ባድመ መናሃሪያ ኲናት ዝነበረት፡ ድንድል ናይ ኣህዛብ ሕውነትን ፍቕርን ክትከውን ካብ ብዙሕ ኩርንዓት ይዝመረላ ኣሎ። ሰናይ ንኹሉ ኣህዛብ ቀርኒ ኣፍሪቃ!

ገለ ወጻእተኛታትን ኤርትራዊያንን፡ ባድመን ከባቢኣን ከውሒ ምዃኑ ይዛረቡ ኢዮም። ነገራት ንምልስላስ ዝኣመተ መደረታት እንተዀይኑ ጽቡቕ፤ ብዝተረፈ፡ ባድመን ከባቢኣን ጐልጐል ኢዩ። ይትረፍ ባድመ፡ ምድረበዳታት ክለምዑ ብውሕዱ ብወረ ሰሚዖም ክዀኑ ይኽእሉ ኢዮም፤ ከም ኩሉ እንናፍቖ ዓድታት ካኣ ባድመ፡ ንነባሪኣ ህዝቢ ትንፋሱ ኢያ!! እቲ ዝጥለብ፡ ብምንእኣሳ ዘይኰነስ፡ ከም ኣህዛብን ዜጋታትን ከመይ መፍትሒ ክንቅርብን ኣብ ፍጻሜ ከነብጽሖ ንኽእልን ኢዩ።

እቲ ባድመ ናይ ኲናት ምኽንያት ኣይነበረትን፤ ኣይኰነትን ዝብል መደረታቶም ግን ሓቂ ብሓቂ ዝሰማምዓሉ ኢዩ። ኲናት ምስ ተጀመረ’ውን፡ ብምትሕግጋዝ ሓው ብርሃነ ወልደገብርኤልን ዶ. ሱሌማንን (ሱዳናዊ ሓውና፡ ዳይረክቶር ናይ IFAA ዝነበረ) ኣንጻር ኲናት ምንቅስቓስ ኣካይደ ነይረ እየ! ብ2014 ዓ.ም ጽቢብ ሰሚናር ኣብ ሎንዶን ጽዊዐ፡ ዝመስለኒ መብርሂ ሂበ ነይረ’የ።

ነዚ ኣብዚ መድረኽዚ ዶ. ኣብዩ ኣሕመድ ኣርሕይዎ ዘሎ ቈራጽ ናይ ፍትሒ መንቀናን ኣብ ህዝቢ ኣንቢርዎ ዘሎ ዓቢ ተስፋን፡ ከም ውልቀሰብ ኤርትራዊ፡ ብፍቓድ ናይ ክልቲኡ ኣህዛብ፡ ከተባብዕ ደስ ይብለኒ! ከምዚ እዚ ናይ @ሕውነትን ፍቕርን@ ጭርሖ ፈጢርዎ ዘሎ ጽቡቕ መንፈስ፡ ብሰላምን ፍቕርን ክዛዘም፡ ናይ ክልቲኡ ሃገራት ዜጋታት ትዕግስትን ኣዙርካ ምርኣይን ዝጠልበና ግዴታ ካኣ ይኸውን።

ብርግጽ፡ ብኹሉ ሸነካት ኣዝዮም ዝመሩ ተሞክሮታትን ተረኽቦታትን ኣጋጢሞም ኢዮም። ይኹን’ምበር፡ ካብ ሕጋዊ መፍትሕን ዕርቅን ሰላምን ወጻኢ ካልእ ዘላቒ መፍትሒ ህልው ስለ ዘይኰነ፡ ሽግር ካብ መጋንዝቲ ክኸውን ምሽካሙ ንኣሕዋት ኣህዛብ ኤርትራን ኢትዮጵያን ህያብ ምትራፍ ኣዝዩ ዝበልጽ ባህላዊ ልቦና ኢዩ። ኣብ ክልቲኡ ኣህዛብ ካብ ትርግታ ልቡ ዝምንጩ ናይ ፍቕርን ሰላምን ድሌቱ ብዙሕ ክብደት ኣሎዎ።

ኣብዚ ሳዓት’ዚ፡ ንዝልዓሉ ስግኣታትን ፍርሕን ጥርጠራታትን እውን ኣብ ግቡእ ቦትኦም ምህላዎም ምእማንን ምቕባልን ይሓትት። ኣብ ሞንጎ ህዝቢ ኤርትራን ኢትዮ.ን ዝግበር ናይ ሰላምን፣ ፍቕሪን መስርሕ ዘላቒ መፍትሒ ዝረክብ፡ ብቐዳምነት ስምዒታትን ተግባራዊ ሕቶታትን ህዝቢታት ትግራይን ኤርትራን ክጽናዕን ናይ ሓባር ባይታ ክፍጠረሉን የድሊ። ሰላሙን ሕውነቱን ካብ ነዊሕ እዋናት፡ ብዝተፈላለዩ ምክንያታት፡ ክቛሰሉ ጸኒሖም ኢዮም፤ ክሳብ ናብ ጽልኢ ክምዕብል ተገይሩ ኢዩ።

ብሰንኪ’ቲ ናይ ዶብ ኲናት ካኣ፡ ዓውዲ ኲናት ዝዀነን፣ እቲ ቦታ ዝህቦ ቁጠባዊ ጥቕሚ፣ ብፍላይ ነቲ ኣብቲ ዝድረት ቦታ ዘሎ ህዝብን ክፈጥረሉ ዝኽእል ምግልባጥን፣ . . . ብቐሊሉ ጐሲኻ ዝሕለፉ ጉዳያት ኣይዀኑን። እቲ ሽግር ጌና ኣብ እንግድዓ ናይቲ ህይወቱን ንብረቱን ዘጥፍአን፣ ዝሰንከለን ዝቘሰለን ህዝብታት ኢዩ ዘሎ።

ከምቲ ክሳብ ሕጂ  ክካየድ ዝጸንሐ፡ ህዝቢ ካብ ቦታ ናብ ቦታ ዘገላብጥ ስጉምትታት ከይውሰድ ካኣ ተስፋ እገብር!!

ካብ ዝጸንሑን ዝተለምዱን ስውር ኣሰራርሓታት ምውጻእን፣ ካብ ልዕሊ ሓባራዊ ምሕዝነት ዝስራዕ፡ ሓይልኻ ዝኸፋፍልን ባዕላዊ ተኣማንነት ናይ ክልቲኡ ኣህዛብ ዝብርዝን ናይ ወጻኢ ጣልቃ ክትብድህ ምብቃዕን ይሓትት። ብዓቕምና ክንነብር እናኻኣልና፡ ኣብ ሓድሕድና ንምጥቕቓዕ ዝዓለመ፡ መሳርሒ ናይ ወጻኢ ሓያላን መንግስታት ካብ ምዃን ምድሓን!!

ብ1979 ዓ.ም ክልተ ውድባት (ተ.ሓ.ኤን ህ.ወ.ሓ.ትን) ኣብቲ ዘስሓሕብ ዝነበረ ቦታታት በቲ ዝሓይሽ ዝመስለኻ መፍትሒ ምስ ህዝቢ ኴንካ ባይታ ምፍጣር ዘድሊ ምንባሩ ጽቡቕ ጌሩ ዝተገንዘቦን ጀሚርዎ ዝነበረን ክነሱ፡ ኣብ ናይ ሓባር ሽምግልና ኣብ ዝነበርናሉ እዋን (ኣነ ኣባል ናይታ ሽማግለ’የ ነይረ)፡ ሃንደበት ብመሪሕነት ህ.ግ ሓጺርን ወሓለን መልሲ ተረኽበ። ንሱ ካኣ ባድመን ከባቢኣን ኢትዮጵያ (ትግራይ) ምዃኑ ንህ.ወ.ሓ.ትን ነቲ ናይ ከባቢኡ ህዝቢን ኣፍለጡ። ሽዑ ኣብ ክንዲ ኢሳያስ ወይ ስብሓት፡ ከም ሸያጢ ባድመ ለማ ንዝብሃል ተጋዳላይ ህ.ግ (ቅድሚ 5/ 6 ኣዋርሕ ናይቲ ውዲት፡ ካብቲ ዘካይዶ ዝነበረ ጐስጓስ ክቝጠብ ኣሲርና ኣጠንቂቕናዮ ዝነበርና) ይድረፈሉ ነይሩ።

ካብኡ ንድሓር ዝቐጸለ፡ እቲ ብጣልቃ ናይ ወጻኢ ሓይልታት ዝተመርሐን ህ.ወ.ሓ.ት ዝተዋደየትሉን ኣብ ኤርትራ ተ.ሓ.ኤ ንምቕንጻል ዝተኻየደ ኲናት ሓድሕድ ኢዩ ነይሩ። ሎሚ ካብዚ ተሞክሮ’ዚ ክንምሃሮም እንኽእል ክልተ ነገራት ኣሎው። 1) ካብ ምስጢራዊ ኣሰራርሓ ወጻኢ ክልቲኡ ኣህዛብ፡ ከምታ ጭርሖ ናይ ዶ. ኣብዩ ኣሕመድ፡ @ሕውነቱን ፍቕሩን@ ካብ ሓጺርን ወሓለን መፍትሒ ወጻኢ፡ ዘገም ኢሉ ክሰርሓ ይህልዎ! 2) ጣልቃ ናይ ወጻኢ ሓይልታት ዝኸፋፍልን ብህይወት ኣህዛብናን ንብረትናን ዝጻወትን ስለ ዝዀነ፡ ካብ ከምኡ ዝበለ ርኽክባት ምቝጣብን!!!

እምብኣር፡ ኩሉ ዝካየድ መስርሓት ናይ ዘተ፡ ብግሉጽ፣ ናይ ህዝቢ ውከሳ ዝካየደሉን ህዝቢ ዝጋባኣሉን ክኸውን ይህልዎ። እቶም ናይ ምውሳን ሓላፍነት ዝህልዎም ሰበ ስልጣን ካኣ፡ ህ.ግ.ዲ.ፍ እውን ክትምሃሮ ዝህልዋ ፖሊትካዊ ምስጢር ኰይኑ፡ ብተሓታትነት ዝምእዘዙን ዝቕየዱን ክዀኑ ይግብኦም።

ክሳብ ዝተኻእለ መጠን፡ ሓቢርካ ብፍቕርን ሕውነትን ንምንባር ክንበቅዕ፡ ክንዓቢ ዝግባእ ክነሱ፡ መንነትን ክብርን ምርጫን ናይ ክልቲኡ ኣህዛብ ዝምንዝዕ፡ ዝዀነ ይኹን ናይ ልዑላዊነት ምትእትታው መደባትን ውጥናትን (ኣብነታት፡ ምስጢራዊ ዘተ መሪሕነት ህ.ግ ምስ ደርግ፡ በርሊን 1978 ዓ.ም፣ መደብ ኮርፖረሽን (corporate body)፡ ሕሩይ ተ. ባይሩ 2016 ዓ.ም ገጽ 265)፡ ዝተተምብሁ መፍትሒታትን ግን ክእቶዉ ኣይግባእን፤ ንቕድሚት ብዝያዳ ከትሓቛቚፈና ዝኽእል ዘይኰነስ፡ ከምቲ ዝሓለፈ ተመሊሱ ከቚስለናን ንድሕሪት ክጐተናን ስለ ዝኽእል።

ብዛዕባ’ዞም ነጥብታት እዚኣቶም ዝዀነ ይኹን ቁም ነገር ዝህልዎ ስጉምቲ ንምውሳድ ክብቃዕ እንከሎ፡ መንግስት ኢትዮጵያ’ውን ጥንቃቐ ክትወስደሉ ዝግብኣ ጉዳይ ኢዩ፤ ብሓጺር ዘይምግራህ!

ተጋ/ ነበር ሃብተጊዮርጊስ ኣብርሃ (1979 ዓ.ም፡ ጀ.ዓባይ ብምውካል ናይ ዶብ ናይ ዕርቂ ሽማግለ ኣባል)