣይከኣሉን ። ሓደ  ዝሰሓትዎ  ዓብን ኣገዳስን ጉዳይ ግና   ሕሉፍ ሓሊፉ  ንነብሶምን  ስድራቤቶምን  ዘዋርድ ፖሊሲ ይድግፉ ምህላዎም እዩ  ።ነዚ  ብዉልቂ ይኹን ብስድራቤት  ዝዓኑ  ዘሎ እናረኣዩ  ዋላ ትንፈርምበር ጤልያ  ዝዓይነቱ  መርገጺ ምሓዞም  ዓቢ ታሪኻዊ ጌጋ ይፍጽሙ ምህላዎምን ተጣዒሶም ክመልስዎ ዘይከእሉ ምዃኖም  ዘይምግንዛብ እዩ ።መንግስቲ ክተኻኻእ ስርዓታት  ክለዋወጡ  ብዓይኖም  ዝረኣዩን ዝሰሙዑን  ኤረ ገሊኦምስ  ስርዓታት ንምልዋጥ  ሂወቶም ዝበጀዉን  ምዃኖም ክትዕዘብ ከሎኻ  ንምግምጋሙን ምምዛኑንዩ ዘሸግረካ  ካብምንታይን ንምንታይን ስለምንታይን ንምፍላጡ የጸግም ። ብዙሕ እንተታትን ናይ ረብሓ ምኽኑይነትን ክለዓሉ ይኸሉ እዮም እዚኦም ግና መባድድልቲ ደም ህዝቢ ክኾኑ ከቶ ኣይክእሉን እዮም  ይቕረ ዝበሃሎምዉን ኣይኮኑን ።

      ልማዳዉያን ተቓወምትን ደገፍቶምን ከ ?          

ተቓዉሞ መስርሕ ምዕባለዩ  ብዘይ ተቓዉሞዉን  ምዕባለ  የለን  ። ነዚ ስነ-ሞጎታዊ ሓቂዚ  ንምርግጋጽ ግና  ቀይድን ዲሲፕሊንን ዘለዎ ብዲሞክራሲያዊ ሕላገቱ ዝልልለ  ንቑሕን ፖለቲካዊ ብስለት ዘለዎን  ጥሙር ሓይሊ  ምህናጽ  ግድነት እዩ ። ኣብ ሃገራዉያን ተቓወምትና ግና ሽታ ማይ ዩ ።ተቃወምቲ  ስነ-ሞጎቶም  ሃገር  ብኣና ክትምራሕ ኣለዋ ። ሰልፍና ወይ ዉድብና  መተካእታ  እዚ ሕጂዘሎ ስርዓት ክኸዉን ኣለዎ ። ምዉዳብና ኣዕቢና ዝለዓለ ኢድ ሒዝና ክንጸንሕ ኣሎና ስለዚ መተዓቢይትና  ወዲ ገዛዉትና ወዲ ሩባና  ካብዚ ሓሊፉዉን  ምስ  ኣካይዳና ዝሳነ  ክንሕዝ ክንቀዳደም ኣሎና ነዚ ንምፍጻም ድማ  ፋይናንሳዊ ዓቕምና ከነዐቢ ኣሎና  ተሰማዕነትና  ክብ ከነብል ክንጓየ ኣሎና  እዩ እቲ  መበገሲ ። እዚ  ስነ-ሞጎትዚ ንድሌትን ሃንቀዉታን ህዝቢ ንጎኒ ገዲፉን ዘንጊዑን ይሃልል ምህላዉ ዝተገንዘቡዎ  ኣይመስለንን ፡ ካብቲ  ስልጣን ናይ ህዝቢዩ ዝብል ዲሞክራሲያዊ መትከል ኣንሸራቲቶም  ናብ  ናይ ቀትሪ ሕልሞም ዘማዕደዉ ይመስለኒ ። ስለዝኾነዩ ድማ  ንህዝብን በጃህዝብን ክስየፉን ክብጀዉን ዘይተራእዩ ። ብሓጺር ኣብነት ኣብ ከባቢና  ሰሚናር ኣካይዶም ናይ ህዝቢ ንቕሓት ሓፍ ከብሉ ኣይተራእዩን፡ ድልዱል ማሕበረ-ኮም መስሪቶም ህዝቢ ጠርኒፎም ኣንጻር ህግደፍ ኣብ ምኽታትን ዲፖሎማሲያዊ መኽሰባት ከኻዕብቱን  ኣይመከቱን ።፡ንሓድነቶም ኣብ ምትራር  ግቡእ እጃሞም ኣብ ክንዲ ምጽዋት ንዝተመስረቱ ኣብ ምፍራስ እዮም ተጓይዮም ፡ እዚን  ካልኦት ወርቃዊ ናይ ቃልሲ ምቹዋት እዋናትን ብምምካኖም ድማ ካብ ተሓታትነት ነጻ ዝገብሮም ኣይመስለንን ።

በዞም  ክልተ  ወገናት  ህግደፍን ስም-ለበስ ተቓወምትን ህዝቢ ዝተበደሎ ተመሳሳልነቱ  ኣብ ምምካን ግዜን ፖለቲካዊን ዲፕሎማስያዉን  ክሳራን  ቁጠባዊ ሃስያን ማሕበራዊ ዕንወትን  እዩ ።እቲ ዝፈልዮም እቲ ስልጣን ዝሓዘን  ቅሉዕ ቤት ማእሰርቲ ዘለዎን ገባርን ሓዳግን ክኸዉን ከሎ  እቶም ስልጣን ዘይሓዙ ኣብ ደገ ብስም ሃገረ ኤርትራ ዝነግዱን ሞያ ኣልቦ ምዃኖምን እዩ ።

ኣብ ከምዚ ዝኣመሰለ ሕልኽላኽ ወቕቲ ተራ መንእሰይ  እንታይዩ  ፧፧፧፧፧?መንእሰይ  ሓድሽ ወለዶ መሃዚ ተበግሶኡ ወሲዱ ባዕሉ ንባዕሉ ተወዲቡን ንቕሓቱ ክብ ኣቢሉን ንርሑቕ ኣማዕድዩን ሃገር ካብዞም ክልተ ጎሓላሉ ከድሕና ሓላፍነት  ክስከም ኣለዎ።  መጋበርያ ናታቶም ካብ ምዃን ነብሱ ሓራ ክገብራ ክቃለስ ኣለዎ።  ንዓታቶም  ግዜ ክምህሮምኳ እንተኾነ  ነቲ ግዜ ዘቀላጥፎን ዝጥቀመሉንሲ ንሱ እቲ ሓድሽ ወለዶ ብሓድሽ መንፈስ ምስዝብገስ ጥራሕ እዩ ። ንቕሓት ወሳኒ እዩ ዓወት ድማ ናይ ግድን እዩ ።

ሞጎስ ታኺታ  ካብ ኮሎምቦስ  ኦሃዮ  ።